CHỦ ĐỀ A. BÀI 1. BỘ XỬ LÍ THÔNG TIN Ở QUANH TA
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHỦ ĐỀ A. BÀI 1. BỘ XỬ LÍ THÔNG TIN Ở QUANH TA
MỤC TIÊU
Mục tiêu
MỤC TIÊU
Học xong bài này, em sẽ: Nhận biết được sự có mặt của các thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin ở khắp nơi (trong gia đình, ở trường học, cửa hàng, bệnh viện, công sở, nhà máy,...) trong mọi lĩnh vực (y tế, ngân hàng, hàng không, toán học, sinh học,...), nếu được ví dụ minh họa.
KHỞI ĐỘNG
Khởi động
KHỞI ĐỘNG
Khi chụp ảnh bằng điện thoại thông minh, nếu chụp ở nơi thiếu ánh sáng, điện thoại sẽ tự động nháy đèn flash để đủ ánh sáng cho thời điểm chụp. Theo em, điện thoại thông minh có nhận biết được mức độ ánh sáng của môi trường không? Nó có phải xử lí thông tin về mức độ ánh sáng của môi trường không?
Lời giải:
Cảm biến ánh sáng trên điện thoại thông minh nhận biết được mức độ sáng của môi trường và chuyển thông tin này cho bộ xử lí thông tin.
BÀI HỌC
Tiêu đề 1
1. Thiết bị có bộ xử lí thông tin hiện diện ở khắp nơi
Như em đã biết, trong máy tính cá nhân có bộ phận xử lí thông tin, gọi là bộ xử lí trung tâm (CPU). Các thiết bị vào cung cấp thông tin cho CPU, CPU xử lí và các thiết bị ra đưa ra kết quả xử lí. Nhưng không chỉ trong máy tính cá nhân mới có bộ xử lí thông tin, xung quanh ta còn có nhiều thiết bị được gắn bộ xử lí thông tin, chúng có mặt khắp nơi và có trong nhiều lĩnh vực.
Máy tính bỏ túi (Calculator)
Máy tính bỏ túi (Calculator)
Máy tính bỏ túi (còn gọi là máy tính cầm tay) là thiết bị điện tử nhỏ gọn được dùng để thực hiện các phép toán. Tuy không có bộ xử lí phức tạp như máy tính cá nhân, máy tính bỏ túi có một bộ xử lí để thực hiện các tính toán cơ bản. Người sử dụng dùng các nút bấm trên máy tính bỏ túi để nhập dữ liệu và các kết quả tính toán sẽ được hiện thị trên màn hình.
Quạt điện điều khiển từ xa
Quạt điện điều khiển từ xa
Trước đây quạt điện không có bộ xử lí thông tin, chỉ bao gồm một công tắc để tắt mở luồng không khí và một công tắc hoặc bộ điều khiển dùng để bật / tắt hay điều chỉnh tốc độ quay của cánh quạt. Tuy nhiên, quạt điện ngày nay được gắn thêm bộ xử lí thông tin để nhận và xử lí các tín hiệu từ bộ điều khiển từ xa. Người dùng không cần phải đến gần quạt mà có thể ngồi ở bất cứ vị trí nào trong phòng để điều khiển quạt.
Tivi và máy giặt
Tivi Khi nhấn vào các nút bấm trên thiết bị điều khiển từ xa và tivi là ta đang cung cấp thông tin đầu vào cho bộ xử lí thông tin của tivi. Tuy theo thông tin đầu vào mà kết quả xử lí là sự bật/tắt tivi hay sự chuyển kênh truyền hình, tăng/giảm âm lượng, thay đổi tỉ lệ hiện thị hình ảnh,... Máy giặt Máy giặt là một vật dụng phổ biến trong cuộc sống và trong máy giặt cũng có bộ xử lí thông tin. Người dùng có thể đặt chế độ giặt như chọn mực nước, chọn thời gian cho các giai đoạn giặt (quay giặt, xả và vắt khô). Máy giặt sẽ tự động giặt theo các chế độ đã được cài đặt của người dùng.
Tivi và máy giặt
Máy chụp cắt lớp vi tính
Máy chụp cắt lớp vi tính
Máy chụp CT scan (Computed Tomography Scan), được sử dụng phổ biến trong y học để chụp hình một bộ phận bên trong cơ thể bệnh nhân từ nhiều góc độ và vị trí khác nhau. Từ những bức ảnh hai chiều đó, bộ xử lí của máy thực hiện các phép xử lí ảnh số để dựng thành một bức ảnh trong không gian ba chiều (ảnh 3D) giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác hơn. Ngày nay, những thiết bị gắn bộ xử lí thông tin rất phổ biến trong mọi lĩnh vực. Với những nhà nghiên cứu khoa học (toán học, sinh học, lí, hóa học,...), các loại máy tính là công cụ vô cùng quan trọng để tìm kiếm tài liệu, trao đổi với đồng nghiệp, thực hiện các nghiên cứu và điều chỉnh thí nghiệm, phục vụ cho việc nghiên cứu khoa học.
