BÀI 2. CẤU TỨ VÀ HÌNH ẢNH TRONG THƠ TRỮ TÌNH. THỰC HÀNH ĐỌC. THỜI GIAN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
BÀI 2. CẤU TỨ VÀ HÌNH ẢNH TRONG THƠ TRỮ TÌNH
Thực hành đọc:
THỜI GIAN
Văn Cao
Khởi động
- Khởi động
Theo em, thời gian đối với mỗi chúng ta có ý nghĩa như thế nào?
- Khởi động:
Ảnh
Hình thành kiến thức
I. Đọc và tìm hiểu chung
I. Đọc và tìm hiểu chung
Ảnh
Dựa vào thông tin SGK kết hợp hiểu biết của bản thân, em hãy nêu một vài nét chính về tác giả và tác phẩm.
1. Tác giả
Tên khai sinh: Nguyễn Văn Cao, quê Nam Định nhưng sinh ra, lớn lên tại Hải Phòng - nơi khởi đầu sự nghiệp sáng tác. Là nhạc sĩ, hoạ sĩ, nhà thơ có đóng góp quan trọng trong sự phát trên của nền tân nhạc Việt Nam. Giai đoạn đầu khi sáng tác, Văn Cao chủ yếu viết về thể loại nhạc tiền chiến sau đó ông mới chuyển sang viết văn, những tác phẩm của ông cực kì nổi bật và được các chuyên gia văn học Việt Nam đánh giá cao.
1. Tác giả
Văn Cao (1923 - 1995)
Ảnh
2. Tìm hiểu chung về tác phẩm
Ảnh
2. Tìm hiểu chung về tác phẩm
Bài thơ Thời gian được rút trong tập thơ Tuyển tập Văn Cao - Thơ sáng tác năm 1994. Phương thức biểu đạt: biểu cảm.
a. Hoàn cảnh sáng tác, phương thức biểu đạt
b. Nội dung chính
Ảnh
b. Nội dung chính:
Văn bản thể hiện niềm tin của tác giả về sự sống và những giá trị tinh thần thông qua việc khẳng định vẻ đẹp và sức sống vĩnh cửu của những câu thơ, những bài hát.
c. Bố cục
Ảnh
c. Bố cục
Phần 1( 4 câu thơ đầu): Thời gian bị tàn phá. Phần 2 (3 câu cuối): Khẳng định sức sống mãnh liệt và trường tồn của thời gian.
II. Khám phá văn bản
II. Khám phá văn bản
Ảnh
NV1: Làm việc nhóm và trả lời câu hỏi sau: * Bài thơ thuộc thể loại gì? * Nếu câu tứ của bài thơ.
1. Đặc điểm thể loại và cấu tứ của bài thơ.
Ảnh
1. Đặc điểm thể loại và cấu tứ của bài thơ.
Đặc điểm thể loại: Thơ tự do Cấu tứ: Bài thơ là cảm nhận về triết lý nhân sinh sâu sắc để lại trong lòng người đọc sự suy ngẫm về con người và cuộc sống mặc cho dòng thời gian trôi chảy không ngừng. Tác giả nhận thấy sự nghiệt ngã của thời gian nằm ở chỗ nó mang theo sự lụi tàn của sự vật, cảnh vật và thậm chí cả con người. Nhưng ẩn sâu sau sự nghiệt ngã đó là sự khắc ghi về sự trường tồn của thời gian, tình yêu và cái đẹp. 
- Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu tính chất tượng trưng của các hình ảnh thơ
Ảnh
Chỉ ra những hình ảnh được tác giả sử dụng trong bài thơ. Hình ảnh đó, gợi cho em liên tưởng đến điều gì?
- NV2: Tìm hiểu tính chất tượng trưng của các hình ảnh thơ
2. Tính chất tượng trưng của các hình ảnh thơ
Ảnh
2. Tính chất tượng trưng của các hình ảnh thơ
Hình ảnh “Thời gian qua kẽ tay” → gợi liên tưởng đến sự tương phản giữa cái hữu hình và vô hình, cái hữu hạn và vô hạn.  “Khô những chiếc lá”, “Rơi những kỷ niệm” → gợi lên liên tưởng về sự lụi tàn, mờ nhạt của sự vật theo thời gian như lá rơi vào mùa thu, kỷ niệm quá lâu dần bị con người lãng quên.  “câu thơ còn xanh”, “bài hát còn xanh” → liên tưởng về sự trường tồn của những giá trị nghệ thuật theo thời gian “đôi mắt em như hai giếng nước” → hình ảnh đẹp tượng trưng cho người con gái mà tác giả yêu thương, nó cũng luôn tồn tại cùng với thời gian đó là sự đẹp đẽ và tình yêu của con người.
- Nhận xét
Ảnh
- Nhận xét:
Qua những hình ảnh đó giúp ta hiểu ra một triết lý nhân sinh sâu sắc: thời gian có thể làm lụi tàn, phai mờ đi một số sự vật, kỷ niệm nhưng đứng trước cái đẹp, tình yêu của con người thì nó luôn trường tồn theo thời gian và năm tháng. 
- Nhiệm vụ 3: Suy ngẫm của tác giả về bản chất của thời gian, nghệ thuật, tình yêu và mối tương quan giữa chúng.
Ảnh
Nêu cảm nhận của bản thân về Suy ngẫm của tác giả về bản chất của thời gian, nghệ thuật, tình yêu bà mối tương quan giữa chúng.
- NV3: Tìm hiểu bản chất của thời gian, nghệ thuật, tình yêu và mối tương quan giữa chúng.
3. Suy ngẫm của tác giả về bản chất của thời gian, nghệ thuật, tình yêu và mối tương quan giữa chúng.
3. Suy ngẫm của tác giả về bản chất của thời gian, nghệ thuật, tình yêu và mối tương quan giữa chúng.
- Thời gian đi qua vốn không bao giờ trở lại. Sự chảy trôi của thời gian cũng chính là bi kịch của con người, chúng ta không thể nào nắm giữ, níu kéo được được thời gian. = > Bài thơ cho thấy ý nghĩa nhân sinh khi con người luôn đắm chìm trong tham vọng của cuộc sống - ý niệm về thời gian. - Nghệ thuật và Tình yêu: là hai thứ khác biệt, nhưng tự thân nó luôn mang một sức mạnh trường tồn, vĩnh cửu bởi nó là hiện thân của cái Đẹp. => Thời gian xóa nhòa tất cả, thời gian tàn phá cuộc đời con người. Duy chỉ có văn học nghệ thuật và kỉ niệm về tình yêu là có sức sống lâu dài, không bị thời gian hủy hoại.
III. Tổng kết
III. Tổng kết
Ảnh
a. Nội dung
Gợi cho tâm hồn người đọc biết bao suy ngẫm về cuộc đời, về con người trong cuộc sống này, mặc cho thời gian vẫn không ngừng chảy trôi.
b. Nghệ thuật
Ảnh
b. Nghệ thuật
Thể thơ tự do giúp tác giả thể hiện được hết tâm tư vào tác phẩm. Ngôn ngữ thơ hay và giản dị nhưng ấn tượng. Khắc họa hiện thực chân thật và mang ý nghĩa to lớn.
Vận dụng
Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Theo em, bài "thời gian" thể hiện ý nghĩa gì? Từ đó em liên hệ gì tới cuộc sống?
Tổng kết
- Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Hệ thống lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 3. Cấu trúc của văn bản nghị luận. Tri thức ngữ văn trang 75".
- Cảm ơn
Ảnh