CHỦ ĐỀ 6: BÀI 10: HỖN HỢP, CHẤT TINH KHIẾT, DUNG DỊCH
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Khoa học tự nhiên 6
CHỦ ĐỀ 6: BÀI 10: HỖN HỢP, CHẤT TINH KHIẾT, DUNG DỊCH
Ảnh
Khởi động
Đặt vấn đề (Đặt vấn đề)
Ảnh
Hãy kể tên những vật thể mà thành phần của chúng có hai hoặc nhiều chất trộn lần với nhau
I. Hỗn hợp, chất tinh khiết
1.Hỗn hợp
1. Hỗn hợp
Đọc thông tin trên các bao bì ở hình dưới đây và kể tên một số thành phần chính trong những sản phẩm đó.
a. Hoạt động
Ảnh
b. Kết luận
Ảnh
b. Kết luận
Hai hay nhiều chất trộn lẫn vào nhau gọi là hỗn hợp. Mỗi chất trong hỗn hợp được gọi là một chất thành phần. Trong hỗn hợp, cách chất thành phần vẫn giữ nguyên tính chất của chúng.
c. Luyện tập
Ảnh
c. Luyện tập
Em hãy lấy thêm các ví dụ về hỗn hợp.
2. Hỗn hợp không đồng nhất
2. Hỗn hợp không đồng nhất
Hãy cho biết hỗn hợp ở hình 10.2 và hỗn hợp hình 10.3 có điểm gì khác nhau?
a. Hoạt động
Ảnh
b. Nhận xét
Ảnh
b. Nhận xét
- Trong hỗn hợp nước muối không xuất hiện ranh giới giữa các thành phần, còn trong hỗn hợp dầu ăn và nước xuất hiện ranh giới giữa các thành phần. - Ta nói, nước muối là hỗn hợp đồng nhất, còn dầu ăn và nước là hỗn hợp không đồng nhất.
c. Mở rộng
Ảnh
c. Mở rộng
Câu 1: Nước chấm ở gia đình em thường có những thành phần gì? Hãy cho biết đó là hỗn hợp đồng nhất hay không đồng nhất? Câu 2: Hãy lấy một số ví dụ trong cuộc sống về hỗn hợp đồng nhất và hỗn hợp không đồng nhất.
3. Chất tinh khiết
Ảnh
3. Chất tinh khiết
Hầu hết các loại nước như nước biển, nước sông, nước suối,... đều có lẫn một chất khác. Khi loại các chất đó ra khỏi nước sẽ thu được nước tinh khiết. Chất không lẫn chất nào được gọi là chất tinh khiết.
a. Tìm hiểu
b. Hoạt động
Ảnh
b. Hoạt động
Vì sao sử dụng chất không tinh khiết có thể ảnh hưởng đến kết quả thực nghiệm khoa học?
II. Huyền phù, nhũ tương
1. Tìm hiểu
1. Tìm hiểu
- Quan sát cốc nước cam vắt khi mới pha xong, em sẽ thấy những phần chất rắn nhỏ lơ lửng (Hình 10.4). - Nước cam như trên là một huyền phù, trong đó các chất rắn lơ lưng trong chất lỏng. - Một số ví dụ về huyền phù (Hình 10.5)
Ảnh
Ảnh
Ảnh
2. Thí nghiệm
2. Thí nghiệm
Thực hành thí nghiệm quan sát thành phần của nhũ tương: Cho một thìa nhỏ dầu ăn vào cốc chứa 20 ml nước, sau đó khuấy đều hỗn hợp. Nhận xét các thành phần của hỗn hợp tạo thành.
Hình vẽ
Kết luận: Hỗn hợp dầu ăn và nước như trên là nhũ tương, trong đó chất lỏng lơ lửng trong chất khác. Một số ví dụ về nhũ tương:
Ảnh
3. Mở rộng
Ảnh
3. Mở rộng
Vì sao trên bao bì của một số thức uống như sữa cacao, sữa socola thường có dòng chữ " Lắc đều trước khi uống"?
5. Tìm hiểu thêm
Ảnh
5. Tìm hiểu thêm
Trong thí nghiệm quan sát thành phần nhũ tương, nếu để yên hỗn hợp một thời gian, dầu ăn và nước sẽ tách thành hai lớp. Em hãy thực hiện lại thí nghiệm và cho thêm một giọt nước rửa bát vào cốc. Nhận xét các thành phần của hỗn hợp tạo thành.
III. Dung dịch
1. Tìm hiểu
1. Tìm hiểu
Ảnh
Mô tả đặc điểm của hỗn hợp thành khi thực hiện thí nghiệm: Cho một thìa nhỏ muối ăn vào cốc nước chứa 20ml nước, khuấy nhẹ.
a. Thí nghiệm
b. Nhận xét
Ảnh
b. Nhận xét
- Muối tan trong nước tạo thành dung dịch muối. Nước muối là hỗn hợp đồng nhất, không phân biệt được đâu là muối, đâu là nước. - Ta nói nước muối lầ chất tan, nước là dung môi hòa tan muối, nước muối là dung dịch.
c. Kết luận
Ảnh
c. Kết luận
Dung dịch là một hỗn hợp đồng nhất của hai hay nhiều chất hòa tan vào nhau. Chất có lượng nhiều hơn thường được gọi là dung môi.
