BÀI 34: CÁC HÌNH DẠNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRĂNG
Trang bìa
Trang bìa
Khoa học tự nhiên 6 CHỦ ĐỀ 11: CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRỜI, MẶT TRĂNG, HỆ MẶT TRỜI VÀ NGÂN HÀ BÀI 34: CÁC HÌNH DẠNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRĂNG
Ảnh
Khởi động
Mở đầu
Sân nhà em sáng quá Nhờ ánh trăng sáng ngời Trăng tròn như quả bóng Lơ lửng mà không rơi
Những hôm nào trăng khuyết Trông giống con thuyền trôi Em đi trăng theo bước Như muốn cùng đi chơi. (Trăng sáng - NHƯỢC THUỶ)
Em đã bao giờ nhìn thấy Mặt Trăng hôm thì "tròn như quà bóng", hôm lại khuyết "giống con thuyền trôi" chưa? Những nội dung tiếp sau đây sẽ giúp các em hiểu được vì sao lại có thể nhìn thấy hình dạng Mặt Trăng như thế.
Hình 34.1.
Ảnh
Hình 34.1. Ảnh chụp Mặt Trăng khi tròn, khi khuyết
Có những đêm, Mặt Trăng sáng rõ trên bầu trời. Đôi khi, chúng ta cũng nhìn thấy Mặt Trăng trên bầu trời vào ban ngày.
Hình 34.2
Cũng như Trái Đất, Mặt Trăng không phát sáng. Chúng ta có thể nhìn thấy Mặt Trăng là do Mặt Trăng phản chiếu ánh sáng từ Mặt Trời (hình 34.2).
Ảnh
Hình 34.2. Ảnh sáng Mặt Trời đến Mặt Trăng rồi phản chiếu đến trái đất
Ánh sáng phản chiếu từ Mặt Trăng đến Trái Đất yếu hơn rất nhiều so với ánh sáng trực tiếp từ Mặt Trời đến Trái Đất. Do đó, ban đêm, ta thấy Mặt Trăng rõ hơn khi thấy nó ban ngày.
Câu hỏi 1
Một bạn học sinh nói: “Ban ngày chúng ta thấy Mặt Trời, còn ban đêm chúng ta thấy Mặt Trăng”. Bạn ấy nói đúng không? Vì sao?
Bạn ấy nói đúng vì ánh sáng phản chiếu từ Mặt Trăng đến Trái Đất yếu hơn rất nhiều so với ánh sáng trực tiếp từ Mặt Trời đến Trái đất. Do đó, ban đêm ta thấy Mặt Trăng rõ hơn khi thấy nó ban ngày.
I. Mặt trăng có hình dạng nhìn thấy như thế nào
Mặt trăng có hình dạng nhìn thấy như thế nào
I. Mặt trăng có hình dạng nhìn thấy như thế nào
Có những ngày ,ta thấy Mặt Trăng tròn ,nhưng cũng có ngày ta lại dường như không thấy Mặt Trăng. Từ ngày không trăng đến ngày trăng tròn là khoảng hai tuần .Sau hai tuần tiếp theo ,lại đến ngày không trăng .Như vậy ,từ ngày không trăng qua ngày trăng tròn , đến ngày không trăng tiếp theo hết khoảng một tháng . Để hình dung được hình dạng nhìn thấy khác nhau của Mặt Trăng, chúng ta làm như sau : Một chiếc hộp được treo một quả bóng bên trong và gắn một đèn pin qua lỗ ở thành hộp . Quả bóng tượng trưng cho Mặt Trăng . Đèn pin tượng trưng cho Mặt Trời . Quan sát hình dạng Mặt Trăng qua bốn lỗ ở thành hộp ( hình 34.3 )
Hình 34.4
Ảnh
Hình 34.3. Bộ dụng cụ để hinh dung các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng
Câu hỏi
Có mấy tuần giữa ngày trăng tròn này và ngày trăng tròn tiếp theo?
Từ ngày không trăng qua ngày trăng tròn, đến ngày không trăng tiếp theo hết khoảng 1 tháng (4 tuần). Do đó, giữa ngày trăng tròn này và ngày trăng tròn tiếp theo có khoảng 4 tuần.
II. Giải thích các hình ảnh nhìn thấy của mặt trăng
Giải thích các hình ảnh nhìn thấy của mặt trăng
II. Giải thích các hình ảnh nhìn thấy của mặt trăng
Mặt Trăng quay quanh Trái Đất một vòng hết khoảng một tháng. Hình 34.4 cho thấy hình dạng Mặt Trăng ờ các vị trí khác nhau trong một vòng quay của nó xung quanh Trái Đất. Như ta thấy trên hình này, phần Mặt Trăng đối diện với Mặt Trời luôn được chiếu sáng. Tuy nhiên, hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng thay đổi theo ngày vì ở các ngày khác nhau, ta nhìn nó với các góc khác nhau.
Ảnh
Nửa Trăng (bán nguyệt) Hình 34.4. Các hình dạng Mặt Trăng nhìn từ Trái Đất
Tiếp
Ảnh
Nửa Trăng (bán nguyệt) Hình 34.4. Các hình dạng Mặt Trăng nhìn từ Trái Đất
• Khi Mặt Trăng ở cùng phía với Mặt Trời, mặt tối của nó quay về phía Trái Đất cho nên chúng ta không thấy Mặt Trăng. Đó là ngày không trăng(vị trí 1 , hình 34.4). • Khi Mặt Trăng ở phía ngược lại với Mặt Trời, nửa được Mặt Trời chiếu sáng của nó quay về phíaTrái Đất. Chúng ta thấy một Mặt Trăng tròn (vị trí 3, hình 34.4).
Luyện tập
Hãy vẽ sơ đồ các vị trí của Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất khi chúng ta nhìn thấy một nửa Mặt Trăng.
Ảnh
Vận dụng
Hình 34.5
Ảnh
Trò chơi thể hiện sự thay đổi hình dạng của Mặt Trăng. Một người đứng yên tượng trưng cho Mặt Trời. Người kia cắm một quả bóng tròn nửa đen, nửa trắng tượng trưng cho Mặt Trăng được Mặt Trời chiếu sáng như hình 34.5 và đi xung quanh người đứng yên. Trong quá trinh thể hiện Mặt Trăng chuyển động quanh Trái Đất, phải giữ phần trắng của quả bóng luôn hướng về đâu?
KIến thức trọng tâm
- Chúng ta thấy Mặt Trăng vì nó phản chiếu ánh sáng từ Mặt Trời. - Khi Mặt Trăng di chuyển xung quanh Trái Đất hình dạng của Mặt Trăng thay đổi bởi vì chúng ta nhìn thấy nó từ các góc khác nhau.
Dặn dò
1. Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Đọc thêm phần "Em có biết" Chuẩn bị bài mới: : " Bài 35. Hệ mặt trời và ngân hà".
Lời cảm ơn
Ảnh