BÀI 8. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN THÔNG TIN. NỮ PHÓNG VIÊN ĐẦU TIÊN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
VĂN BẢN 1:
_Trần Nhật Vy_
BÀI 8. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN THÔNG TIN
NỮ PHÓNG VIÊN ĐẦU TIÊN
Khởi động
Khởi động
- Khởi động:
Chia sẻ những điều em biết về đời sống của người phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ phong kiến và trong thời kỳ hiện đại?
Ảnh
Hình thành kiến thức
I. Tìm hiểu khái quát
Ảnh
I. Tìm hiểu khái quát
Đọc thông tin SGK, em hãy nêu khái quát một vài nét về tác giả, tác phẩm.
1. Tác giả
1. Tác giả
Trần Nhật Vy tên thật là Nguyễn Hữu Vang, sinh 1956 tại Đồng Tháp. Ông là nhà nhà báo, là tác giả của nhiều tác phẩm biên khảo về lịch sử báo chí và văn hoá Sài Gòn. Các tác phẩm chính: Báo quốc ngữ ở Sài Gòn; Lịch sử 150 năm báo chí quốc ngữ 1865 -2015; Sài Gòn chốn chốn rong chơi 2016; Văn chương Sài Gòn 1881-1924 (Bồ 5 tập 2017 -2020)…,
Ảnh
Trần Nhật Vy
2. Tác phẩm
Ảnh
2. Tác phẩm
- Xuất xứ: In trên báo Tuổi trẻ, ngày 18/6/2015. - Bố cục: 4 phần:
Phần sa-pô được in đậm ở đầu văn bản. Phần mở đầu từ “Nói “nữ phóng viên chính hiệu” là bởi” đến “Đó là Manh Manh nữ sĩ”. Phần giới thiệu chân dung nhân vật từ “Manh Manh nữ sĩ tên thật là Nguyễn Thị Kiêm” đến “bà lấy chồng người Pháp và qua Pháp ở cho đến ngày mất”. Phần kết luận từ “Đối với văn học Việt Nam” đến hết.
II. Tìm hiểu chi tiết
II. Tìm hiểu chi tiết
Dựa vào thông tin SGK, thảo luận nhóm và hào thành PHT sau:
Ảnh
1. Trình tự triển khai của văn bản.
Ảnh
1. Trình tự triển khai của văn bản.
* Tiểu sử của nhân vật:
Tên khai sinh: Nguyễn Thị Kiêm. Năm sinh, năm mất: 1914 - 2005. Quê quán: Gò Công. Gia đình: Con ông tri huyện Nguyễn Đình Trị.
* Các hoạt động xã hội của nhân vật:
Ảnh
1. Trình tự triển khai của văn bản.
* Các hoạt động xã hội của nhân vật:
Học trường Trung học Nữ sinh bản xứ. Làm nghề báo khi mới mười bảy tuổi (năm 1931). Sáng tác và diễn thuyết để ủng hộ phong trào Thơ mới. Ủng hộ nữ quyền, tạo ra một phong trào phụ nữ rất sôi nổi trong xã hội (từ năm 1932 đến năm 1934).
* Đời sống cá nhân của nhân vật:
Ảnh
1. Trình tự triển khai của văn bản.
* Đời sống cá nhân của nhân vật:
Kết hôn với nhà báo Lư Khê Trương Văn Em (năm 1937). Lấy chồng người Pháp (năm 1950) và sinh sống ở Pháp cho đến khi mất (năm 2005).
* Nhận xét
* Nhận xét:
Văn bản được triển khai theo trình tự thời gian. Cách triển khai này làm nổi bật diễn biến cuộc đời nhân vật song song với những chuyển biến mạnh mẽ của xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX. Nói cách khác, qua cuộc đời của nhân vật, ta có thể hình dung ra không khí của thời đại.
Ảnh
- Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu cách tiếp cận vấn đề của tác giả
Ảnh
Vấn đề nào đã được Trần Nhật Vy đề cập tới trong văn bản? Cách tiếp cận vấn đề của tác giả có gì đặc biệt so với cách tiếp cận thông thường?
