BÀI 33: HIỆN TƯỢNG MỌC VÀ LẶN CỦA MẶT TRỜI
Trang bìa
Trang bìa
Khoa học tự nhiên 6 CHỦ ĐỀ 11: CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRỜI, MẶT TRĂNG, HỆ MẶT TRỜI VÀ NGÂN HÀ BÀI 33: HIỆN TƯỢNG MỌC VÀ LẶN CỦA MẶT TRỜI
Ảnh
Khởi động
Mở đầu
Nếu quan sát bầu trời trong một ngày đêm, ta sẽ thấy Mặt Trời mọc ở phía đông vào buổi sáng, lên cao dần cho đến trưa rồi xuống thấp dần và lặn ờ phía tây. Khi ánh sáng mặt trời giảm dần thì trời tối hơn, ta có thể nhìn thấy các ngôi sao trên bầu trời. Mặt Trời có thực sự di chuyển trên bầu trời như mỗi ngày ta vẫn thấy không?
Luyện tập
Ảnh
Em hãy vẽ đường cong di chuyển của Mặt Trời trong một ngày vào vở với phía đông và phía tây như hình vẽ
Đường cong di chuyển của mặt trời
Ảnh
I. Trái đất quay quanh trục
Trái đất quay quanh trục
I. Trái đất quay quanh trục
Trước đây, con người vẫn tưởng rằng Trái Đất đứng yên trong không gian; Mặt Trời di chuyển quanh Trái Đất, môi ngày một vòng. Ngày nay, người ta biết rằng, Trái Đất không đứng yên mà xoay quanh trục của nó, một vòng mỗi ngày. Trục Trái Đất là đường nối từ cực Bắc đến cực Nam của nó. Chiều quay của Trái Đất là từ tây sang đông (hình 33.1).
Lưu ý: Không được nhìn thẳng vào Mặt Trời bằng mắt thường. Muốn quan sát Mặt Trời, em phải dùng kính bảo vệ mắt.
Ảnh
Hinh 33.1. Trái Đất quay quanh trục
Luyện tập
Bài tập kéo thả chữ
Hãy sắp xếp các từ hay cụm từ cho trong khung thành câu để mô tả chuyển động hàng ngày của Trái Đất. Sắp xếp thành câu: ||Trái Đất quay xung quanh trục theo chiều từ phía tây sang phía đông, ||một vòng hết một ngày đêm.
Em có biêt
Bất cứ khi nào, chỉ có phần Trái Đất hướng vể phía Mặt Trời là ban ngày, phần còn lại là ban đêm. Khi Trái Đất quay, phần ban ngày chuyển dẩn thành ban đêm, đồng thời phần ban đêm chuyển dần thành ban ngày.
II. Sự mọc và lặn của mặt trời
Sự mọc và lặn của mặt trời
II. Sự mọc và lặn của mặt trời
Để hình dung được sự mọc và lặn hằng ngày của Mặt Trời, chúng ta sẽ dùng các đụng cụ như ờ hình 33.2.
Ảnh
Hình 33.2. Bộ dụng cụ để biểu diễn sự mọc và lặn của Mặt Trời
Thực hành
Đầu tiên, gắn mô hình người vào mô hình Trái Đất. Bật đèn và điều chỉnh sao cho mô hình người bắt đầu có ánh sáng đèn chiếu vào (hình 33.3a). Đó là lúc Mặt Trời mọc ở phía đông (các phía đông, tây ồ đây là đối với mô hình người). Tiếp theo, quay từ từ mô hình Trái Đất theo chiểu từ phía tây sang phía đông. Quá trình đó tương ứng với Mặt Trời lên cao dần và ở cao nhất trên bắu trời vào lúc trưa (hình 33.3b). Tiếp tục quay từ từ mô hình Trái Đất theo chiều từ phía tây sang phía đông. Khi hình người không còn nhận được ánh sáng đèn chiếu vào nữa là lúc Mặt Trời lặn ở phía tây (hình 33.3c).
Quan sát tranh
Ảnh
Hình 33.3. Mô hình Trái Đất quay quanh trục từ phía tây sang phía đông
Như vậy, do Trái Đầt quay quanh trục từ phía tây sang phía đông cho nên chúng ta thấy Mặt Trời mọc ờ phía đông và lặn ở phía tây môi ngày.
Vận dụng
Vào một ngày có nắng, em hãy so sánh độ dài bóng của một cái que thẳng (cắm thẳng đứng trên mặt đất) in trên mặt đất vào lúc 8 giờ, 9 giờ và 10 giờ.
Vào 3 thời điểm trên, độ dài cái bóng của que thẳng trên mặt đất vào thời gian lúc 8 giờ là dài nhất, ngắn dần khi thời gian tăng lên 9 giờ và ngắn nhất vào lúc 10 giờ.
Kiến thức cốt lõi
Hằng ngày, Trái Đắt quay từ phía tây sang phía đông nên chúng ta thấy Mặt Trời mọc ở phía đông và lặn ở phía tây.
Dặn dò
1. Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Đọc thêm phần "Em có biết" Chuẩn bị bài mới: : " Bài 34. Các hình dạng nhìn thấy của Mặt Trăng".
Lời cảm ơn
Ảnh