CHỦ ĐỀ F: BÀI 8: CÂU LỆNH LẶP
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
TIN HỌC 10
CHỦ ĐỀ F: BÀI 8: CÂU LỆNH LẶP
Ảnh
Khởi động
Khởi động (Khởi động)
Ảnh
Khởi động:
Nếu em kiểm tra tuần tự từng dòng trong bảng điểm thi môn Tin học của lớp để biết tên các bạn đã được điểm 10 thì hành động nào được lặp lại và số lần lặp là bao nhiêu? Nếu chỉ cần tìm được tên của một bạn được điểm 10 thì số lần lặp lại là bao nhiêu?
1. Cấu trúc lặp trong mô tả thuật toán
- Tìm hiểu
Hình vẽ
1. Cấu trúc lặp trong mô tả thuật toán
Các ngôn ngữ lập trình bậc cao đều có câu lệnh thể hiện cấu trúc lặp của thuật toán.
Ảnh
- Ví dụ
Ảnh
- Ví dụ:
Ví dụ 1:
Thuật toán của của việc in ra màn hình máy tính 20 dòng "Xin chào Python" là thuật toán có cấu trúc lặp với số lần biết trước.
Ví dụ 2:
Khi mô tả thuật toán cho máy tính hỏi và kiểm tra mật khẩu thì ta không tính trước được số lần máy tính yêu cầu nhập lại mật khẩu, bởi vì chừng nào mật khẩu nhập vào chưa đúng thì máy tính còn hỏi lại. Đây là thuật toán có cấu trúc lặp với số lần không biết trước.
- Hoạt động 1
Ảnh
Hình vẽ
Hoạt động 1: Với hai mẫu mô tả cấu trúc ở Hình 1, em hãy mô tả hai thuật toán ở Ví dụ 1 và Ví dụ 2.
Hình 1. Mẫu mô tả cấu trúc lặp trong mô tả thuật toán
Ảnh
2. Câu lệnh lặp với số lần lặp biết trước trong Python
- Tìm hiểu
2. Câu lệnh lặp với số lần lặp biết trước trong Python
Ảnh
Câu lệnh thể hiện lặp với số lần biết trước cần phải sử dụng một biến để kiểm soát được số lần lặp. Trong Python, câu lệnh lặp với số lần biết trước có dạng:
Hinh 2. Cấu trúc câu lệnh lặp dạng for
Trong câu lệnh lặp for, hàm range(m, n) dùng để khởi tạo dãy số nguyên từ m đến n - 1 (với m < n). Trường hợp m = 0, hàm range(m, n) có thể viết gọn là range(n).
- Ví dụ 3
- Ví dụ 3:
Hình 3 minh họa một câu lệnh for trong Python và kết quả thực hiện.
Hình 3. Ví dụ một câu lệnh for
Ảnh
- Ví dụ 4
- Ví dụ 4:
Viết chương trình nhập n từ bàn phím và tính tổng các số tự nhiên chia hết cho 3 nhỏ hơn n.
Hình 4. Ví dụ một chương trình sử dụng câu lệnh for
Ảnh
3. Câu lệnh với số lần lặp không biết trước trong Python
- Tìm hiểu
3. Câu lệnh với số lần lặp không biết trước trong Python
Câu lệnh thể hiện lặp với số lần không biết trước cần phải sử dụng một biểu thức logic làm điều kiện lặp. Trong Python, câu lệnh lặp với số lần không biết trước có dạng:
Ảnh
Ảnh
- Ví dụ 5
- Ví dụ 5:
Các phần mềm ứng dụng mang tính cá nhân thường dùng mật khẩu để xác nhận quyền sử dụng. Chương trình ở Hình 5 yêu cầu người dùng nhập mật khẩu. Người dùng sẽ được yêu cầu nhập lại cho đến khi nhập đúng mật khẩu (là HN123). Khi dữ liệu nhập vào đúng là "HN123" thì thông điệp "Bạn đã nhập đúng mật khẩu" xuất hiện trên màn hình.
Hình 5. Chương trình nhập mật khẩu
Ảnh
- Ví dụ 6
Ảnh
- Ví dụ 6:
Chương trình ở Hình 6 khi thực hiện sẽ in ra màn hình các số từ 1 đến 6. Điều kiện lặp là sodem <= 6. Khi điều kiện lặp đúng thì sodem được in ra màn hình và được tăng lên 1 đơn vị, rồi điều kiện lặp được kiểm tra lại. Qúa trình trên được lăp lại cho đến khi sodem > 6 thì vòng lặp kết thúc.
Hình 6. Chương trình sử dụng câu lệnh white
- Hoạt động 2
Ảnh
Hình vẽ
Hoạt động 2: Trong chương trình ở Ví dụ 6, em có thể dùng câu lệnh for thay cho câu lệnh while để chương trình chạy vẫn cho cùng kết quả được không?
Luyện tập
Bài 1
Luyện tập:
Ảnh
Bài 1. Em hãy dự đoán chương trình ở hình bên dưới đưa ra màn hình những gì?
Ảnh
Bài 2 (- Luyện tập)
Ảnh
Hình vẽ
Bài 2: Trong các chương trình trò chơi truyền hình, người dẫn chương trình thường đếm ngược để bắt đầu trò chơi. Viết chương trình nhập một số nguyên n, sau đó in ra các giá trị từ n về 1 để mô phỏng quá trình đếm ngược (Hình 7).
Ảnh
Hình 7. Một kết quả chạy chương trình đếm ngược
Vận dụng
- Câu hỏi (Vận dụng)
Ảnh
- Vận dụng:
Mẹ em dự định gửi tiết kiệm một khoản tiền tại một ngân hàng có lãi suất 5% một năm, nghĩa là sau mỗi năm tiền lãi nhận được là 5% số tiền gửi. Hết một năm, nếu mẹ không rút tiền thì cả vốn lẫn lãi sẽ tự động được gửi tính cho năm tiếp theo. Em hãy viết chương trình nhập vào số tiền T (đơn vị đồng) sau đó tính và đưa ra 10 dòng, mỗi dòng ghi số tiền sau mỗi năm trong 10 năm gửi liên tiếp cả gốc lẫn lãi để mẹ tham khảo.
Câu hỏi tự kiểm tra
- Câu hỏi (Câu hỏi tự kiểm tra)
Bài tập trắc nghiệm
Trong các câu sau đây, những câu nào là đúng?
1. Trong các ngôn ngữ lập trình bậc cao đều có câu lệnh thể hiện cấu trúc lặp.
2. Trong Python chỉ có câu lệnh lặp While để thể hiện cấu trúc lặp.
3. Trong Python chỉ có câu lệnh lặp for để thể hiện cấu trúc lặp.
4. Có thể sử dụng câu lệnh While để thể hiện cấu trúc lặp với số lần lặp biết trước.
5. Có thể sử dụng câu lệnh for để thể hiện cấu trúc lặp với số lần lặp chưa biết trước.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Học hiểu trọng tâm bài học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: Chủ đề F. Bài 9: Thực hành câu lệnh lặp.
- Cảm ơn
Ảnh