Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
I. NHẬN BIẾT MỘT VẬT CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN? II. TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN ĐỘNG VÀ ĐỨNG YÊN Trang bìa
Trang bìa:
GIỚI THIỆU BÀI
1. Câu hỏi đặt ra:
Tàu to và nặng hơn kim, thế mà tàu nổi kim chìm ! Tại sao? Tại sao máy kéo nặng nề lại chạy được bình thường trên nền đất mềm, còn ôtô nhẹ hơn nhiều lại có thể bị lún bánh và sa lầy trên chính quãng đường này ? 2. Giải quyết câu hỏi:
CHƯƠNG I : CƠ HỌC Trái Đất chuyển động xung quanh Mặt Trời. Mặt Trời chuyển động từ đông sang tây. Vậy Trái Đất đang chuyển động hay Mặt Trời đang chuyển động? Bài học sẽ cho ta câu trả lời I. NHẬN BIẾT MỘT VẬT CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN
1. Thảo luận theo nhóm:
1. Câu hỏi thảo luận Làm thế nào để biết một ôtô đang chuyển động ? Câu 1:
Làm thế nào để nhận biết một ô tô trên đường, một đám mây trên trời, một chiếc thuyền trên sông...đang chuyển động hay đứng yên? Trả lời: So sánh vị trí của ô tô với cột điện bên đường. Cột điện bên đường được gọi là vật mốc. Ôtô chuyển động xa dần cột điện bên đường là do vị trí của nó thay đổi so với cột điện. Ô tô đứng yên là do vị trí của nó không thay đổi so với cột điện. Câu 2, 3:
Hãy tìm ví dụ về chuyển động cơ học, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc. Ví dụ: Học sinh đi vào lớp, vật mốc là cửa lớp Khi nào một vật được coi là đứng yên? Hãy tìm ví dụ về vật đứng yên, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc. - Khi vật không thay đổi vị trí đối với một vật khác được chọn làm mốc thì được gọi là đứng yên. - Người đứng bên đường: Người đứng yên so với cây bên đường, cây bên đường là vật mốc 2. Kết luận:
* Vật mốc là những vật gắn với trái đất, nhà cửa, cột mốc, cây bên đường.... * Chuyển động là: Khi vị trí của vật này so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc, chuyển động này gọi là chuyển động cơ học (gọi tắt là chuyển động). * Đứng yên: Khi vị trí của vật so với vật mốc không thay đôi theo t được gọi là đứng yên. 2. Kết luận 3. Bài tập trắc nghiệm:
Vật mốc theo quan niệm vật lí có đặc điểm gì?
Đứng yên
Chuyển động
Có thể chuyển động hoặc đứng yên
Một đặc điểm khác
II. TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN ĐỘNG VÀ ĐỨNG YÊN
1. Câu hỏi thảo luận:
Hình 1.2. Hành khách ngồi trên một toa tàu đang rời khỏi nhà ga. So với nhà ga thì hành khách chuyển động hay đứng yên? Tại sao? - So với nhà ga thì hành khách chuyển động. - Vì vị trí của hành khách đối với nhà ga là thay đổi. Câu 5:
So với toa tàu thì hành khách chuyển động hay đứng yên? Tại sao? - So với toa tàu thì hành khách là đứng yên. - Vì vị trí của hành khách đối với toa tàu là không đổi. Câu 6, 7:
Hãy dựa vào các câu trả lời trên để tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của câu nhận xét sau đây: Một vật có thể là chuyển động ......................... nhưng lại là ..........................đối với vật khác so với vật này đứng yên Hãy tìm ví dụ để minh họa cho nhận xét trên. Ví dụ: Hành khách chuyển động so với nhà ga nhưng lại đứng yên đối với tàu. Câu 8:
Trong vật lí ta chỉ có thể nói vật A chuyển động so với vật B khi vật B được chọn làm mốc.Vậy một vật được coi là chuyển động hay đứng yên phụ thuộc vào yếu tố nào ? Một vật được coi là chuyển động hay đứng yên phụ thuộc vào việc chọn vật làm mốc. KL: Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối. III. MỘT SỐ CHUYỂN ĐỘNG THƯỜNG GẶP
Quan sát một số chuyển động:
III. MỘT SỐ CHUYỂN ĐỘNG THƯỜNG GẶP Máy bay chuyển động thẳng Quả bóng bàn chuyển động cong Đầu kim đồng hồ chuyển động tròn Chú ý: Chuyển động tròn là một chuyển động cong đặc biệt. IV. VẬN DỤNG
Câu 11:
IV. VẬN DỤNG Có người nói :”khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên so với vật mốc”. Theo em, nói như thế có phải lúc nào cũng đúng không ? Hãy tìm ví dụ minh họa cho lập luận của mình. "khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên so với vật mốc” không phải lúc nào cũng đúng. Ví dụ như vật chuyển động tròn quanh vật mốc. Chuyển động tròn của đầu kim đồng hồ. V. BÀI TẬP CỦNG CỐ
1. Bài tập 1:
Trong các trường hợp sau đây, trường hợp nào không đúng
Ô tô chuyển động trên đường, vật làm mốc là cây xanh bên đường.
Chiếc thuyền chuyển động trên sông, vật làm mốc là người lái thuyền.
Tàu hỏa rời ga chuyển động trên đường sắt, vật làm mốc là nhà ga.
Quả bóng rơi từ trên cao xuống đất, vật làm mốc là mặt đất
2. Bài tập 2:
Bài tập 2: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về chuyển động và đứng yên ?
A. Chuyển động là sự thay đổi vị trí của vật này so với vật khác được chọn làm mốc.
B. Chuyển động là sự thay đổi khoảng cách giữa vật này so với vật khác được chọn làm mốc.
C. Vật được coi là đứng yên nếu nó không nhúc nhích.
D. Vật được coi là đứng yên nếu khoảng cách từ nó đến vật mốc không thay đổi.
VI. DẶN DÒ
1. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài và làm lại các câu C1 đến C11 vào vở bài tập. - Làm các bài 1.1 đến 1.5, 1.7, 1.11 trong sách THVL8. - Tìm thêm các ví dụ về các dạng chuyển động. - Chuẩn bị bài mới “ Vận Tốc” 2. Cảm ơn :