CHỦ ĐỀ 4. TỔ CHỨC CUỘC SỐNG GIA ĐÌNH
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHỦ ĐỀ 4. TỔ CHỨC CUỘC SỐNG GIA ĐÌNH
Ảnh
Đặt vấn đề
Tình huống vào bài
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Chia lớp 4 nhóm nhỏ, mỗi nhóm đại diện cho một gia đình. Phát cho mỗi nhóm một danh sách công việc gia đình như: dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn, giặt giũ, chăm sóc em nhỏ, quản lý chi tiêu… Các nhóm cùng thảo luận và phân chia công việc cho từng thành viên trong "gia đình" của mình, sau đó trình bày cách phân chia trước lớp.
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 1,2
Hoạt động 1
Ảnh
Hoạt động 1: Xác định biểu hiện của việc chăm sóc chu đáo các thành viên gia đình
Ảnh
Nhiệm vụ 1
1. Trao đổi về những việc làm thể hiện sự chăm sóc chu đáo đến các thành viên gia đình.
Ảnh
Thảo luận cặp đôi Em hãy trao đổi về những việc làm thể hiện sự chăm sóc chu đáo đến các thành viên gia đình.
Ảnh
Trao đổi
+ Nhận biết khi người thân có chuyện buồn để kịp thời động viên, an ủi; + Tự nguyện giúp đỡ người thân vượt qua khó khăn; + Quan tâm, đáp ứng nhu cầu chính đáng của các thành viên gia đình; + Chăm sóc tận tình khi người thân đau ốm; + Chủ động chia sẻ việc nhà; + Kết nối, tạo không khí vui vẻ với các thành viên gia đình;
Ảnh
Gợi ý về việc làm thể hiện sự chăm sóc chu đáo đến các thành viên gia đình
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 2
Tìm hiểu về những vấn đề nảy sinh trong gia đình
Ảnh
Hoạt động nhóm Cả lớp chia thành 4 nhóm thảo luận về những vấn đề thường nảy sinh trong cuộc sống gia đình.
Ảnh
Thảo luận
Ảnh
Gợi ý
+ Khác biệt về nhận thức giữa các thế hệ trong gia đình; + Mâu thuẫn trong lối sống và ứng xử hằng ngày; + Thiếu sự đồng thuận trong tổ chức, sắp xếp cuộc sống gia đình;
Ảnh
Ảnh
Chia sẻ suy nghĩ
Ảnh
Chia sẻ suy nghĩ của em về cách xử lí những vấn đề nảy sinh trong gia đình.
Ảnh
Những việc nên làm
+ Bình tĩnh xem xét khi có vấn đề phát sinh; + Tập trung vào cách giải quyết vấn đề thay vì tìm người để đổ lỗi; + Lắng nghe người thân với sự tôn trọng, yêu thương; + Diễn đạt rõ điều mình mong muốn; + Tìm kiểm cách giải quyết mang lại lợi ích cho tất cả thành viên liên quan;
Ảnh
Những việc không nên làm
+ Nóng nảy, ngắt lời người thân; + Tìm người để đổ lỗi cho việc đã xảy ra; + Dùng ngôn từ xúc phạm; + Chỉ quan tâm đến nhu cầu của bản thân;
Hoạt động 3,4
Hoạt động 3
1.Xác định vai trò, trách nhiệm bản thân trong việc tổ chức cuộc sống gia đinh
Ảnh
Thảo luận theo cặp Xác định vai trò, trách nhiệm của bản thân em trong việc tố chức cuộc sống gia đình.
Ảnh
Gợi ý
Ảnh
GỢI Ý
+ Lập thời gian biểu cho việc thực hiện các công việc trong gia đình; + Chia sẻ việc nhà với các thành viên gia đình; + Giúp đỡ, hỗ trợ các thành viên gia đình hoàn thành tốt nhiệm vụ; + Tiết kiệm chi phí sinh hoạt cho gia đình; + Phát hiện và xử lí được sự cố đơn giản của đồ dùng, thiết bị trong gia đình; + Tham gia các hoạt động giúp tăng thu nhập, phát triển kinh tế gia đình; + Cân đối thời gian học tập của bản thân với việc tham gia các hoạt động tố chức cuộc sống gia đình;
