BÀI 3. PH CỦA DUNG DỊCH. CHUẨN ĐỘ ACID – BASE
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 3. PH CỦA DUNG DỊCH. CHUẨN ĐỘ ACID – BASE
Khởi động
Giới thiệu bài
Ảnh
Giới thiệu bài
Mục tiêu
Ảnh
Hình vẽ
Hình vẽ
Câu hỏi dẫn dắt bài
+ Các acid như acetic acid trong giấm ăn, citric acid trong quả chanh, oxalic acid trong quả khế đều tan và phân li trong nước. Chẳng hạn, acetic acid (CH3COOH) phân li theo phương trình sau:
Ảnh
Ảnh
+ Vị chua của các acid trên được gây ra bởi ion latex(H^+). + Nồng độ của ion latex(H^+) tăng lên. + Để xác định được nồng độ ion latex(H^+) trong dung dịch acid cần xác định được pH của chất.
pH của dung dịch, chất chỉ thị
pH của dung dịch
Khái niệm: + Người ta sử dụng khái niệm pH, là một đại lượng liên hệ trực tiếp với nồng độ latex(H^+). + Để đánh giá độ acid/base của một dung dịch. Đại lượng pH được định nghĩa qua biểu thức sau:
Ảnh
Em có biết
+ Trong dung dịch nước của bất kì chất nào ở 25 độC luôn có tích số nồng độ.
Hình vẽ
Ảnh
Giải thích hiện tượng 1
Ảnh
Hình vẽ
+ Trong nước nguyên chất
Ảnh
Ảnh
Đáp án:
=> Nước nguyên chất có môi trường trung tính.
Giải thích hiện tượng 2
Ảnh
+ Giải thích vì sao khi thêm HCI vào nước nguyên chất thì dung dịch thu được có:
Đáp án:
Ảnh
+ HCl là acid, khi thêm HCl tức là thêm một lượng H+ nên trong dung dịch có:
Ảnh
Ảnh
Thực hành
Ảnh
Câu hỏi: Sử dụng máy tính cầm tay để tính: a) pH của các dung dịch có nồng độ H+ lần lượt là 0,01 M; 0,5 M và 1 M.
Đáp án:
Ảnh
Ảnh
Thực hành 2
Ảnh
Câu hỏi: Sử dụng máy tính cầm tay để tính: a) b) Nồng độ latex(H^+) của các dung dịch có pH lần lượt là 2,0; 7,4 và 14.
Đáp án:
Ảnh
Ảnh
Ý nghĩa của pH trong thực tiễn
Ý nghĩa: + Nhiều quá trình hóa học trong tự nhiên, sản xuất và cơ thể sống xảy ra trong dung dịch nước với sự có mặt của các acid và base. Thông thường, các quá trình này diễn ra trong điều kiện ổn định về thành phần các chất và ion, trong đó có nống độ latex(H^+). + Do vậy, một sự thay đổi đáng kể về pH có thể dẫn tới những ảnh hưởng không mong muốn tới những quá trình này.
Giải thích hiện tượng 1
Ảnh
Câu hỏi: Giải thích vì sao việc thiếu acid trong dạ dày là một nguyên nhân gây nên bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hoá.
Đáp án:
+ Acid trong dạ dày là môi trường để các enzyme tiêu hóa hoạt động hiệu quả, acid có nhiệm vụ sát khuẩn, tiêu diệt các loại vi khuẩn trong thức ăn. Nếu thiếu acid trong dạ dày là các vi khuẩn sẽ không được tiêu diệt và gây nên các bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.
Câu hỏi vận dụng
Ảnh
Câu hỏi: Vì sao có thể dùng thuốc muối NaHCO3 khi điều trị bệnh thừa acid trong dạ dày?
Đáp án:
+ latex(NaHCO_3) dùng để làm thuốc trị đau dạ dày vì nó làm giảm hàm lượng dung dịch HCl có trong dạ dày.
Ảnh
Giải thích hiện tượng 1
Ảnh
Câu hỏi: Đất nhiễm phèn có pH trong khoảng 4,5 - 5,0. Hãy giải thích vì sao người ta thường bón với bột (CaO) để cải tạo loại đất này.
Đáp án:
+ Đất nhiễm phèn có pH trong khoảng 4,5 - 5,0 < 7 => Môi trường acid. + Người ta thường bón với bột (CaO) để cải tạo loại đất này vì CaO trong nước tạo môi trường kiềm latex((Ca(OH))2)) có tác dụng trung hòa acid trong đất.
Tìm hiểu thực tế
Ảnh
Câu hỏi: Em hãy tìm hiểu giá trị và ý nghĩa của chỉ số pH ở một số bộ phận trong cơ thể con người.
Đáp án:
+ Trong dịch vị dạ dày có chứa acid HCl với pH trong khoảng 1,5 - 3,5. Đây là khoảng pH thích hợp để các enzyme tiêu hóa hoạt động hiệu quả. + pH bình thường của máu nằm trong khoảng từ 7,35 đến 7,45, là nồng độ tốt nhất để các tế bào trong cơ thể hoạt động bình thường. + Độ pH của nước tiểu là chỉ tiêu cho biết khả năng của cơ thể nhằm duy trì độ pH thích hợp của máu. pH lý tưởng trong khoảng từ 6,5 đến 7,0 vào buổi tối trước khi ăn tối. + Dịch mật là một chất lỏng có màu xanh hoặc vàng với độ pH khoảng 7 - 7,7. Dịch mật đóng vai trò rất quan trọng cho việc tiêu hóa thức ăn, nhất là tiêu hóa chất béo.