- NV2: Tìm hiểu cách tiếp cận vấn đề của tác giả
2. Cách tiếp cận vấn đề của tác giả
2. Cách tiếp cận vấn đề của tác giả
Vấn đề được đề cập: Viết về phong trào nữ quyền qua chân dung của một cá nhân, một người phụ nữ. Những bài viết về phong trào XH thường ghi chép các mốc thời gian, tường thuật các sự kiện chính, mô tả bối cảnh ra đời, quá trình phát triển, kết quả và ý nghĩa của phong trào,... Trong bài viết, TG viết về phong trào nữ quyền qua chân dung của một cá nhân, cụ thể là chân dung của một người phụ nữ -> lịch sử thời đại hiện lên một cách rất cụ thể, sống động, giàu cảm xúc.
=> Qua cách tiếp cận đó, tác giả cho thấy sự gắn bó mật thiết giữa cá nhân và lịch sử. Cá nhân làm nên lịch sử, mặt khác, chân dung và số phận của mỗi cá nhân lại cho thấy hơi thở, bầu không khí của thời đại.
- Nhiệm vụ 3: Chân dung nhân vật trong văn bản
Ảnh
Chân dung nhân vật được tái hiện như thế nào trong văn bản? Nhận xét về cách giới thiệu chân dung nhân vật của TG. Theo em, chân dung đó có được tái hiện một cách khách quan không? Vì sao?
- NV3: Chân dung nhân vật trong văn bản
3. Chân dung nhân vật trong văn bản.
3. Chân dung nhân vật trong văn bản.
Nhân vật được tái hiện trên nhiều bình diện, với các tư cách khác nhau: một người phụ nữ, một thi sĩ, một nhà báo, một nhà hoạt động xã hội. Thông qua những chi tiết được cung cấp trong văn bản, tác giả tái hiện sống động chân dung của nữ sĩ đi ngược lại tất cả những chuẩn mực và định kiến của xã hội: từ ngoại hình đến tính cách, hành động, đời sống riêng tư khác thường...
Ảnh
* Nhận xét
* Nhận xét:
Cách giới thiệu chân dung nhân vật ấn tượng: không chỉ trần thuật lại những sự kiện về hoạt động của nhân vật, mà còn trích dẫn trực tiếp lời nói của bà, lời nhận xét, đánh giá của người đương thời về nhân vật. Việc trích dẫn trực tiếp giúp làm nổi bật quan điểm và đặc biệt là cá tính của nhân vật, đồng thời giúp tái hiện lời ăn tiếng nói cũng như không khí tranh luận, đối thoại rất sôi nổi của đời sống xã hội Việt Nam thời kì này.
Ảnh
- Nhiệm vụ 4: Không khí thời đại và phong trào Thơ mới.
Ảnh
- NV4: Không khí thời đại và phong trào Thơ mới.
Thông qua những chi tiết đó, em hình dung như thế nào về không khí thời đại được tái hiện trong văn bản? Qua văn bản, em biết thêm điều gì về phong trào Thơ mới?
4. Không khí thời đại và phong trào Thơ mới.
4. Không khí thời đại và phong trào Thơ mới.
* Những chi tiết miêu tả bối cảnh thời đại:
“Lần thứ nhất một bạn gái lên diễn đàn và cũng lần thứ nhất có một cuộc diễn thuyết được đông người nghe như thế”; “Cuộc tranh luận dài trên báo chí cả trong Nam lẫn ngoài Bắc”; “Khi ấy vẫn còn quan niệm: “Đến thế kỉ thứ XX, đàn bà An Nam lại có nảy sanh một số người quái gở! Họ vượt ra khỏi buổng the, chẳng theo lễ giáo cũ: Họ cũng đi học đi làm như đàn ông. Họ tự do đi, đứng, nói cười, ra giữa công chúng vạt banh, đá cầu, lập hội hè, đến chỗ đông mà tranh cãi”;.... “Công chúng đã ồ ạt kéo đến hội quán phố Hàng Trống như nước chảy, lũ lượt bọn năm bọn ba”; ....
* Không khí thời đại
Ảnh
4. Không khí thời đại và phong trào Thơ mới.
Được tái hiện, là sự chuyển biến mạnh mẽ trong đời sống văn hoá, xã hội Việt Nam buổi giao thời, trong đó có sự xung đột và giao tranh giữa cái cũ và cái mới, giữa những định kiến về người phụ nữ và những nỗ lực của các cá nhân và tổ chức để đấu tranh khẳng định sự tự do, bình đẳng của người phụ nữ. Văn bản cũng mô tả cục diện "trăm hoa đua nở" của báo chí thời kì đầu, không khí đối thoại, tranh luận, diễn thuyểt rất sôi nổi trong lĩnh vực báo chí, ở các không gian công cộng và những thay đổi mạnh mẽ trong ý thức hệ của công chúng.