2. Luyện tập
Ảnh
2. Luyện tập
Câu 1: Nước đường có phải là một dung dịch không? Nếu có, hãy chỉ ra chất tan và dung môi trong dung dịch này? Câu 2: Lấy một ví dụ về dung dịch có hòa tan chất khí.
- Câu 3 (2. Luyện tập)
Ảnh
Câu 3: Cho một thìa nhỏ giấm ăn vào nước. Hỗn hợp tạo thành (Hình 10.7) có phải là dung dịch không? Nếu có hãy chỉ ra đâu là dung môi?
Ảnh
3. Mở rộng
Ảnh
3. Mở rộng
Cho ba hỗn hợp: nước phù sa, nước trà, sữa tươi. Xác định hỗn hợp nào là dung dịch, nhũ tương hoặc huyền phù. Giải thích.
4. Tìm hiểu thêm
4. Tìm hiểu thêm
Ở điều kiện thường, carbon dioxide là chất khí, tan rất ít trong nước. Khi bị nén lại, nó tan trong nước nhiều hơn. Vì sao khi mở chai nước giải khát lại có nhiều bọt khí (carbon dioxide) thoát ra?
Ảnh
IV. Chất rắn hòa tan và không hòa tan trong nước
1. Chất rắn hòa tan và không hòa tan trong nước
Ảnh
1. Chất rắn hòa tan và không hòa tan trong nước
a. Thí nghiệm
Kiểm tra tính tan của bột đá vôi và muối ăn qua hai thí nghiệm sau: So sánh mặt trên hai tấm kính sau khi tiến hành thí nghiệm và rút ra kết luận.
Thí nghiệm 1: Lấy một lượng nhỏ bột đá vôi cho vào cốc nước cất, khuấy đều. Lọc lấy phần nước trong. Nhỏ vài giọt nước đó lên tấm kính sạch. Hơ tấm kính trên ngọn lửa đèn cồn đến khi nước bay hơi hết. Thí nghiệm 2: Thay bột đá vôi bằng muối ăn rồi làm như thí nghiệm 1.
b. Kết luận
Ảnh
b. Kết luận
- Có chất rắn ta được trong nước, có chất rắn không tan được trong nước. - Một số chất rắn tan trong nước như đường ăn (saccharose), muối ăn,... Một số chất rắn không tan trong nươc như sắt, calcium,...
c. Mở rộng
Ảnh
c. Mở rộng
Tiến hành thí nghiệm để xác định than bột là chất tan hay không tan trong nước.
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất rắn hòa tan trong nước
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất rắn hòa tan trong nước
a. Thí nghiệm
Tiến hành hai thí nghiệm sau để tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến lượng đường ăn hòa tan trong nước:
Thí nghiệm 1: Cho từ từ từng lượng nhỏ đường vào hai cốc: cốc 1 chứa 10 ml nước ở nhiệt độ thường, cốc 2 chứa 10ml nước ấm, khuấy đều để đường tan đều ở mỗi cốc. Tiếp tục cho thêm đường vào hai cốc đến khi đường không thể hòa tan trong dung dịch nước. Thí nghiệm 2: Tiếp tục thêm 5 ml nước vào cốc 1, khuấy nhẹ. Quan sát lượng đường còn lại ở cốc 1 trước và sau khi thêm nước.
b. Kết luận
Ảnh
b. Kết luận
- Khi tăng nhiệt độ hoặc thể tích nước, lượng đường ăn tan trong nước càng nhiều. - Lượng đường ăn hay lượng các chất rắn hòa tan trong nước phụ thuộc vào nhiệt độ, tỉ lệ chất rắn và nước.
c. Mở rộng
Ảnh
c. Mở rộng
Để pha cà phê hòa tan nhanh hơn, em sẽ sử dụng nước nóng, nước ở nhiệt độ phòng hay nước lạnh ? Vì sao?
Dặn dò
1. Em làm được những gì?
Em làm được những gì?
Ảnh
Nêu được khái niệm hỗn hợp, chất tinh khiết. Phân biệt được hỗn hợp đồng nhất, hỗn hợp không đồng nhất. Thực hiện được thí nghiệm để biết dung môi, dung dịch là gì, phân biệt được dung môi và dung dịch. Quan sát một số hiện tượng trong thực tế để phân biệt được dung dịch với hyền phù, nhũ tương. Nhận ra được một số khí cũng có thể hòa tan trong nước để tạo thành một dung dịch, các chất rắn hòa tan và không hòa tan trong nước. Nêu được các yếu tố ảnh hưởng đến lượng chất rắn hòa tan trong nước.
2 .Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Đọc thêm phần "Em có biết" Chuẩn bị bài mới: :" Bài 11: Tách chất ra khỏi hỗn hợp".
3. Kết bài
Ảnh
Ảnh
Ảnh