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 4
Ảnh
Ảnh
Nhận diện giá trị của gia đình với cá nhân, xã hội
1. Tranh biện về giá trị của gia đình với cá nhân, xã hội.
Ảnh
Ảnh
Gợi ý
Ảnh
GỢI Ý
Một số vấn đề tranh biện: + Giá trị của gia đình đối với cuộc sống mỗi cá nhân trước các thách thức của xã hội hiện đại; + So sánh các giá trị của gia đình truyền thống, gia đình hiện đại và tác động của nó tới mỗi cá nhân, xã hội; Một số lưu ý để tranh biện hiệu quả: • Đưa ra lập luận rõ ràng để ủng hộ hoặc phản đối. • Phân tích xác đáng, có minh chứng. • Kết luận được quan điểm của bản thân. • Trong khi tranh biện, nên: + Sử dụng ngôn từ lịch sự, tôn trọng; + Lắng nghe, nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, toàn diện; + Kiểm soát cảm xúc tiêu cực khi bày tỏ quan điểm
Giá trị gia đình
Ảnh
Xác định các giá trị của gia đình với cá nhân và xã hội.
Gợi ý: + Gia đình là "trường học" đầu tiên của mỗi người; + Gia đình mang lại niềm vui, hạnh phúc cho mỗi thành viên; + Gia đình che chở, đùm bọc mỗi người lúc khó khăn, bất trắc; + Gia đình giúp kết nối các thành viên với cộng đồng, xã hội; + Gia đình là "trường học" đầu tiên của mỗi người; + Gia đình góp phần lưu giữ, phát huy các truyền thống và nét đẹp văn hóa của dân tộc;
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 5,6
Hoạt động 5
Ảnh
Thể hiện sự chăm sóc chu đáo đến các thành viên gia đình
1. Đóng vai thể hiện những hành động chăm sóc chu đáo đến thành viên gia đình trong các tình huống dưới đây:
Tình huống 1: Thời tiết giao mùa nên mẹ của Hương bị ốm, bố đang đi công tác. Đêm mẹ sốt, không ngủ được và ho rất nặng tiếng. Hương sang phòng hỏi thì mẹ nói đỡ rồi và bảo Hương về phòng ngủ để mai còn đi học. Nếu là Hương, em sẽ làm gì? Tình huống 2: Dạo gần đây bố thường hay đi làm về muộn. Trông bố rất mệt mỏi, căng thẳng và thường hay thở dài. Đôi khi, bố còn bỏ bữa không ăn cơm. Tú thấy có vẻ bố đã sút đi vài cân. Nêu là Tú, em sẽ làm gì để thế hiện sự quan tâm, chăm sóc bố?
Tình huống 3,4
Tình huống 3: Chị gái của Hải rất chăm chỉ ôn luyện để thi lấy chứng chỉ ngoại ngữ. Tuy nhiên, kết quả không như mong đợi, vì vậy chị rất buồn. Mấy ngày nay chị chẳng trò chuyện với ai và chỉ ở trong phòng một mình. Nếu là Hải, em sẽ làm gì để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc chị? Tình huống 4: Gia đình Quang sống cùng ông bà. Tuy nhiên, bố mẹ bận đi làm cả ngày, hai anh em Quang cũng đi học nên ít có thời gian ở nhà để trò chuyện với ông bà.Nếu là Quang, em sẽ làm gì để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc ông bà?
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 6
Ảnh
Thể hiện sự chủ động tham gia giải quyết vấn đề nảy sinh trong gia đình
1. Xây dựng tình huống cần giải quyết vấn đề nảy sinh trong cuộc sống gia đình. Gợi ý: + Khác biệt ý kiến giữa bố mẹ và các con về mối quan hệ với bạn khác giới cua con; + Tranh cãi giữa các anh chị em trong phân công, chia sẻ việc nhà; + Bất đồng quan điểm giữa quyền được riêng tư, tự do của các con và nhu cầu quan tâm, bảo vệ con cái của cha mẹ; 2. Thực hành xử lí các tình huống đã xây dựng để thể hiện sự chủ động tham gia giải quyết vấn đề nảy sinh trong gia đình.
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 7,8,9
Hoạt động 7
Ảnh
Thực hiện vai trò, trách nhiệm của bản thân trong tổ chức cuộc sống gia đình
Ảnh
1. Giải quyết các tình huống sau để thể hiện vai trò, trách nhiệm của em trong tổ chức cuộc sống gia đình.
Ảnh
Tình huống 1: Do bố mẹ Ngọc trùng ca làm, vào những ngày bố mẹ đều vắng nhà, nhiều công việc gia đình như đưa đón em, nấu ăn và dọn dẹp bị xáo trộn. Tình huống 2: Khanh về nhà muộn do tham gia nhiều hoạt động sau giờ học. Tuần này, bố mẹ vắng nhà đột xuất cả tuần, nên Khanh phải tự sắp xếp Tình huống 3: Gia đình Hưng thường về quê vào cuối tuần, nhưng Hưng ít đi cùng vì bận học cuối cấp. Hai tuần nữa có ngày lễ quan trọng, bố mẹ mong Hưng sắp xếp để về quê cùng gia đình.
