Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 87 CHIỀU TỐI I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Đôi nét về tập: “Ngục trung nhật ký” :
I. Tìm hiểu chung 1. Đôi nét về tập: “Ngục trung nhật ký” (1890-1969) Bót tÝch trang ®Çu vµ trang cuèi tËp “ Ngôc trung nhËt ký” Hoàn cảnh ra đời tập thơ:
I. Tìm hiểu chung 1. Đôi nét về tập: “Ngục trung nhật ký” - Hoàn cảnh ra đời: Được sáng tác trong thời gian bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam từ tháng 8.1942 đến tháng 9.1943 ở Trung Quốc. - Thể loại: Nhật kí bằng thơ viết bằng chữ Hán. Hướng nội. Hướng ngoại. - Số lượng: 134 bài 2. Hoàn cảnh ra đời bài thơ:
I. Tìm hiểu chung 1. Đôi nét về tập: “Ngục trung nhật ký” 2. Hoàn cảnh ra đời bài thơ: - Bài "Chiều tối" là bài thứ 31 trong tập thơ, được Bác viết trên đường chuyển từ nhà lao Tĩnh Tây sang nhà lao Thiên Bảo vào cuối thu 1942. II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. So sánh bản dịch thơ và nguyên tác :
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1. So s¸nh nguyªn t¸c víi b¶n dÞch th¬. Mộ Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ, Cô vân mạn mạn độ thiên không ; Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc, Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng. Chiều tối Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ, Chòm mây trôi nhẹ giữa từng không; Cô em xóm núi xay ngô tối, Xay hết, lò than đã rực hồng. (Người dịch: Nam Trân) - Câu 1: dịch đạt. - Câu 2: không dịch được chữ “cô” trong từ “cô vân mạn mạn”, dịch “trôi nhẹ” chưa đúng. - Câu 3: thừa chữ “tối” - Câu 4: tương đối đúng ý. 2. Bức tranh thiên nhiên chiều muộn nơi núi rừng (2 câu đầu) :
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN 1. So sánh bản dịch thơ và nguyên tác 2. Bức tranh thiên nhiên chiều muộn nơi núi rừng (2 câu đầu) Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ, Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không; - §iÓm nh×n: BÇu trêi - H×nh ¶nh C¸nh chim Chßm m©y Hình ảnh ước lệ:
2. Bøc tranh thiªn nhiªn buæi chiÒu tèi * H×nh ¶nh : “chim bay vÒ tæ” => ¦íc lÖ, cæ ®iÓn - Chim mái: mang t©m tr¹ng con ng­êi Chim mái mÖt sau mét ngµy vÊt v¶ kiÕm sèng Ng­êi tï mái mÖt sau mét ngµy bÞ ®µy ¶i => Sù hoµ hîp, c¶m th«ng gi÷a t©m hån nhµ th¬ vµ c¶nh vËt thiªn nhiªn - Chim về rừng Về với cuộc sống hàng ngày gần gũi Gắn bó với hiện thực, sự sống => Quan niÖm: C¸i ®Ñp lµ ë phÝa sù sèng Hình ảnh "chòm mây":
2. Hai c©u ®Çu: Bøc tranh thiªn nhiªn buæi chiÒu tèi * H×nh ¶nh : “chßm m©y” “m¹n m¹n” : l÷ng lê chÇm chËm tr«i phong th¸i ung dung, thanh th¶n “ ®é thiªn kh«ng” : gi÷a bÇu kh«ng kh«ng gian cao réng, trong trÎo, ªm ¶ “c« v©n” : lÎ loi gîi buån H×nh ¶nh th¬ võa biÓu hiÖn kh«ng gian võa biÓu hiÖn t©m tr¹ng Nội dung, nghệ thuật hai câu đầu:
2. Bøc tranh thiªn nhiªn buæi chiÒu tèi Nội dung Thiên nhiên vùng sơn cước đẹp nhưng thoáng chút buồn Con người: ung dung thư thái, nghị lực phi thường Tình yêu thiên nhiên mà chiều sâu là tình yêu sự sống Nghệ thuật chấm phá, tả cảnh ngụ tình, lấy điểm tả diện Không gian bao la, yên tĩnh Tâm hồn êm ả, thư thái 3. Bức tranh đời sống ở 2 câu sau: :
