CHỦ ĐỀ 4. BÀI 1. LÍ THUYẾT ÂM NHẠC. CÁC HỢP ÂM CỦA GIỌNG RÊ THỨ. NGHE NHẠC: TRƯỜNG CA SÔNG LÔ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHỦ ĐỀ 4. BÀI 1. LÍ THUYẾT ÂM NHẠC. CÁC HỢP ÂM CỦA GIỌNG RÊ THỨ. NGHE NHẠC: TRƯỜNG CA SÔNG LÔ
Dẫn dắt
Lí thuyết âm nhạc
Mục tiêu bài học
Hình vẽ
Lí thuyết âm nhạc
- Nhận biết được các hợp âm của giọng Rê thứ tự nhiên và Rê thứ hoà thanh. - Cảm nhận được sự hòa quyện các âm trong hợp âm của giọng Rê thứ. - Xác định được các hợp âm đệm trong bản nhạc giọng Rê thứ. - Chép được giai điệu và vận dụng các hợp âm đã học vào đặt hợp âm đệm cho ca khúc hoặc bản nhạc giọng Rê thứ.
Nghe nhạc
Mục tiêu bài học
Hình vẽ
Nghe nhạc
- Biết biểu lộ thái độ và cảm xúc âm nhạc thông qua vận động hoặc ngôn ngữ cơ thể. - Cảm nhận và đánh giá được vẻ đẹp, giá trị nghệ thuật của tác phẩm âm nhạc; biết tưởng tượng khi nghe nhạc. - Nêu được tính chất âm nhạc trong trích đoạn “Trường ca sông Lô” của nhạc sĩ Văn Cao. - Nhận ra tên bản nhạc và tên tác giả từ một vài nét nhạc điển hình.
Mở đầu
Ảnh
Quan sát trích đoạn ca khúc dưới đây và cho biết có những kí hiệu hợp âm nào.
Ảnh
Giải: Có kí hiệu hợp âm: Dm - Rê thứ , C - Đô trưởng, Edim - Midim, Gm - Son thứ, Am - La thứ, F - Pha trưởng, A - La trưởng.
I. Lí thuyết âm nhạc
1. Hợp âm ba chính
I. Lí thuyết âm nhạc: Các hợp âm của giọng Rê thứ
1. Các hợp âm ba chính của giọng Rê thứ
- Giọng Rê thứ có ba hợp âm ba chính được thành lập trên các bậc: bậc I, bậc IV và bậc V, các hợp âm này đều là hợp âm thứ.
Ảnh
Hợp âm bậc I
Hợp âm bậc IV
Hợp âm bậc V
- Các hợp âm ba chính của giọng Rê thứ thường mang tính chất mềm mại, êm dịu.
- Giọng Rê thứ hoà thanh có âm bậc VII được nâng lên nửa cung nên hợp âm bậc V là hợp âm ba trưởng, mang tính chất tươi sáng, khoẻ khoắn.
Ảnh
Hợp âm bậc V
2. Hợp âm ba phụ
2. Các hợp âm ba phụ của giọng Rê thứ
- Giọng Rê thứ có các hợp âm ba phụ được thành lập trên các bậc: bậc II, bậc III, bậc VI và bậc VII. Hợp âm ba bậc II là hợp âm giảm; các hợp âm ba bậc III, bậc VI và bậc VII là hợp âm trưởng.
Ảnh
Hợp âm bậc II
Hợp âm bậc III
Hợp âm bậc VI
Hợp âm bậc VII
- Các hợp âm ba phụ của giọng Rê thứ thường mang tính chất tươi sáng, khoẻ khoắn. Riêng hợp âm bậc II mang tính chất căng thẳng, kịch tính.
3. Hợp âm bảy át
3. Hợp âm bảy át của giọng Rê thứ hoà thanh
- Giọng Rê thứ hoà thanh có hợp âm bảy át được thành lập trên bậc V.
Ảnh
Ảnh
- Hợp âm bảy át của giọng Rê thứ hoà thanh thường mang tính chất căng thẳng, kịch tính.
4. Luyện tập
4. Luyện tập
Hãy xác định các hợp âm ba chính, ba phụ, bảy át của giọng Rê thứ trong trích đoạn ca khúc dưới đây:
Ảnh
Giải: - Ba chính: Dm, Gm. - Ba phụ: C, F, Edim. - Bảy át: A7, C7.