Xác định pH bằng chất chỉ thị
Ảnh
Ảnh
Chuẩn độ dung dịch acid và base
bài tập thực hành
Ảnh
+ Nồng độ mol dung dịch HCl là:
Bài tập thực hành: Để trung hoà 10 mL dung dịch HCl nồng độ x M cần 50 mL dung dịch NaOH 0,5 M. Xác định giá trị của x.
Đáp án:
Ảnh
Ảnh
Thí nghiệm
Ảnh
+ Thực hành: Chuẩn độ dung dịch NaOH bằng dung dịch HCl với chỉ thị phenolphtalein
Ảnh
Yêu cầu: Quan sát hiện tượng, viết phương trình hóa học và xác định nồng độ dung dịch NaOH.
Hiện tượng trong thí nghiệm
Ảnh
+ Hiện tượng dung dịch trong bình tam giác chuyển từ không màu sang màu hồng.
+ Thể tích NaOH đã dùng là a mL.
Ảnh
Ảnh
+ Nồng độ dung dịch NaOH là:
Ảnh
Giải thích hiện tượng
Ảnh
+ Giải thích vì sao trong thí nghiệm chuẩn độ dung dịch NaOH bằng dung dịch HCl, ta kết thúc chuẩn độ ngay khi dung dịch trong bình tam giác chuyển từ không màu sang hồng (bền trong ít nhất 20 giây).
+ Ta kết thúc chuẩn độ ngay khi dung dịch trong bình tam giác chuyển từ không màu sang hồng (bền trong ít nhất 20 giây) vì lúc này HCl vừa được NaOH trung hòa hết, phần nhỏ NaOH khi được thêm tiếp sẽ làm phenolphtalein chuyển sang màu hồng.
Đáp án:
Bài tập ứng dụng
Ảnh
+ Đáp án:
Câu hỏi: Giả sử khi kết thúc chuẩn độ, thể tích dung dịch NaOH (tính trung bình sau 3 lần chuẩn độ) đã sử dụng ở burette là 10,27 mL. Tính nồng độ của dung dịch NaOH.
+ Thể tích NaOH đã dùng là 10,27 mL.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
+ Nồng độ dung dịch NaOH là:
Câu hỏi tình huống
Ảnh
+ Nước ép bắp cải tím có màu sắc phụ thuộc vào pH. Em hãy thiết lập bảng màu của nước ép bắp cải tím theo pH bằng cách sử dụng giấy chỉ thị phi và acid, base thích hợp.
Ảnh
Bài tập
Bài tập 1
Ảnh
Bài tập 1: Để xác định nồng độ của một dung dịch HCl, người ta đã tiến hành chuẩn độ bằng dung dịch NaOH 0,1 M. Để chuẩn độ 10 mL dung dịch HCl này cần 20 mL dung dịch NaOH. Xác định nồng độ của dung dịch HCl trên.
+ Nồng độ của dung dịch HCl là:
Đáp án:
Ảnh
Ảnh
Bài tập 2
Ảnh
Bài tập 2: Sưu tầm thông tin về ý nghĩa thực tiễn của pH trong đời sống và trong sản xuất nông nghiệp, công nghiệp.
Đối với cơ thể + Cũng giống với khác sinh vật khác, cơ thể người cũng cần độ pH phù hợp để duy trì sự sống. Việc xác định nồng độ pH của cơ thể sẽ nói lên tình hình sức khỏe, môi trường sống và chế độ ăn uống thích hợp ở mỗi cá thể khác nhau. + Theo các nghiên cứu, cơ thể người mang tính chất kiềm với độ pH trong khoảng 7.3 - 7.4. Nếu cơ thể dần chuyển sang đặc tính axit sẽ là cơ hội để hàng loạt các loại bệnh mãn tính nguy hiểm khác xảy ra như bệnh tiểu đường, ung thư, các vấn đề về dạ dày và đường ruột,...
Đáp án:
Bài tập 3
Ảnh
Bài tập 3: Sưu tầm thông tin về ý nghĩa thực tiễn của pH trong đời sống và trong sản xuất nông nghiệp, công nghiệp.
Đối với các ngành công nghiệp + Có thể bạn không tin nhưng độ pH là yếu tố quyết định mùi vị thực phẩm được chế biến trong công nghiệp sản xuất. Người ta thường dùng pH để điều chỉnh mùi vị đạt chuẩn cho thực phẩm và các loại nước uống. + Không chỉ vậy, độ pH còn là mối quan tâm hàng đầu của ngành công nghiệp sản xuất mỹ phẩm. Tùy vào cơ địa mỗi cá nhân mà nhà sản xuất có thể tạo ra các sản phẩm với nồng độ pH khác nhau, phù hợp với nhu cầu của từng nhóm đối tượng.
Đáp án:
Bài tập 4
Ảnh
Bài tập 4: Sưu tầm thông tin về ý nghĩa thực tiễn của pH trong đời sống và trong sản xuất nông nghiệp, công nghiệp.
Trong đời sống sinh hoạt + Độ pH là thang đo để đánh giá những khía cạnh môi trường có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt thường nhật của con người. Chẳng hạn như việc sử dụng nguồn nước có nồng độ pH quá cao trong thời gian dài sẽ gây ra các bệnh như sỏi thận, sỏi mật,... + Độ pH trong nước cũng là nguyên do khiến các thiết bị, dụng cụ chứa nước hay đường ống dẫn nước của nhà bạn ngày một bị ăn mòn.
Đáp án:
Cảm ơn
Thank you
Ảnh