* Không khí thời đại:
* Nhận xét
* Nhận xét:
Ảnh
Hình vẽ
Văn bản cho ta biết thêm về quá trình hình thành của phong trào Thơ mới, về một nữ thi sĩ vốn được nhắc tới không nhiều trong các nghiên cứu về Thơ mới, đồng thời giúp ta nhận ra những đóng góp của một nữ nhà báo đối với sự phát triển của phong trào này.
- Nhiệm vụ 5: Thân phận và vị thế của phụ nữ trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX
Ảnh
- NV5: Thân phận và vị thế của phụ nữ trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX
Văn bản gợi cho em suy nghĩ gì vê thân phận cũng như vị thế của phụ nữ trong xã hội Việt Nam đầu thể kỉ XX? Dựa vào đâu em có những suy nghĩ như vậy? Em biết thêm những phụ nữ nào khác đã có đóng góp đặc biệt trong các cuộc vận động xã hội ở thời đại chúng ta?
5. Thân phận và vị thế của phụ nữ trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX
Ảnh
5. Thân phận và vị thế của phụ nữ trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX
Văn bản tái hiện vị thế lưỡng nan của phụ nữ trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX. Một mặt, họ rất nỗ lực để khẳng định cá tính, sự tự do, bình đẳng của mình, mặt khác, họ vẫn rất đơn độc và bị coi là dị biệt, thiểu số. => Sự đối lập giữa một bên là các thông tin miêu tả hoạt động tích cực của nhân vật trên mặt trận xã hội và một bên là những thông tin ít ỏi nhưng đắt giá vê đời sống riêng tư với rất nhiều trở ngại của nhân vật, những bình luận nhiều định kiến về nhan sắc của phụ nữ từ điểm nhìn của đàn ông.
* Ví dụ minh hoạ
Ảnh
- Ví dụ minh hoạ:
Những phụ nữ đã có đóng góp đặc biệt trong các cuộc vận động xã hội ở thời đại chúng ta:
Mẹ Tê-rê-sa, chủ nhân của giải Nô-ben Hoà bình năm 1979, là nữ tu, nhà truyền giáo với những hoạt động nhân đạo và cứu giúp người nghèo; Ma-la-na lu-xa-dai, chủ nhân giải Nô-ben Hoà bình năm 2014, là nhà hoạt động xã hội đã chống lại sự trấn áp và khủng bố của Taliban để đấu tranh cho nữ quyền,...
III. Tổng kết
III. Tổng kết
Ảnh
Dựa vào kiến thức vừa học em hãy nêu khái quát nội dung và ý nghĩa của văn bản.
1. Nội dung
1. Nội dung
Ảnh
Nữ phóng viên đầu tiên¬ là một văn bản khảo cứu lịch sử, tái hiện chân dung của một nữ nhà báo, nhà thơ, nhà hoạt động nữ quyền ở Việt Nam đầu thế kỉ XX. Văn bản Nữ phóng viên đầu tiên điển hình cho cách trình bày thông tin theo trình tự thời gian, để làm nổi bật diễn biến một phong trào xã hội cũng như số phận của một nhân vật.
2. Ý nghĩa
2. Ý nghĩa
Ảnh
Văn bản đặt ra vấn đề có ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội: vấn đề bình đẳng giới. Tác phẩm cho ta thấy vẻ đẹp sự tài hoa của người con gái hiện đại, cũng là sự tiếc nuối của tác giả về một người phụ nữ giỏi giang.
Luyện tập - Vận dụng
Luyện tập
Ảnh
Luyện tập:
Viết một đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày những hiểu biết của bạn về phong trào nữ quyền ở Việt Nam đầu thế kỉ XX.
Vận dụng
Ảnh
Vận dụng:
Sau khi đọc xong văn bản Nữ phóng viên đầu tiên, em có suy nghĩ gì về vai trò, vị trí của người phụ nữ Việt Nam trong thời đại ngày nay?
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Hoàn thành bài tập Luyện tập - Vận dụng. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 8. Cấu trúc của văn bản thông tin. Trí thông minh nhân tạo".
Cảm ơn
Ảnh