Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Bài 4. Các biểu mẫu cho xem và cập nhập dữ liệu
Mục tiêu
Mục tiêu
Ảnh
Hình vẽ
Diễn đạt được khái niệm biểu mẫu trong các CSDL và ứng dụng CSDL. Giải thích được những ưu điểm khi người dùng xem và cập nhật dữ liệu cho CSDL thông qua biểu mẫu.
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Hình vẽ
Khi nhập dữ liệu vào một bảng của CSDL quan hệ, theo em có thể gặp những lỗi nào? Em hãy cho ví dụ.
Ảnh
Gợi ý
Ảnh
Chiều dài kí tự không đủ Sai thuộc tính Thiếu liên kết
1. Khái niệm và chức năng của biểu mẫu
a) Chức năng của biểu mẫu
Ảnh
Một CSDL được sử dụng bởi nhiều người, việc tương tác trực tiếp với CSDL không an toàn, thay vào đó sử dụng giao diện người dùng phù hợp. Biểu mẫu là giao diện để người dùng tương tác với CSDL, hạn chế lỗi, vi phạm ràng buộc dữ liệu. Biểu mẫu hiển thị và nhập dữ liệu phù hợp với từng nhóm người dùng, có nút lệnh để thực hiện thao tác với dữ liệu.
a) Chức năng của biểu mẫu
b) Tạo biểu mẫu
Ảnh
Các hệ quản trị CSDL cung cấp công cụ tạo biểu mẫu cho người dùng. Có thể dùng công cụ thiết kế tự động để tạo biểu mẫu nhanh chóng. Các ứng dụng CSDL đơn giản sử dụng các biểu mẫu tạo tự động. Ứng dụng CSDL lớn và phức tạp sử dụng biểu mẫu được tạo bằng ngôn ngữ lập trình.
b) Tạo biểu mẫu
2. Biểu mẫu cho xem dữ liệu
Hoạt động
Ảnh
Các hệ quản trị CSDL quan hệ thường cung cấp công cụ tạo biểu mẫu cho việc xem dữ liệu nhanh chóng, không cho sửa đổi dữ liệu. Biểu mẫu được thiết kế để hỗ trợ những nhóm người dùng tra cứu thông tin trong phạm vi được phép. Biểu mẫu có thể hiển thị chỉ phần dữ liệu được phép xem, được sắp xếp theo một trường nào đó, được lọc theo một tiêu chí nào đó và có thể lọc dần nhiều bước.
Biểu mẫu Hình 1
Ảnh
Biểu mẫu ở Hình 1 hiển thị một số trường của bảng THÔNG TIN HỌC SINH LỚP 11.
Ảnh
Hoạt động
Ảnh
Các biểu mẫu minh hoạ trong bài đều được tạo ra bởi hệ quản trị CSDL Microsoft Access 365. Các thanh trượt được dùng để xem những dữ liệu bị khuất trong cửa sổ biểu mẫu, và các nút để chuyển đến bản ghi trước hoặc sau. Biểu mẫu có thể lọc bản ghi theo điều kiện và thay đổi điều kiện lọc, sắp xếp trên biểu mẫu.
Biểu mẫu Hình 2
Ảnh
Biểu mẫu có thể hiển thị trường từ nhiều bảng khác nhau, ví dụ như trong Hình 2.
Ảnh
3. Biểu mẫu cho cập nhật dữ liệu
Hoạt động
Ảnh
Hình vẽ
Theo em, có những bất lợi nào trong việc mở một bảng của CSDL quan hệ rồi trực tiếp cập nhập dữ liệu (thêm bản ghi, sửa các bản ghi trong đó) ?
Ảnh
Gợi ý
Ảnh
Việc thiết kế những biểu mẫu như vậy giúp việc cập nhật dữ liệu được tiện lợi hơn, hạn chế được những sai nhằm khi cập nhật: - Tránh được các cập nhật vị phạm ràng buộc toàn vẹn như ráng buộc khoá ràng buộc khoá ngoại. - Tránh được các cập nhật vi phạm ràng buộc miễn giá trị tức là không đưa vào giá trị nằm ngoài tập giá trị được chấp nhân.
Biểu mẫu cho cập nhật dữ liệu
Ảnh
Các hệ quản trị CSDL quan hệ cung cấp công cụ tạo biểu mẫu cập nhật dữ liệu. Biểu mẫu cho phép sửa đổi dữ liệu trong các ô nhập liệu. Thiết kế biểu mẫu như vậy giúp hạn chế sai sót khi cập nhật và tránh vi phạm ràng buộc toàn vẹn và miền giá trị. Thiết kế biểu mẫu để cập nhật dữ liệu cho bảng MƯỢN-TRẢ và tránh vi phạm ràng buộc khoá ngoài.
Biểu mẫu Hình 3
Ảnh
Ví dụ, Hình 3 là biểu mẫu nhập dữ liệu với các trường bị khoá lại ở nửa bên trên.
Ảnh
Biểu mẫu Hình 4
Ảnh
Biểu mẫu cho phép nhập Ngày mượn, Ngày trả bằng cách mở lịch và chọn ngày trên đó (Hình 4b).
