BÀI 25. LIPID VÀ CHẤT BÉO
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 25. LIPID VÀ CHẤT BÉO
Mở đầu
Câu hỏi
Quan sát hình 25.1 và chỉ ra những loại thực phẩm giàu chất béo. Vậy chất béo là gì? Chất béo có vai trò gì đối với cơ thể người và sử dụng chất béo như thế nào để có lợi cho sức khỏe?
Ảnh
- Thực phẩm giàu chất béo như dầu ăn, thịt bò, lạc… - Chất béo là thành phần chính của dầu, mỡ trong thực vật, động vật. Chất béo được tích lũy trong các mô mỡ làm nguồn dự trữ năng lượng quan trọng của cơ thể.
- Để có lợi cho sức khỏe, cần sử dụng chất béo một cách hợp lí: + Đảm bảo lượng chất béo cần thiết trong khẩu phần ăn hằng ngày phù hợp với lứa tuổi, giới tính và đặc thù nghề nghiệp.
1.Lipid
1.1.Lipid
Lipids là nhóm chất hữu cơ không tan trong nước nhưng tan tốt trong các dung môi hữu cơ như benzen, ether. Chúng đóng vai trò quan trọng trong cơ thể sống và bao gồm các hợp chất như chất béo, dầu, sáp, phospholipid, steroid, và glycolipid.
1.2.Các đặc điểm
Cấu trúc: Lipid thường có cấu trúc từ các acid béo (chuỗi hydrocarbon dài với nhóm -COOH) và glycerol. Một số lipid phức tạp chứa thêm nhóm phosphate hoặc carbohydrate.
1.3.Câu hỏi 1
Trong tự nhiên, lipid có ở đâu?
Trong tự nhiên, lipid có trong tế bào sống.
1.4.Câu hỏi 2
Lipid tan được trong các dung môi nào sau đây: nước, dầu hỏa, benzene?
Lipid tan được trong các dung môi: dầu hỏa, benzene.
1.5.Câu hỏi 3
Lipid tham gia cấu tạo nên bộ phận nào của tế bào?
Lipid tham gia cấu tạo tế bào và là thành phần chính của màng tế bào.
2.Chất béo
2.1.Chất béo
Chất béo là một loại lipid đơn giản, gồm các triglyceride được cấu tạo từ glycerol và acid béo. Chúng đóng vai trò quan trọng trong cơ thể sống, đặc biệt trong dự trữ năng lượng và duy trì cấu trúc cơ thể.
2.2.Đặc điểm
Đặc điểm của Chất béo: 1.Cấu trúc hóa học: Chất béo là ester của glycerol (C3H5(OH)3) và 3 phân tử acid béo. Acid béo có thể bão hòa (không có liên kết đôi) hoặc không bão hòa (có một hoặc nhiều liên kết đôi). 2.Tính chất vật lí: Không tan trong nước nhưng tan trong các dung môi hữu cơ như ether, chloroform. Nhiệt độ nóng chảy: Chất béo bão hòa thường rắn ở nhiệt độ phòng (VD: mỡ động vật), trong khi chất béo không bão hòa thường ở dạng lỏng (VD: dầu thực vật).
2.3.Câu hỏi 4
Quan sát các hình 25.3 và 25.4, nêu nhận xét về khả năng hòa tan của chất béo trong nước, xăng.
Ảnh
Chất béo không tan trong nước nhưng tan được trong xăng.
2.4.Luyện tập 1
Viết công thức cấu tạo của một loại chất béo được tạo thành từ oleic acid (C17H33COOH) và glycerol.
Công thức cấu tạo là:
Ảnh
2.5.Luyện tập 2
Viết phương trình hoá học của phản ứng xà phòng hoá xảy ra khi đun nóng dung dịch NaOH với chất béo sau:
Ảnh
Ảnh
2.6.Câu hỏi 5
Kể tên một số loại thực phẩm có chứa chất béo được sử dụng trong bữa ăn hằng ngày.
Chất béo là thành phần chính của dầu trong thực vật và mỡ động vật. + Dầu thực vật thường có nhiều ở hạt, củ, quả như lạc, dừa, ô liu, … + Mỡ chủ yếu tập trung tại các mô mỡ trong cơ thể động vật.
2.7.Câu hỏi 6
Theo khuyến nghị trong độ tuổi từ 15 đến 19, nhu cầu chất béo hằng ngày đối với nam là 63 – 94 g, đối với nữ là 53 – 79 g. Hãy tính tổng lượng chất béo cần thiết cho bản thân trong một tháng (30 ngày).
* Đối với nam + Lượng tối thiểu: 63.30 = 1890 gam + Lượng tối đa: 94.30 = 2820 gam Tổng lượng chất béo cần thiết trong 1 tháng dao động từ 1890 – 2820 gam. * Đối với nữ + Lượng tối thiểu: 53.30 = 1590 gam + Lượng tối đa: 79.30 = 2370 gam Tổng lượng chất béo cần thiết trong 1 tháng dao động từ 1590 – 2370 gam.
2.8.Vận dụng
Để có lợi cho sức khỏe, cần chú ý điều gì khi sử dụng chất béo trong khẩu phần ăn hằng ngày?
- Để có lợi cho sức khỏe, cần sử dụng chất béo một cách hợp lí: + Đảm bảo lượng chất béo cần thiết trong khẩu phần ăn hằng ngày phù hợp với lứa tuổi, giới tính và đặc thù nghề nghiệp. + Đảm bảo cân đối giữa tỉ lệ chất béo có nguồn gốc động vật và chất béo có nguồn gốc thực vật.
3.Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò:
Các em nhớ đọc bài mới
Cảm ơn
Ảnh