5. Vận dụng
5. Vận dụng
Ảnh
Ảnh
- Hãy chép phần giai điệu của trích đoạn trên vào vở. - Vận dụng các hợp âm đã học của giọng Rê thứ để đặt hợp âm đệm cho trích đoạn.
II. Nghe nhạc
Hoạt động
Nghe bản trường ca “Người Hà Nội” của nhạc sĩ Nguyễn Đình Thi và nhận xét bản trường ca đó có đặc điểm gì?
Giải hoạt động
Ảnh
Giải: - “Người Hà Nội” - một bài hát dài hơi đòi hỏi kỹ năng sáng tác nhất định ở người viết. Một trường ca đa sắc thái đòi hỏi bản lĩnh thể hiện và kỹ thuật thanh nhạc ở người hát. - Chia trường ca thành 3 phần theo các chức năng mở bài - phát triển - kết bài; trong đó mỗi phần là một tổ hợp từ 3 đoạn nhạc trở lên. Phần đầu miêu tả quá khứ linh thiêng, truyền thống hào hùng, nhịp sống sinh động, còn phần giữa và phần cuối là bức tranh chiến đấu trong hiện tại và chiến thắng trong tương lai.
1. Khái niệm Trường ca
II. Nghe nhạc: Trường ca sông Lô
1. Khái niệm trường ca
Ảnh
Đọc thông tin trong SGK và cho biết Trường ca là gì?
- Khái niệm: Trường ca là một thể loại viết cho thanh nhạc gồm nhiều đoạn với tính chất chủ đề và hình tượng âm nhạc khác nhau được liên kết với nhau theo lối kể chuyện.
2. Tìm hiểu nhạc sĩ
2. Tìm hiểu nhạc sĩ “Văn Cao”
- Nhạc sĩ Văn Cao (1923 - 1955). Ông là một họa sĩ, nhà thơ với nhiều tác phẩm giá trị. - Ông là tác giả của “Tiến quân ca” - quốc ca của Việt Nam, đồng thời cũng là một trong những gương mặt quan trọng nhất của tân nhạc. - Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh trong đợt trao giải đầu tiên; trao tặng Huân chương Kháng chiến hạng nhất, Huân chương Độc lập hạng ba, Huân chương Độc lập hạng nhất.
Ảnh
Nhạc sĩ Văn Cao
3. Tìm hiểu tác phẩm
3. Tìm hiểu tác phẩm
- Bản “Trường ca sông Lô” được nhạc sĩ Văn Cao sáng tác sau chiến thắng sông Lô năm 1947. Tác phẩm ghi dấu sự trưởng thành của nền tân nhạc Việt Nam. - Tác phẩm là một bản hùng ca tôn vinh sự hi sinh, tinh thần quyết tâm chiến thắng trong cuộc kháng chiến. - Bản trường ca gồm 6 đoạn với những hình tượng và tính chất âm nhạc khác nhau. Đoạn 1 mở ra một không gian vùng sông nước gắn với bối cảnh của cuộc kháng chiến. Giai điệu chậm rãi, tính chất trong sáng kết hợp với lời ca như kể chuyện thủ thỉ, tâm tình.
Nghe "Trường ca sông Lô"
4. Luyện tập
4. Luyện tập
Bài 1. Em hãy cho biết, đoạn thứ nhất của bản “Trường ca sông Lô” được viết ở giọng gì.
Giải: Viết dưới giọng Rê thứ.
Bài 2. Nêu cảm nhận về tính chất âm nhạc của đoạn trích “Trường ca sông Lô”.
Giải: Bài hát thể hiện bằng giọng ca hào hùng, tôn vinh sự hi sinh, tinh thần quyết tâm chiến thắng trong cuộc kháng chiến.
Bài 3. Hãy nêu tên một tác phẩm thanh nhạc thuộc thể loại trường ca tương tự như “Trường ca sông Lô”.
Giải: Thiên thai - Văn Cao Trương Chi - Văn Cao Trường ca sông Lô - Văn Cao....
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
- Ôn lại các nội dung đã học. - Hoàn thành bài tập vận dụng. - Đọc và tìm hiểu trước “Bài 2. Đọc nhạc. Bài đọc nhạc số 4 giọng Rê thứ”.
Dặn dò
Cảm ơn
Ảnh
Cảm ơn các em đã chú ý lắng nghe!!!