CHỦ ĐỀ F: BÀI 4: CÁC KIỂU DỮ LIỆU SỐ VÀ CÂU LỆNH VÀO - RA ĐƠN GIẢN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
TIN HỌC 10
CHỦ ĐỀ F: BÀI 4: CÁC KIỂU DỮ LIỆU SỐ VÀ CÂU LỆNH VÀO - RA ĐƠN GIẢN
Ảnh
Khởi động
Khởi động (Khởi động)
Ảnh
Khởi động:
Khi yêu cầu máy tính giải quyết một bài toán, ta cần phải cung cấp dữ liệu vào cho máy tính và yêu cầu máy tính trả kết quả ra. Theo em, ngôn ngữ lập trình có cần các câu lệnh đưa dữ liệu vào và xuất dữ liệu ra không?
1. Kiểu dữ liệu số nguyên và số thực
- Tìm hiểu
1. Kiểu dữ liệu số nguyên và số thực
Trong Python khi một biến được gán bằng một biểu thức, tùy thuộc giá trị biểu thức đó là số nguyên hay số thực thì biến sẽ lưu trữ tương ứng là kiểu số nguyên hoặc là kiểu số thực (Hình 1).
Ảnh
+) tiếp (1. Kiểu dữ liệu số nguyên và số thực)
Câu lệnh type() của Python cho ta biết kiểu dữ liệu của biến hay biểu thức nằm trong cặp dấu ngoặc tròn (Hình 2).
Ảnh
- Hoạt động 1
Hình vẽ
Ảnh
Hoạt động 1: Em hãy viết chương trình Python (hoặc làm việc với Python ở cửa sổ Shell), dùng câu lệnh type() để biết kiểu dữ liệu liên quan đến các phép toán: chia, chia lấy phần nguyên, chia lấy phần dư. Em có thể tham khảo dữ liệu ở Bảng 1 sau đây:
2. Các câu lệnh vào - ra đơn giản
a. Nhập dữ liệu từ bàn phím
Ảnh
2. Các câu lệnh vào - ra đơn giản
a. Nhập dữ liệu từ bàn phím
Hình vẽ
Khi lập trình Scratch, em đã dùng câu lệnh nào trong trương trình để yêu cầu nhập dữ liệu từ bàn phím?
- Kết luận
- Kết luận:
Với câu lệnh nhập dữ liệu ta có thể lập trình với các biến mà giá trị của nó có thể biết khi thực hiện chương trình.
Ví dụ: Để tính tổng n số tự nhiên đầu tiên ta có câu lệnh:
Ảnh
Câu lệnh nhập giá trị cho một biến vào từ bàn phím có dạng:
Ảnh
Trong đó: dòng thông báo là để nhắc người dùng biết cần nhập gì, dòng thông báo là một xâu kí tự đặt giữa cặp dầu nháy đơn hoặc nháy kép, có thể không cần có.
+) tiếp (- Kết luận)
Dữ liệu nhập vào có dạng xâu kí tự. Nếu muốn chuyển dữ liệu này sang kiểu số nguyên hay số thực để tính toán cần có câu lệnh int() hay float() như sau:
Ảnh
Ảnh
- Ví dụ 1
- Ví dụ 1:
Ảnh
Chương trình ở Hình 3 thực hiện tính tổng n số tự nhiên đầu tiên với giá trị n nhập vào từ bàn phím.
Ảnh
b. Xuất dữ liệu ra màn hình
b. Xuất dữ liệu ra màn hình
Ở cửa sổ Shell, nếu viết dòng lệnh chỉ chứa tên biến hoặc biểu thức số học thì kết quả tương ứng sẽ được đưa ra màn hình. Ở cửa sổ Code để đưa thông tin ra và lưu lại trên màn hình cần dùng câu lệnh print(). Dạng đơn giản của câu lệnh print() đưa ra giá trị các biểu thức ra màn hình là:
Ảnh
Trong đó danh sách biểu thức là các biểu thức viết cách nhau bởi dấu ",". Câu lệnh print() sẽ in ra màn hình giá trị các biểu thức theo đúng thứ tự và cách nhau bởi dấu cách.
