BÀI 8. TIÊU DÙNG THÔNG MINH
Trang bìa
Trang bìa
BÀI 8. TIÊU DÙNG THÔNG MINH LỚP 9
Ảnh
Mở đầu
Mở đầu
Mở đầu
Em hãy đọc tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi: Mẹ nhờ Hạnh đi mua một chai dầu gội đầu. Sau khi tìm hiểu một số cửa hàng trên phố, Hạnh thấy có 3 cửa hàng bán cùng một loại dầu gội như thế với các thông tin như sau:
Ảnh
Nếu em là Hạnh trong tình huống trên, em sẽ lựa chọn mua loại dầu gội đầu ở cửa hàng nào? Vì sao?
Khám phá
Khám phá 1
Khám phá
1. Em hãy đọc trường hợp, quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi
Trường hợp 1 Bạn H rủ T đến một cửa hàng bán dụng cụ thể thao trên phố để mua vợt cầu lông. Sau khi nghe người bán hàng tư vấn, T khuyên H không nên mua vì thấy vợt cầu lông ở đây khá đắt mà không đảm bảo chất lượng. Hơn nữa, T còn biết một số bạn trong lớp cũng mua vợt cầu lông ở đây nhưng đều nhận xét vợt nhanh hỏng. Nghe T nói, H hơi phân vân nhưng vì đang thích có vợt cầu lông để dùng ngay nên H vẫn quyết định mua.
Ảnh
Ảnh
Trường hợp 2 Chị Tâm có thói quen xây dựng kế hoạch chi tiêu cá nhân, trong đó xác định rõ các mặt hàng thiết yếu, không thiết yếu. Trước khi mua sắm, chị thường tìm hiểu kĩ thông tin sản phẩm. Nhờ đó, chị luôn chủ động thực hiện mục tiêu tài chính cá nhân của mình. Trường hợp 3 Chủ nhật hằng tuần, Lâm và mẹ thường cùng nhau đi siêu thị để mua sắm đồ dùng cho tuần sắp tới. Siêu thị thường xuyên có các chương trình khuyến mại. Lâm cho rằng, sản phẩm nào khuyến mại thì mua thật nhiều sẽ tiết kiệm hơn. Mẹ khuyên Lâm nên cân nhắc khi mua hàng khuyến mại, chỉ nên mua những thứ cần thiết, vẫn còn hạn sử dụng dài.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
a. Em hãy cho biết trong mỗi trường hợp trên, hành vi tiêu dùng nào phù hợp, hành vi tiêu dùng nào không phù hợp. Vì sao? b. Theo em, trong các trường hợp trên, ai là người tiêu dùng thông minh? Vì sao? c. Theo em, việc tiêu dùng thông minh sẽ mang lại những lợi ích nào?
Giải khám phá 1
Giải:
a. Trường hợp 1: H quyết định mua vợt cầu lông mặc dù T khuyên không nên mua vì giá đắt và chất lượng không đảm bảo. => Hành vi tiêu dùng không phù hợp. Vì H không cân nhắc kỹ lưỡng về chất lượng sản phẩm và kinh nghiệm từ bạn bè, dẫn đến việc có thể mua phải sản phẩm kém chất lượng với giá cao. Trường hợp 2: Chị Tâm xây dựng kế hoạch chi tiêu cá nhân, xác định rõ các mặt hàng thiết yếu và không thiết yếu, và tìm hiểu kỹ thông tin sản phẩm trước khi mua. => Hành vi phù hợp. Vì chị Tâm có kế hoạch chi tiêu rõ ràng và tìm hiểu kỹ trước khi mua, giúp chị chủ động trong tài chính cá nhân và tránh mua sắm lãng phí.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Trường hợp 3: Mẹ Lâm khuyên nên cân nhắc khi mua hàng khuyến mại, chỉ mua những thứ cần thiết và còn hạn sử dụng dài. => Hành vi phù hợp. Vì mẹ Lâm có tư duy mua sắm hợp lí, tránh mua hàng khuyến mại không cần thiết và không sử dụng hết trước khi hết hạn. b. Chị Tâm (trường hợp 2) và mẹ Lâm (trường hợp 3) là những người tiêu dùng thông minh. Vì họ đều có kế hoạch chi tiêu hợp lí, tìm hiểu kĩ trước khi mua và chỉ mua những gì thực sự cần thiết, tránh lãng phí và bảo đảm chất lượng sản phẩm.
Ảnh
Ảnh
c. Lợi ích của việc tiêu dùng thông minh - Giúp giảm thiểu lãng phí và tối ưu hóa nguồn tài chính. - Tránh mua phải sản phẩm kém chất lượng, đảm bảo sức khỏe và an toàn cho người tiêu dùng. - Giúp người tiêu dùng chủ động trong việc kiểm soát và lập kế hoạch tài chính. - Giảm thiểu lượng rác thải từ việc mua sắm không cần thiết, bảo vệ môi trường sống.
Ảnh
Ảnh
Ghi nhớ
Ghi nhớ
• Tiêu dùng thông minh là mua sắm có kế hoạch, tiết kiệm, biết lựa chọn sản phẩm có chất lượng và phù hợp với đặc điểm của cá nhân. • Tiêu dùng thông minh giúp người tiêu dùng mua được sản phẩm có chất lượng; tiết kiệm được tiền bạc và thời gian; đáp ứng được nhu cầu; thực hiện được kế hoạch chi tiêu của bản thân.
Ảnh
Ảnh
Khám phá 2
Khám phá
2. Em hãy đọc thông tin, tình huống và trả lời câu hỏi
Ảnh
Ảnh
Tình huống 1 Hằng tháng, bố mẹ của P thường cho bạn một khoản tiền nhỏ để chỉ tiêu và dự phòng khi đi lại trên đường. Nhưng P thường sử dụng số tiền này để mua sắm những món đồ mình thích nên thường hết tiền ngay trong tuần đầu tiên. Tình huống 2 Khi mua hàng, bạn Mai thường lựa chọn những nơi bán hàng uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và giá cả hợp lí. Hùng thì hay mua theo các chương trình khuyến mại, quảng cáo.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Tình huống 3 Hạnh đang tìm mua xe đạp điện. Vì bận công việc nên bố mẹ của Hạnh để cho bạn tự tìm hiểu về sản phẩm và hình thức thanh toán trước khi mua. Sau khi tim hiểu, Hạnh thấy có hai cửa hàng có thể mua: cửa hàng thứ nhất bán trực tuyến với giá rẻ, lại có khuyến mại 50% với điều kiện người mua phải truy cập theo đường dẫn sang một trang khác và cung cấp số tài khoản ngân hàng, mật khẩu ngân hàng cùng số căn cước công dân; cửa hàng thứ hai cũng đang có chương trình khuyến mại tặng đồ dùng học tập nhưng giá cao hơn cửa hàng thứ nhất. Hạnh phân vân không biết nên mua ở đâu.
Ảnh
a. Theo em, để trở thành người tiêu dùng thông minh, khi mua sắm, người tiêu dùng cần phải làm gì? Vì sao? b. Em hãy nhận xét hành vi tiêu dùng của các nhân vật trong mỗi tình huống trên và áp dụng cách tiêu dùng thông minh để đưa ra lời khuyên cho mỗi nhân vật đó.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải khám phá 2
Giải:
Ảnh
a. Để trở thành người tiêu dùng thông minh, khi mua sắm, người tiêu dùng cần phải: - Xây dựng kế hoạch chi tiêu phù hợp với bản thân và gia đình. - Tìm hiểu kĩ thông tin về sản phẩm. - Sử dụng sản phẩm an toàn, hiệu quả. - Xác định phương thức thanh toán phù hợp. Lí do cần làm như vậy là để đảm bảo tiêu dùng thông minh, tiết kiệm tiền bạc, tránh mua sắm lãng phí, đảm bảo an toàn khi sử dụng sản phẩm và bảo vệ quyền lợi của bản thân.
Ảnh
Tình huống 1 - Nhận xét: P thường hết tiền trong tuần đầu tiên vì tiêu xài không có kế hoạch. - Lời khuyên: P cần lập danh sách các món đồ cần thiết trước khi mua sắm và tuân thủ danh sách đó. P cũng nên giữ lại một khoản dự phòng cho những tình huống khẩn cấp và học cách chi tiêu có kế hoạch.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Tình huống 2 - Nhận xét: Mai lựa chọn nơi bán hàng uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và giá cả hợp lý, còn Hùng thì mua theo các chương trình khuyến mại, quảng cáo. - Lời khuyên: + Mai: Tiếp tục duy trì thói quen tốt, tìm hiểu kỹ về sản phẩm trước khi mua. + Hùng: Nên tìm hiểu kỹ về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm và không nên mua sắm theo cảm xúc hay quảng cáo.