Ảnh
Ví dụ 2
Ảnh
Ví dụ 2. Một số CSDL trực tuyến cũng có các biểu mẫu cho sẵn phục vụ người dùng, như biểu mẫu khai báo y tế mà người dân có thể điền thông tin trên điện thoại di động.
4. Thực hành tạo biểu mẫu và cập nhập dữ liệu
Nhiệm vụ 1
Ảnh
Hình vẽ
Thầy, cô giáo đã dựng sẵn 3 bảng: SÁCH, NGƯỜI ĐỌC, MƯỢN-TRẢ cùng một vài biểu mẫu trong CSDL Thư viện (tạo bằng Access). Em hãy sử dụng biểu mẫu NHẬP DỮ LIỆU MƯỢN-TRẢ SÁCH đã có để nhập 3 bản ghi mới cho bảng MƯỢN-TRẢ.
Nhiệm vụ 1.
Hướng dẫn thực hiện
Ảnh
Bước 1. Kích hoạt Microsoft Access. Bước 2. Mở CSDL Thư viện, chọn biểu mẫu NHẬP DỮ LIỆU MƯỢN-TRẢ SÁCH. Bước 3. Trên biểu mẫu vừa mở, hãy nhập ít nhất 3 bản ghi. Bước 4. Tìm và mở biểu mẫu XEM THÔNG TIN MƯỢN-TRẢ SÁCH để kiểm tra xem những bản ghi nhập vào ở Bước 3 đã xuất hiện trong bảng MƯỢN-TRẢ chưa. Bước 5. Kết thúc phiên làm việc với CSDL Thư viện, trong bảng chọn File chọn nút lệnh Close để đóng CSDL này.
Hướng dẫn thực hiện:
Nhiệm vụ 2
Ảnh
Nhiệm vụ 2. Khám phá cách dùng công cụ tạo biểu mẫu trong Access.
Hướng dẫn thực hiện
Ảnh
Bước 1. Chọn mở CSDL HỌC SINH 11. Mở bảng HỌC SINH 11. Bước 2. Nháy chuột vào Create để xuất hiện các công cụ tạo lập, trong đó có các công cụ tạo lập biểu mẫu (Hình 5).
Hướng dẫn thực hiện:
Ảnh
Hướng dẫn thực hiện
Ảnh
Bước 3. Chọn và khám phá công cụ Form Wizard: Chọn các trường cho biểu mẫu, kiểu cho biểu mẫu, đặt tên biểu mẫu, chọn Finish. Bước 4. Đóng CSDL HỌC SINH 11 để kết thúc phiên làm việc với CSDL này.
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Củng cố bài học
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Biểu mẫu là một loại giao diện cho người dùng CSDL tương tác với dữ liệu nguồn trong việc xem và cập nhật dữ liệu.
Biểu mẫu đem lại sự thuận tiện cho các nhóm người dùng làm việc với CSDL và giúp hạn chế những vi phạm trong cập nhật nhằm tăng cường sự đảm bảo tính đúng dán của dữ liệu.
Luyện tập
Bài tập
Bài tập trắc nghiệm
Trong các câu sau, những câu nào đúng?
a) Mỗi biểu mẫu đều được dùng chung cho tất cả mọi người sử dụng CSDL
b) Mỗi biểu mẫu là một cửa số cho người dùng xem toàn bộ thông tin trong một bảng của CSDL.
c) Khi cập nhật dữ liệu, cần sử dụng biểu mẫu vì có thể đảm bảo được ràng buộc khoá và khoá ngoài, tránh được nhiều sai nhầm về dữ liệu.
d) Biểu mẫu là một giao diện được thiết kế để kiếm soát các truy cập của người dùng đến dữ liệu trong CSDL.
Vận dụng
Bài tập
Ảnh
Hình vẽ
Nếu là người xây dựng một CSDL quản lí học sinh khối 11 của trường mình, em sẽ xây dựng những biểu mẫu nào? Mỗi biểu mẫu em định thiết kế sẽ có chức năng náo và đem lại thuận lợi gì cho ai?
Ảnh
Gợi ý
Ảnh
Nếu là người xây dựng một CSDL quản lí học sinh khối 11 của trường mình, em sẽ xây dựng những biểu mẩu sau: * Biểu mẫu quản lý thông tin - Chức năng: Quản lý thông tin học sinh (Họ tên, ngày, tháng, năm sinh, quê quán, sđt liên lạc khi cần.v..v… * Biểu mẫu quản lý sức khỏe - Chức năng: Theo dõi, kiểm tra sức khỏe định kì, sàng lọc, phát hiện kịp thời những học sinh có dấu hiệu sức khỏe bất thường cần theo dõi và lưu ý. * Biểu mẫu theo dõi kết quả học tập - Chức năng: Theo dõi quá trình học tập của các bạn học sinh để đánh giá và xếp loại cuối năm. * Biểu mẫu mượn trả sách thư viện - Chức năng: Ghi lại thông tin của người mượn sách (Họ và tên, ngày mượn), tránh trường hợp thư viện bị mất sách mà không tìm được nguyên do. => Những biểu thiết kế trên đều thuận lợi cho người quản lí trong việc giám sát và sàng lọc, không mất nhiều thời gian tìm kiếm và bị thất lạc thông tin.
Mục 3
Ảnh