Máy chụp cắt lớp vi tính (tiếp)
Máy chụp cắt lớp vi tính
Không chỉ phục vụ cho các nghiên cứu tại các trường học, máy tính cá nhân còn được sử dụng trong các ngân hàng, các văn phòng công ty thương mại, thậm chí là những cửa hàng nhỏ lẻ để tính toán hay thanh toán cho người mua hàng. Thiết bị nhận dạng vân tay giúp chấm công và kiểm soát cửa ra vào ở cơ quan. Ở các nhà hàng và siêu thị hiện đại, quầy thanh toán có gắn thiết bị POS (Point Of Sale: điểm bán hàng). Trong các nhà máy, bộ xử lí thông tin điều khiển những dây chuyền sản xuất và robot công nghiệp (Hình 1). Trong ngành hàng không, máy bay được trang bị bộ xử lí thông tin để tính toán góc nghiêng, áp suất không khí, đồng thời bộ xử lí thông tin trên máy bay để đảm bảo cho máy bay được an toàn.
Hình 1
Hình 1
Ảnh
Tiêu đề 2
2. Một số thiết bị thông minh
Càng ngày, xung quanh chúng ta càng xuất hiện nhiều thiết bị có bộ xử lí thông tin với tên gọi được kèm theo từ “thông minh”. Ví dụ, những tên gọi như “điện thoại thông minh”, “đồng hồ thông minh”, “tivi thông minh” đã trở nên quen thuộc với mọi người. Mỗi loại thiết bị có các tính năng đặc biệt hơn so với trước đây: nó thường có khả năng kết nối được với các thiết bị khác hoặc xử lí được một hay vài loại thông tin về trạng thái của môi trường như sự chuyển động, nhiệt độ, mức độ của ánh sáng,... Cung cấp thông tin đầu vào cho bộ xử lí của thiết bị thông minh là những thiết bị điện tử có khả năng cảm nhận trạng thái của môi trường, chúng được gọi là cảm biến.
Cảm biến
Cảm biến
Cảm biến ánh sáng trên điện thoại thông minh có khả năng nhận biết được mức độ sáng của môi trường và chuyển thông tin này cho bộ xử lí thông tin. Trên đồng hồ thông minh có nhiều cảm biến, trong đó có các cảm biến về nhịp tim, chuyển động, nhiệt độ,...
Do vậy, đồng hồ thông minh (hình 2) có nhiều tính năng theo dõi sức khỏe như: đo và cảnh báo khi phát hiện nhịp tim bất thường; theo dõi việc tập luyện thể thao; đo nồng độ Oxy trong máu (SpO2); theo dõi lộ trình và khoảng cách di chuyển, tính lượng calo tiêu thụ,...
Ảnh
Cảm biến (tiếp)
Cảm biến
Trong những máy giặt hiện đại, bộ xử lí thông tin đưa ra trên thông tin đầu vào về lượng quần áo để chọn thiết lập chế độ giặt phù hợp, chẳng hạn như mức độ nước giặt, xả và điều chỉnh thời gian giặt. Nhiều gia đình đã sử dụng tivi thông minh, do là tivi có khả năng kết nối với mạng nên người dùng có thể điều khiển bằng điện thoại di động hoặc bằng giọng nói.
Ảnh
Ảnh
Tóm tắt bài học
Tóm tắt bài học
Những thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin có mặt trong gia đình, trường học, cửa hàng, bệnh viện, công sở, nhà máy và khắp nơi xung quanh ta. Trong hầu hết những lĩnh vực của khoa học và đời sống, từ y tế, ngân hàng, hàng không cho đến những ngành khoa học như toán học, sinh học,... những thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin đều đóng vai trò quan trọng
BÀI TẬP
Bài tập 1
Bài tập 1
Em hãy nêu tên một thiết bị gia dụng có gắn bộ xử lí thông tin và giải thích vai trò của bộ xử lí thông tin đối với thiết bị đó.
Trả lời:
- Đồng hồ thông minh có bộ xử lí thông tin giúp theo dõi sức khỏe: bộ phận xử lí thông tin đo và cảnh báo nhịp tim bất thường, tính lượng calo tiêu thụ,… - Máy giặt: có bộ xử lí thông tin dựa trên thông tin đầu vào do cảm biến cung cấp để tự động thiết lập chế độ giặt phù hợp, tự động thêm hoặc bớt nước giặt, xả và điều chỉnh thời gian giặt.
Bài tập 2
Bài tập 2
Vì sao có thể nói rằng các thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin có mặt ở khắp nơi?
Trả lời: Những thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin có mặt trong gia đình, trường học, của hàng, bệnh viện, công sở, nhà máy và khắp nơi xung quanh ta. Trong hầu hết những lĩnh vực của khoa học và đời sống, từ y tế, ngân hàng, hàng không cho đến những ngành khoa học như toán học, sinh học,… những thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin đều đóng vai trò quan trọng.
DẶN DÒ
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ghi nhớ kiến thức trọng tâm Hoàn thành các bài tập trong sách bài tập Chuẩn bị bài mới: "Bài 2. Khả năng và ứng dụng thực tế của máy tính"
Cảm ơn
Ảnh