Hoạt động 8
Ảnh
Phân tích ảnh hưởng của thu nhập thực tế, quyết định chi tiêu và lối sống đến chi phí sinh hoạt gia đình
1. Phân tích ảnh hưởng của thu nhập thực tế, quyết định chi tiêu và lối sống đến chi phí sinh hoạt gia đình trong mỗi trường hợp sau:
Gia đình số 1:Gia đình Mạnh có thu nhập bình quân năm 2023 là 15 triệu đồng/tháng. Bố mẹ chi tiêu khá thoải mái và không có kế hoạch, dẫn đến nhiều khi chưa hết tháng đã hết tiền và phải vay mượn thêm. Khi nhận các khoản thưởng lớn, bố mẹ cũng chi hết cho các chuyến du lịch, nghỉ dưỡng. Gia đình số 2:Bố mẹ Hương làm công nhân, với thu nhập bình quân 10 triệu đồng/tháng. Họ luôn nhắc nhở hai anh em Hương tiết kiệm và ưu tiên việc học. Mỗi khi có thêm thu nhập từ việc làm thêm hoặc tăng ca, bố mẹ dành một phần nhỏ để tiết kiệm và cho hai anh em đi chơi.
Gợi ý
Ảnh
Gợi ý. + So sánh thu nhập thực tế của hai gia đình; + Sự khác biệt trong quyết định chi tiêu và lối sống của mỗi gia đình; + Kết quả sử dụng thu nhập cho chi phí sinh hoạt trong mỗi gia đình; + Kết luận về ảnh hướng của thu nhập thực tế, quyết định chi tiêu và lối sống đến chi phí sinh hoạt gia đình;
Thảo luận
2.Thảo luận về ảnh hưởng của thu nhập thực tế, quyết định chi tiêu và lối sống đến chi phí sinh hoạt gia đình. Gợi ý: + Tỉ lệ của mức chi tiêu so với thu nhập thực tế; + Lối sống tiết kiệm hay hoang phí ảnh hưởng tới chi phí sinh hoạt; + Chi tiêu có kế hoạch hay không có kế hoạch ảnh hướng tới chi phí thực tế; 3. Rút ra bài học về quản lí chi tiêu trong gia đình
Ảnh
Hoạt động 9
Ảnh
Giới thiệu về gia đình tương lai của em
Ảnh
1. Mô tả về gia đình tương lai của em.
Nội dung: + Quy mô gia đình (gia đinh hạt nhân, gia đình nhiều thế hệ...); + Công việc, nghề nghiệp của các thành viên gia đình; + Cách em dự định sẽ tổ chức, quản lí cuộc sống gia đinh (tổ chức các công việc chung của gia đình, quản lí chi tiêu trong gia đình,...): Hình thức: + Thuyết trình; + Dựng đoạn phim ngắn; + Vẽ tranh: + Đóng kịch;
Củng cố
Trò chơi
Bài kiểm tra tổng hợp
Câu 1: Điều nào sau đây là lợi ích của việc có kế hoạch chi tiêu hợp lý trong gia đình? - A. Tăng cường chi tiêu cho những chuyến du lịch - false - B. Giảm nguy cơ phải vay mượn hoặc gặp khó khăn tài chính - true - C. Khuyến khích chi tiêu nhiều hơn để thoải mái hơn - false - D. Giúp các thành viên trong gia đình có thêm thời gian rảnh - false - false - false
Câu 2: Khi có khoản thu nhập thêm từ tăng ca, bố mẹ Hương thường làm gì? - A. Chi tiêu ngay lập tức - false - B. Dành một phần để tiết kiệm và cho hai anh em đi chơi - true - C. Mua sắm đồ dùng cá nhân - false - D. Chi tiêu hết vào sinh hoạt hàng ngày - false - false - false
Dặn dò về nhà
Dặn dò
Ảnh
- Làm bài tập trong sách bài tập - Xem trước chủ đề 5
Kết thúc bài
Lời chào
Ảnh