- Ví dụ 2
- Ví dụ 2:
Viết chương trình nhập 3 số thực là điểm kiểm tra cuối học kì của ba môn Ngữ văn, Vật lí và Sinh học. Tính và đưa ra màn hình tổng điểm và điểm trung bình của ba môn. Hình 4a và Hình 4b minh họa chương trình và một kết quả chạy chương trình.
Ảnh
3. Hằng trong Python
- Tìm hiểu
Ảnh
Hình vẽ
3. Hằng trong Python
Hằng là những biến có giá trị chỉ định trước và không thể thay trong quá trình thực hiện chương trình. Trong Python, sử dụng hằng số như một loại biến với cách đặt tên đặc biệt.
- Ví dụ
- Ví dụ:
_PI = 3.1416 # Sử dụng như hằng latex(pi = 3.1416) _MOD = 1000000007 # Sử dụng như hằng mod = latex(10^9 + 7)
Ảnh
Luyện tập
Bài 1: Tam giác vuông
Luyện tập:
Bài 1: Tam giác vuông
Ảnh
Viết chương trình thực hiện nhập từ bàn phím hai số nguyên dương b, c là độ dài hai cạnh góc vuông của tam giác vuông ABC, tính và đưa ra màn hình: - Diện tích tam giác. - Độ dài cạnh huyền.
Ví dụ:
Ảnh
Bài 2: Chia mận (- Luyện tập)
Ảnh
Bài 2: Chia mận
Cô giáo đi du lịch ở Sa Pa mang về túi mận làm quà cho cả lớp. Túi mận có k quả, lớp có n học sinh. Mận được chia đều để em nào cũng nhận được một số lượng quả như nhau. Nếu còn thừa, những quả còn lại sẽ được dành cho các em nữ. Viết chương trình: nhập n và k vào từ bàn phím, đưa ra màn hình số quả mận mỗi học sinh nhận được và số quả dành riêng cho các em nữ. Sử dụng dòng thông báo cho dữ liệu nhập vào và mỗi kết quả đưa ra.
Ví dụ (Bài 2: Chia mận)
- Ví dụ:
Ảnh
Ảnh
Vận dụng
- Câu hỏi
Ảnh
- Vận dụng:
Trường mới đẹp và rộng hơn trường cũ, số phòng học cũng nhiều hơn sơ với trước. Nhà trường dự tuyển thêm học sinh cho ba lớp mới với số lượng học sinh mỗi lớp tương ứng là a, b, và c. Cần mua bàn cho các lớp mới này. Mỗi bàn học có không có không quá hai chỗ ngồi cho học sinh. Xác định số lượng bàn tối thiểu cần mua. Em hãy viết chương trình giải quyết bài toán trên. Dữ liệu được nhập vào từ bàn phím. Kết quả được đưa ra màn hình.
Ví dụ (- Vận dụng)
- Ví dụ:
Ảnh
Ảnh
Câu hỏi tự kiểm tra
Câu hỏi tự kiểm tra (Câu hỏi tự kiểm tra)
Bài tập trắc nghiệm
Trong các câu sau đây, những câu nào đúng?
1. Để tính toán, các ngôn ngữ lập trình bậc cao không phân biệt kiểu dữ liệu số nguyên và kiểu dữ liệu số thực.
2. Trong Python, câu lệnh n = int(input('n = ')) cho nhập vào một số thực từ bàn phím.
3. Trong Python mỗi câu lệnh Print() chỉ đưa ra được giá trị của một biến.
4. Trong Python, câu lệnh input() có thể nhập dữ liệu cùng với thông báo hướng dẫn.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Học hiểu trọng tâm bài học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: Chủ đề F: Bài 5: Thực hành viết chương trình đơn giản.
- Cảm ơn
Ảnh