Ảnh
Ảnh
Tình huống 3 - Nhận xét: Hạnh phân vân giữa hai cửa hàng, một cửa hàng trực tuyến giá rẻ nhưng yêu cầu thông tin nhạy cảm, và một cửa hàng khác giá cao hơn nhưng có khuyến mãi hợp lý. - Lời khuyên: Hạnh nên chọn cửa hàng thứ hai để đảm bảo an toàn thông tin cá nhân và tránh rủi ro bị lừa đảo. Đồng thời, nên tìm hiểu kỹ về sản phẩm và chương trình khuyến mãi để đưa ra quyết định hợp lý.
Ảnh
Ảnh
Ghi nhớ
Ảnh
Ghi nhớ
Để tiêu dùng thông minh, mỗi người cần: • Xây dựng kế hoạch chi tiêu phù hợp với bản thân, gia đình; • Tìm hiểu thông tin về sản phẩm trước khi mua; • Sử dụng sản phẩm an toàn, hiệu quả; • Xác định phương thức thanh toán phù hợp.
Ảnh
Luyện tập
Luyện tập 1
Luyện tập
1. Em hãy đánh giá những hành vi tiêu dùng dưới đây:
A. Khi mua quần áo, bạn T thường mua rộng một chút để năm sau mình lớn hơn vẫn mặc vừa. B. Mỗi lần được bố mẹ giao nhiệm vụ đi mua thực phẩm, bạn H thường tính toán trước số lượng cần mua và chi phí để phù hợp với kế hoạch chi tiêu trong tuần của gia đình. C. Bạn K rất thích mua sắm trên mạng, mỗi khi có khuyến mại, K thường đặt mua rất nhiều đồ để dùng dần mà không cần cân nhắc. Vì thế, có rất nhiều sản phẩm bạn K mua về mà không dùng đến. D. Anh V có thói quen so sánh giá cả và chất lượng của sản phẩm, dịch vụ trước khi quyết định mua hàng.
Ảnh
Giải luyện tập 1
Giải:
Ảnh
A. Có thể nhìn nhận trường hợp này theo 2 góc độ khác nhau - Hành vi tiêu dùng của bạn T là phù hợp. Vì ở tuổi dậy thì, thể chất có nhiều sự thay đổi nên việc mua đồ rộng hợp một chút sẽ giúp chúng ta tiết kiệm được một khoản chi tiêu. - Hành vi tiêu dùng của bạn T không phù hợp. Vì việc mặc đồ rộng có thể khiến bạn ấy không thoải mái, đồng thời ở các năm sau, trang phục đó có thể lỗi thời, không sử dụng được nữa, gây ra sự lãng phí.
Ảnh
Ảnh
B. Hành vi tiêu dùng của H là phù hợp. Việc xây dựng kế hoạch chi tiêu sẽ giúp bạn tiết kiệm được chi phí. C. Hành vi tiêu dùng của K là không phù hợp. Vì việc mua sắm không tính toán, cân nhắc sẽ khiến chúng ta mua nhiều đồ không cần thiết, lãng phí tiền bạc. D. Hành vi tiêu dùng của anh V là phù hợp. Việc làm này giúp anh đảm bảo mua được sản phẩm tốt nhất với giá cả hợp lý, tiết kiệm chi phí và tăng giá trị mua sắm.
Ảnh
Ảnh
Luyện tập 2
Luyện tập
2. Em hãy đóng vai là người tiêu dùng thông minh để đưa ra lời khuyên cho người thân, bạn bè trở thành người tiêu dùng thông minh trong mỗi tình huống dưới đây:
a. Trên mạng xã hội đang có một quảng cáo về các loại sản phẩm dinh dưỡng có nhiều tác dụng, giá thành lại rẻ hơn rất nhiều so với các sản phẩm khác cùng loại trên thị trường nhưng không rõ thông tin của nhà sản xuất. Tuy nhiên, chị N vẫn dự định mua sản phẩm này về dùng.