3. Bức tranh đời sống ở 2 câu sau Cô em xóm núi xay ngô tối, Xay hết, lò than đã rực hồng. §iÓm nh×n : mÆt ®Êt H×nh ¶nh C« g¸i xay ng« Lß than rùc hång - C«ng viÖc: Xay ng« =>VÊt v¶ nÆng nhäc - H×nh ¶nh : “ ThiÕu n÷ xãm nói xay ng«” - Con ng­êi: thiÕu n÷ xãm nói => chñ thÓ, trung t©m cña bøc tranh - H×nh ¶nh con ng­êi trong lao ®éng: TrÎ trung, khoÎ m¹nh, sèng ®éng - Hoµi Thanh: “ §ã lµ h×nh ¶nh tuyÖt ®Ñp vÒ cuéc ®êi lao ®éng vÊt v¶ mµ vÉn Êm cóng vÉn ®¸ng quý ®¸ng yªu”. => Quan niÖm: C¸i ®Ñp lµ ë cuéc sèng lao ®éng Hình ảnh thiếu nữ xóm núi xay ngô:
3. Hai c©u kÕt: Bøc tranh ®êi sèng con ng­êi * Hình ảnh : “ Thiếu nữ xóm núi xay ngô” - Hồ Chí Minh quên cảnh ngộ của mình, quan tâm, chia sẻ, cảm thông với cuộc sống nhọc nhằn, vất vả của người dân nghèo => Lòng yêu thương con người. - Điệp cuối đầu “ma bao túc”- “bao túc ma hoàn” : Nhịp tuần hoàn, sự nhịp nhàng, uyển chuyển trong động tác xay ngô Cô gái chăm chỉ, cần mẫn với công việc. - “Nguyên văn không nói đến tối mà tự nhiên nói đến. Thời gian trôi dần theo cánh chim và làn mây, theo những vòng xoay của cối ngô, quay quay mãi… và đến khi cối xay dừng lại thì lò đã rực hồng tức trời tối, trời tối thì lò rực lên” (Lê Trí Viễn) Hình ảnh lò than rực hồng:
3. Hai c©u kÕt: Bøc tranh ®êi sèng con ng­êi * H×nh ¶nh : “ lß than rùc hång” Lß than rùc hång h¬i Êm ¸nh s¸ng Xua tan không khí giá lạnh,làm ấm lòng người s¸ng lªn: kh«ng gian tèi, khu«n mÆt thiÕu n÷, t©m hån nhµ th¬ Cảnh sinh hoạt gia đình ấm cúng => Tạo âm hưởng lạc quan Chữ "hồng":
* H×nh ¶nh : “ lß than rùc hång” - Ch÷ “hång” => Thời gian đêm tối mà không gian không hề tăm tối, con người đã thắp lên ngọn lửa tạo lên ánh sáng và hơi ấm “Víi c©u kÕt ®Æc biÖt lµ ch÷ “hång” ta c¶m thÊy t©m hån B¸c ®ang reo vui trªn ngän löa n¬i xãm nói ®Ó quªn h¼n m×nh lµ ng­êi tï ch­a ®­îc dõng ch©n trªn con ®­êng ®Çy ¶i tèi t¨m”. (NguyÔn §¨ng M¹nh) * H×nh t­îng th¬ cã sù vËn ®éng: Kh«ng gian Thêi gian T©m tr¹ng Sù v©n ®éng h­íng vÒ sù sèng vµ ¸nh s¸ng Tổng kết:
III. Tæng kÕt: 1. Néi dung “ ChiÒu tèi ” Bøc tranh cuéc sèng con ng­êi Bøc tranh thiªn nhiªn Lßng th­¬ng yªu con ng­êi, khao kh¸t h¹nh phóc gia ®×nh Êm cóng T×nh yªu thiªn nhiªn, khao kh¸t sèng hoµ cïng thiªn nhiªn ý chÝ, nghÞ lùc phi th­êng VÎ ®Ñp t©m hån hå chÝ minh Nghệ thuật:
III. Tæng kÕt: 1. Néi dung 2. NghÖ thuËt: §Ëm s¾c th¸i cæ ®iÓn mµ hiÖn ®¹i - Khai thác thi đề phổ biến “ chiều tối” - ThÓ th¬ : ThÊt ng«n tø tuyÖt - V¨n tù: ch÷ H¸n - Bót ph¸p: t¶ c¶nh ngô t×nh kh«ng miªu t¶ mµ chØ gîi - Nghiªng vÒ c¶m høng thiªn nhiªn, kh«ng gian réng lín. - Có sự vận động của cảnh, sự vận động hướng về sự sống. - Con người lµ trung t©m, chñ thÓ trong bøc tranh thiªn nhiªn - Nh©n vËt tr÷ t×nh kh«ng ph¶i lµ Èn sÜ mµ lµ chiÕn sÜ víi chÊt thÐp trong con ng­êi c¸ch m¹ng Bác Hồ về thăm quê hương Nghệ An năm 1957: