BÀI 8. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN THÔNG TIN. THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT TRANG 78
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
BÀI 8. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN THÔNG TIN
VIẾT:
VIẾT VĂN BẢN THUYẾT MINH VỀ MỘT SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG TRONG TỰ NHIÊN
Khởi động
Khởi động
Ảnh
- Khởi động:
Tìm từ ngữ phù hợp được gợi ra trong mỗi hình ảnh, hiện tượng sau:
- Câu 1
Ảnh
Câu 1: Đây là gì?
Ảnh
Đáp án: Ô nhiễm môi trường
- Câu 2
Ảnh
Câu 2: Đây là gì?
Đáp án: Thiên tai
Ảnh
- Câu 3
Ảnh
Ảnh
Câu 3: Đây là gì?
Đáp án: Kì quan thiên nhiên
- Câu 4
Ảnh
Câu 4: Đây là gì?
Đáp án: Thuỷ triều xanh
Ảnh
1. Tìm hiểu yêu cầu đối với kiểu văn bản
- Thảo luận nhóm
Ảnh
1. Tìm hiểu yêu cầu đối với kiểu văn bản
Dựa vào kiến thức đã chuẩn bị, trả lời những câu hỏi sau:
Những yêu cầu cơ bản của bài văn thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong tự nhiên là gì? Có điểm gì giống và khác nhau với bài thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong đời sống xã hội với trong tự nhiên? Khi được sử dụng trong bài thuyết minh, các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận có ý nghĩa như thế nào?
Ảnh
a. Những yêu cầu cơ bản của văn bản thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong tự nhiên.
Ảnh
a. Những yêu cầu cơ bản của văn bản thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong tự nhiên.
Nêu rõ và cung cấp một số thông tin cơ bản về sự vật, hiện tượng trong tự nhiên được thuyết minh. Làm sáng tỏ theo trình tự phù hợp với đặc điểm của đối tượng thuyết minh. Nêu được ý nghĩa của việc nhận thức đúng về sự thật, hiện tượng được thuyết minh. Sử dụng kết hợp trong văn bản thuyết minh một hay nhiều yếu tố như miêu tả, biểu cảm, nghị luận, tự sự.
b. Những điểm giống và khác nhau giữa bài thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong đời sống xã hội với bài thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong tự nhiên
Ảnh
b. Những điểm giống và khác nhau giữa bài thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong đời sống XH với bài thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong tự nhiên
- Giống: Dạng VB thuyết minh, cần sự quan sát trong cuộc sống. - Khác:
Trong đời sống xã hội: Tập trung vào những vấn đề của cuộc sống con người với những mối quan hệ phức tạp. Trong tự nhiện: Hướng vào thế giới tự nhiên và có mối quan hệ với con người.
c. Ý nghĩa của những yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận
Ảnh
c. Ý nghĩa của yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận
Tạo cho bài viết những diễn đạt phong phú. Làm cho đối tượng hiện ra một cách rõ ràng, chân thực, sinh động. Khơi gợi được nhiều tình cảm, cảm xúc nơi người đọc...
2. Đọc và phân tích bài viết tham khảo
- Thảo luận nhóm
Ảnh
2. Đọc và phân tích bài viết tham khảo
Đọc bài viết tham khảo Những dãy đảo xa nằm nghe biển hát, sau đó trả lời các câu hỏi sau:
Văn bản đã đề cập sự vật hiện tượng gì? Những thông tin cơ bản nào được trình bày trong văn bản? Xác định hệ thống ý nghĩa của văn bản. Tác giả đã cung cấp thông tin theo trình tự như thế nào? Tác giả đã lòng ghép yếu tố nào trong số các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận để chuyển tải các thông tin đến người đọc? Nêu tác dụng của yếu tố đó trong văn bản.
Ảnh
Câu 1: Những thông tin trong văn bản
Câu 1: Những thông tin trong văn bản
Tác giả đã giới thiêu về sự phong phú, đặc điểm và giá trị của những hòn đảo của Việt Nam trải dài từ Bắc vào Nam. Đó là những cảnh quan hấp dẫn, giàu tiềm năng, thu hút nhiều du khách.
Ảnh
Câu 2: Hệ thống ý nghĩa của văn bản và trình tự thông tin
Câu 2: Hệ thống ý nghĩa của văn bản và trình tự thông tin
Ảnh
Hệ thống ý nghĩa của văn bản được thể hiện qua các thẻ chỉ dẫn:
Giới thiệu thông tin khái quát về biển đảo của Việt Nam. Nêu đặc điểm của những hòn đảo vùng biển phía Bắc. Khái quát đặc điểm vùng đảo miền Trung. Nhận diện nét riêng của các đảo vùng duyên hải Nam Trung bộ. Khẳng định giá trị của vùng biển đảo Việt Nam.
Thông tin đực trình bày từ bao quát đến cụ thể và lại đến bao quát.
Câu 3: Tác dụng của những yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận trong văn bản.
Câu 3: Tác dụng của những yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận trong văn bản.
* Yếu tố biểu cảm:
Tên các tiêu mục: "Chỗ nước trời lẫn sắc miền Bắc". "Đầu sóng ngọn gió miền Trung", "Những đảo ngọc miền Nam".
* Yếu tố miêu tả: những đoạn giới thiệu về vị trí địa lí của những hòn đảo trải dài từ Bắc vào Nam. * Yếu tố tự sự: được sử dụng khi giới thiệu về sự xuất hiện của cư dân đảo.
Sự liên tưởng tới câu thơ của Chế Lan Viên. Những từ ngữ biểu thị tình cảm, thái độ của du khách khi đến những vùng đảo.
+ Tác dụng
Câu 3: Tác dụng của những yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận trong văn bản.
Ảnh
* Tác dụng:
Giúp cho những thông tin được truyền tải đến người đọc một cách sinh động, hấp dẫn, thể hiện tình yêu và niềm tự hào của tác giả về biển đảo Việt Nam.
3. Thực hành viết
a. Chuẩn bị viết
3. Thực hành viết
Ảnh
Gần gũi với địa phương mình đang sinh sống. Có mối quan hệ và ảnh hưởng tới cuộc sống của con người. Có điều kiện tìm kiếm, thu thập thông tin để thực hiện bài viết.
a. Chuẩn bị viết
Chọn sự vật, hiện tượng trong tự nhiên:
- Gợi ý đề tài
- Gợi ý đề tài:
Ảnh
Ảnh
Hình vẽ
Cảnh quan thiên nhiên miền núi Tây Bắc.
Hình vẽ
Hệ thống hang động ở miền Trung.
b. Tìm ý
Ảnh
b. Tìm ý:
Ảnh
Sự vật, hiện tượng được đề cập là gì? Có thể cung cấp thông tin theo trình tự nào? Việc nhận thức đầy đủ về sự vật, hiện tượng được thuyết minh có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi chúng ta?
Tìm ý bằng cách trả lời những câu hỏi trong SGK như:
c. Lập dàn ý
c. Lập dàn ý
* Mở bài:
Giới thiệu sự vật, hiện tượng được thuyết minh. Nêu thông tin khái quát về sự vật, hiện tượng.
* Thân bài:
Chọn lọc, triển khai các ý theo trật tự hợp lí, tuỳ thuộc vào định hướng cung cấp thông tin của người viết. Lồng ghép yếu tố miêu tả, biểu cảm, tự sự, nghị luận và những phương tiện phi ngôn ngữ có thể sử dụng...
* Kết bài:
Khái quát ý nghĩa của sự vật, hiện tượng được đề cập. Gợi mở những ý tưởng có thể tiếp nối...
d. Viết bài
Ảnh
d. Viết bài
Triển khai dàn ý thành các đoạn văn, sắp xếp theo trình tự hợp lí và liên kết thành một bài văn hoàn chỉnh. Kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận một cách phù hợp. Kết hợp bảng biểu, tranh ảnh... Ngôn ngữ mạch lạc, thông tin khách quan, từ ngữ liên kết phù hợp.
e. Chỉnh sửa, hoàn thiện
Ảnh
e. Chỉnh sửa, hoàn thiện
Đọc lại bài viết, đối chiếu với yêu cầu của kiểu bài và đảm bảo các ý được triển khai đầy đủ, theo trình tự phù hợp. Đảm bảo việc sử dụng các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận phù hợp. Rà soát lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu và tổ chức văn bản.
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Ôn lại kiến thức đã học về viết Văn bản thuyết minh về một sự vật, hiện tượng trong tự nhiên. Hoàn thành bài viết. Chuẩn bị bài sau: "Bài 8. Cấu trúc của văn bản thông tin. Tranh biện về một vấn đề trong đời sống".
Cảm ơn
Ảnh