Ảnh
Ảnh
b. Qua tìm hiểu trên mạng xã hội, M đã chọn được một chiếc đồng hồ đeo tay ưng ý, giá cả phù hợp và có cả quả tặng đi kèm. Khi gọi điện hỏi mua, cửa hàng yêu cầu M cung cấp thông tin cá nhân và chuyển khoản thanh toán trước để được hưởng thêm nhiều ưu đãi. c. Đầu năm học, hai bạn C và S cùng nhau đi mua đồ dùng học tập. Khi lựa chọn sản phẩm, C chỉ chọn những đồ dùng học tập có mẫu mã đẹp mà không tìm hiểu về chất lượng và giá cả. S khuyên C không nên chỉ để ý vào mẫu mã bên ngoài của sản phẩm mà cần chú trọng vào chất lượng và xem xét giá cả có phù hợp hay không.
Ảnh
Ảnh
Giải luyện tập 2
Giải:
a. Chị N nên: - Tìm hiểu kĩ về nguồn gốc, nhà sản xuất và các chứng nhận an toàn của sản phẩm. - Xem các đánh giá, bình luận từ những người đã sử dụng sản phẩm. - Nếu có thể, hãy hỏi ý kiến từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi dùng.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
b. M nên: - Kiểm tra kĩ thông tin về cửa hàng xem họ có uy tín hay không thông qua các đánh giá từ khách hàng trước. - Chỉ cung cấp những thông tin cá nhân cần thiết và tránh chia sẻ những thông tin nhạy cảm như số tài khoản ngân hàng nếu không thực sự cần. - Nên chọn phương thức thanh toán an toàn (như thanh toán khi nhận hàng) thay vì chuyển khoản trước để tránh rủi ro. c. C nên: - Kiểm tra kĩ chất lượng sản phẩm để đảm bảo độ bền, an toàn và đáp ứng nhu cầu học tập. - So sánh giá cả ở nhiều cửa hàng để chọn được sản phẩm tốt với giá cả hợp lí.
Ảnh
Luyên tập 3
Luyện tập
3. Khi quyết định mua một sản phẩm, em căn cứ vào những tiêu chí nào dưới đây? Vì sao?
Ảnh
Giải luyện tập 3
Giải:
Tiêu chí: Sự uy tín của thương hiệu Lí do lựa chọn: - Thương hiệu uy tín thường cung cấp sản phẩm có chất lượng ổn định và đáng tin cậy. - Các thương hiệu uy tín thường có chính sách bảo hành và dịch vụ khách hàng tốt, giúp người mua an tâm hơn. - Sản phẩm từ thương hiệu uy tín thường nhận được nhiều đánh giá tích cực từ người dùng trước đó.
Ảnh
Ảnh
Tiêu chí: Mẫu mã sản phẩm. Lí do lựa chọn: - Mẫu mã đẹp và phù hợp với sở thích cá nhân giúp người mua cảm thấy hài lòng và tự tin hơn khi sử dụng sản phẩm. - Mẫu mã hợp thời trang và xu hướng giúp người mua luôn cập nhật với phong cách hiện đại. Tiêu chí: Giá cả. Lí do lựa chọn: - Giá cả hợp lý giúp người mua có thể chi trả mà không gặp khó khăn về tài chính. - Người mua thường so sánh giá cả với giá trị sử dụng của sản phẩm để đảm bảo mình đang mua được sản phẩm tốt nhất trong tầm giá.
Ảnh
Ảnh
Tiêu chí: Hiệu quả sử dụng. Lí do sử dụng: - Sản phẩm cần phải đáp ứng được nhu cầu và mong đợi của người mua, đem lại hiệu quả sử dụng cao. - Sản phẩm hiệu quả giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho người dùng, tạo ra giá trị thực sự. Tiêu chí: Nguồn gốc, chất liệu sản phẩm. Lí do sử dụng: - Chất liệu tốt và nguồn gốc rõ ràng giúp đảm bảo sản phẩm an toàn cho sức khỏe và thân thiện với môi trường. - Sản phẩm làm từ chất liệu tốt thường có độ bền cao, sử dụng được lâu dài, tiết kiệm chi phí thay thế và sửa chữa.
Ảnh
Luyện tập 4
Luyện tập
4. Em hãy áp dụng các cách tiêu dùng thông minh để xây dựng kế hoạch tiêu dùng cho mỗi trường hợp dưới đây:
a. Mua đồ dùng học tập cho năm học mới. b. Mua sắm để tổ chức một sự kiện trong gia đình.
