BÀI 13. CHU KÌ TẾ BÀO VÀ NGUYÊN PHÂN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
SINH HỌC 10
BÀI 13. CHU KÌ TẾ BÀO VÀ NGUYÊN PHÂN
Ảnh
Mở đầu
Mở đầu
Mở đầu
Ảnh
Ảnh
Bằng cách nào từ một hộp tử phát triển thành một cơ thể gồm rất nhiều tế bào có bộ nhiễm sắc thể giống nhau và giống bộ nhiễm sắc thể trong hợp tử ban đầu.
I. Chu kì tế bào
- Hoạt động 1
I. Chu kì tế bào
- Hoạt động 1:
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Quan sát hình 13.1 và bảng 13.1 trong SGK (trang 82), cho biết chu kì tế bào gồm các giai đoạn, pha nào. Nêu đặc điểm mỗi pha.
- Hình 13.1. Chu kì tế bào
Ảnh
Hình 13.1. Chu kì tế bào
- Hoạt động 2
- Hoạt động 2:
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Trong giai đoạn nào của chu kì tế bào thì một nhiễm sắc thể gồm có hai chromatid giống hệt nhau?
- Hoạt động 3
- Hoạt động 3:
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
Dựa vào bảng 13.1 SGK trang 82 cho biết điểm kiểm soát có ở những pha nào trong chu kì tế bào và vai trò của chúng ở mỗi pha là gì.
- Kết luận
- Kết luận:
Hình vẽ
Chu kì tế bào là một vòng tuần hoàn các hoạt động sống xảy ra trong một tế bào từ khi tế bào được hình thành đến khi tế bào phân chia thành tế bào mới. Chu kì tế bào gồm 2 giai đoạn: kỳ trung gian và phân bào. Thời gian của chu kì tế bào và tốc độ phân chia ở mỗi loại tế bào là khác nhau.
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập:
1. Điều gì xảy ra với tế bào nếu không vượt qua được điểm kiểm soát latex(G_1)?
II. Sinh sản của tế bào theo cơ chế nguyên phân
1. Khái niệm sinh sản của tế bào
II. Sinh sản của tế bào theo cơ chế nguyên phân
1. Khái niệm sinh sản của tế bào
Ảnh
4. Quan sát hình 13.2, cho biết các tế bào mới được tạo ra từ một tế bào thì giống nhau hay khác nhau?
Ảnh
- Kết luận
- Kết luận:
Hình vẽ
Sinh sản tế bào là quá trình các tế bào mới được tạo ra từ tế bào ban đầu, làm tăng số lượng tế bào qua phân bào và thay thế các tế bào chết.
Ảnh
2. Cơ chế sinh sản của tế bào - nguyên phân
2. Cơ chế sinh sản của tế bào - nguyên phân
Ảnh
5. Quan sát hình 13.3, cho biết sinh sản của tế bào theo cơ chế nguyên phân gồm những kì nào. Đặc điểm mỗi kì là gì?
Ảnh
- Hoạt động 6
- Hoạt động 6:
Ảnh
Dựa vào các ví dụ nêu ở hình 13.4 cho biết nguyên phân có ý nghĩa gì đối với sinh vật.
Hình 13.4. Ví dụ về ý nghĩa của nguyên phân ở động vật và thực vật
Ảnh
Ảnh
a) Đuôi tái sinh nhờ nguyên phân của thạch sùng đuôi sần Hemidactylus
b. Nguyên phân diễn ra mạnh ở các tế bào của mô phân sinh làm cho rễ cây dài ra
- Kết luận
- Kết luận:
Hình vẽ
Sinh sản của tế bào theo cơ chế nguyên phân gồm các giai đoạn: nguyên phân (phân chia nhân) và phân chia tế bào chất. Trong đó nguyên phân có các kì: kì đầu, kì giữa, kì sau và kì cuối. Ý nghĩa: Nguyên phân giúp duy trì ổn định vật chất tế bào qua các thế hệ tế bào, thay thế các tế bào già, chết, tổn thương, giúp cơ thể lớn lên và tái sinh các bộ phận.
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập:
2. Vì sao hai tế bào mới sinh ra có bộ phận nhiễm sắc thể giống nhau và giống với tế bào ban đầu?
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
1. Từ một đoạn thân của cây hoa hồng có thể tạo nên một cây hoa hồng mới là nhờ hoạt động sống nào của tế bào? 2. Tế bào có phân chia mãi không? Cho ví dụ.
III. Ung thư và cách phòng tránh
1. Chu kì tế bào mất kiểm soát gây ung thư
III. Ung thư và cách phòng tránh
1. Chu kì tế bào mất kiểm soát gây ung thư
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
7. Phân biệt khối u lành tính và khối u ác tính. 8. Tế bào ung thư khác gì với tế bào bình thường?
- Kết luận
- Kết luận:
Hình vẽ
Khi chu kì tế bào mất kiểm soát sẽ dẫn đến rối loạn phân bào, các tế bào phân chia liên tục có thể tạo khối u. Khối u có hai loại: lành tính và ác tính (hay còn gọi là ung thư). Ở khối u lành tính, tế bào không lan rộng đến vị trí khác. Ở khối u ác tính, tế bào ung thu có khả năng lây lan (di căn) sang các mô lân cận và các cơ quan xa.
2. Tình hình ung thư ở Việt Nam
2. Tình hình ung thư ở Việt Nam
Ảnh
9. Quan sát hình 13.5, nêu khái quát tình hình ung thư tại Việt Nam năm 2020 và rút ra nhận xét.
Ảnh
- Kết luận
- Kết luận:
Hình vẽ
Số người mắc bệnh ung thư ở Việt Nam có xu hướng tăng. Bệnh ung thư có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Số ca ung thư mắc mới năm 2020 đạt 73 996 với các loại ung thư khác.
Ảnh
3. Phòng tránh ung thư
3. Phòng tránh ung thư
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
10. Vì sao cần khám sức khỏe định kì để phát hiện sớm các bệnh ung thư?
- Kết luận
- Kết luận:
Hình vẽ
Không hút thuốc lá, thuốc lào; không sử dụng rượu, bia, chất kích thích,... Có chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều rau, quả, hạn chế sử dụng chất béo, thịt đỏ, không ăn thực phẩm nấm mốc,... Xây dựng chế độ tập luyện thể thao và nghỉ ngơi hợp lí, giữ tinh thần thoải mái, tích cực,... Thực hiện tiêm chủng: Viêm gan B, HVP,...
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập:
3. Em hãy cho biết nguyên nhân khiến số người mắc và tử vong vì ung thư ở Việt Nam tăng nhanh là gì?
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
3. Nhiều người cho rằng ung thư là bệnh nan y nhưng khoa học phát triển đã mở ra nhiều biện pháp chữa trị hiệu quả. Em hãy tìm hiểu những biện pháp đó.
+) tiếp (- Vận dụng)
Ảnh
4. Tìm hiểu thông tin về bệnh ung thư ở địa phương em. Làm thế nào phòng tránh ung thư hiệu quả?
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau:" Bài 14. Giảm phân".
Cảm ơn
Ảnh