Ảnh
Ảnh
Giải luyện tập 4
Giải:
a. Mua đồ dùng học tập cho năm học mới - Lập danh sách cần mua: Bút viết, vở, sách giáo khoa, cặp sách, dụng cụ học tập và các vật dụng khác như bìa vở, giấy dán nhãn. - So sánh giá cả: Khảo sát giá tại các cửa hàng, siêu thị, và trên các trang thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki để tìm giá tốt nhất. - Mua sắm theo combo hoặc bộ: Nhiều nơi bán các bộ đồ dùng học tập với giá ưu đãi hơn so với mua lẻ từng món. - Sử dụng mã giảm giá và khuyến mãi: Tận dụng các mã giảm giá, khuyến mãi từ các trang mua sắm trực tuyến hoặc cửa hàng để tiết kiệm chi phí.
Ảnh
Ảnh
b. Mua sắm để tổ chức một sự kiện trong gia đình - Lên kế hoạch chi tiết: Xác định số lượng khách mời, chủ đề của sự kiện, các món ăn, thức uống, và các vật dụng trang trí cần thiết. - Lập ngân sách cụ thể: Xác định ngân sách tối đa cho từng hạng mục như thức ăn, trang trí, quà lưu niệm, thuê địa điểm (nếu có), và các chi phí khác. - Tìm kiếm địa điểm tiết kiệm: Tổ chức tại nhà hoặc tìm các địa điểm giá rẻ, có thể là nhà bạn bè, người thân. - Tận dụng những gì sẵn có: Sử dụng các vật dụng trang trí đã có sẵn tại nhà, hoặc hỏi mượn từ bạn bè, người thân. - Mua sắm trực tuyến: Tận dụng các trang thương mại điện tử để tìm mua các vật dụng trang trí, thực phẩm với giá ưu đãi.
Ảnh
Vận dụng
Vận dụng 1
Vận dụng
1. Em hãy lập bảng tự đánh giá hành vi tiêu dùng của bản thân, gia đình và đưa ra cách điều chỉnh những hành vi chưa phù hợp.
Ảnh
Ảnh
Giải vận dụng 1
Ảnh
Giải:
Ảnh
Vận dụng 2
Vận dụng
2. Em hãy vận dụng một cách tiêu dùng thông minh vào hoạt động tiêu dùng của bản thân, gia đình và ghi lại những lợi ích cụ thể của mỗi cách tiêu dùng đó.
Ảnh
Ảnh
Giải vận dụng 2
Giải:
Cách tiêu dùng đã áp dụng: Trước khi đi chợ hoặc siêu thị, gia đình em sẽ lập danh sách các món cần mua dựa trên nhu cầu thực tế trong tuần. Lợi ích: - Tiết kiệm thời gian: Không phải mất thời gian suy nghĩ và lựa chọn trong lúc mua sắm. - Tránh mua sắm lãng phí: Hạn chế việc mua những món không cần thiết.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Cách tiêu dùng đã áp dụng: Tìm kiếm và sử dụng các chương trình khuyến mãi, mã giảm giá từ các cửa hàng và trang thương mại điện tử. Lợi ích: - Tiết kiệm tiền: Mua hàng với giá thấp hơn so với giá gốc. - Mua sắm hiệu quả: Có thể mua được các sản phẩm chất lượng với chi phí hợp lý.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Cách tiêu dùng đã áp dụng: Mua các sản phẩm thiết yếu như giấy vệ sinh, bột giặt, dầu gội... với số lượng lớn trong các đợt khuyến mãi. Lợi ích: - Giảm chi phí đơn vị: Giá thành mỗi sản phẩm sẽ rẻ hơn khi mua số lượng lớn. - Giảm tần suất mua sắm: Tiết kiệm thời gian và công sức trong việc mua sắm thường xuyên.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Cách tiêu dùng đã áp dụng: Thay thế các sản phẩm đắt tiền bằng các sản phẩm có cùng chức năng nhưng giá rẻ hơn hoặc tự làm tại nhà. Lợi ích: - Tiết kiệm chi phí: Sử dụng các sản phẩm thay thế hoặc tự làm giúp giảm chi phí. - Tăng tính sáng tạo: Khuyến khích việc tìm tòi và sáng tạo các giải pháp tiêu dùng mới.
Ảnh
Ảnh
Nhắc nhở
Nhắc nhở
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Nhắc nhở
- Làm BTVN. - Học bài cũ và chuẩn bị bài mới: Bài 9. Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí.
Ảnh
Cảm ơn
Cảm ơn
Ảnh