BÀI 3. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN. TÔI CÓ MỘT ƯỚC MƠ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
BÀI 3. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
TÔI CÓ MỘT ƯỚC MƠ
(Martin Luther King)
Văn bản 2:
Khởi động
- Khởi động
Ảnh
Hình vẽ
Khởi động:
Em thấy gì từ bức tranh này?
Ảnh
- Gợi ý
- Gợi ý:
Một bé gái váy trắng tinh, tay cầm đồ dùng học tập; bốn cảnh sát đi kèm; cà chua ném vào em, dòng chữ NIGGER (mọi) trên tường.
Ảnh
- Câu hỏi
Ảnh
Ảnh
- Câu hỏi:
Hình vẽ
Tại sao có một cảnh huống bất thường như vậy trên con đường đến trường của một đứa trẻ?
Hình vẽ
Đó là một câu chuyên rất dài về nạn phân biệt chủng tộc diễn ra tại Mỹ và một hành trình dài, bền bỉ để đấu tranh đòi quyền bình đẳng cho người da đen tại quốc gia này. Văn bản mà chúng ta tìm hiểu sau đây Tôi có một ước mơ là một ghi dấu quan trọng trong hành trình đó.
Hình thành kiến thức
I. Tìm hiểu chung
Ảnh
I. Tìm hiểu chung
Dựa vào thông tin SGK cùng hiểu biết của bản thân em hãy nêu một vài hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm.
1. Tác giả
1. Tác giả
Martin Luther King (1929- 1969) là mục sư, hoạt động nhâm quyền người gốc Phi. Ông là một trong những nhà lãnh đạo có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ cũng như lịch sử đương đại của phong trào đấu tranh bất bạo động. Martin Luther King được nhiều người trên khắp thế giới ngưỡng mộ như anh hùng, nhà kiến tạo hòa bình và hi sinh cho một lí tưởng cáo cả. Năm 1964, Martin Luther King là nhân vật tre tuổi nhất được chọn để trao giải Nobel Hòa bình cho những nổ lực chấm dứt nạn kì thị chủng tộc với quan điểm và các biện pháp đấu tranh vì hòa bình và bình đẳng.
- Hình ảnh Martin Luther King
Ảnh
Martin Luther King (1929- 1969)
2. Văn bản
Ảnh
2. Văn bản
a. Hoàn cảnh ra đời
Tôi có một ước mơ là nhan đề bài diễn văn nổi tiếng nhất của Martin Luther King. Với tài hùng biện, ông nói về ước mơ cho tương lai của nước Mỹ, khi người da trắng và người da đen có thể chung sống bình đẳng. "Tôi có một ước mơ" cho đến nay được xem là một trong bài diễn văn xuất sắc nhất trong lịch sử nước Mỹ.
b. Thể loại
Ảnh
b. Thể loại
"Tôi có một ước mơ" thuộc thể loại văn chính luận.
II. Khám phá văn bản
II. Khám phá văn bản
Ảnh
NV1: Tìm hiểu cấu trúc VB và các yếu tố bổ trợ trong VB
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi sau: + Xác định luận đề là gì? + Em hãy xác định các luận điểm chính của văn bản.
1. Cấu trúc văn bản và các yếu tố bổ trợ.
Ảnh
1. Cấu trúc văn bản và các yếu tố bổ trợ.
* Bối cảnh. * ĐT hướng đến của bài diễn văn.
a. Luận đề của văn bản
=> Kêu gọi hành động đấu tranh vì sự tự do, bình đẳng của người da đên trên đất Mỹ.
b. Các luận điểm được triển khai trong văn bản
Ảnh
b. Các luận điểm được triển khai trong văn bản
Thực trang cuộc sống của người da đen trái ngược với những gì được tuyên bố trong bản Tuyên ngôn giải phong nô lệ. Cách thức đấu tranh để đòi lại công lý cho người da đen. Niềm tin và ước mơ về sự tự do công lí cho người da đen.
c. Phân tích cách tác giả dùng lí lẽ và dẫn chứng để thuyết phục người nghe
Ảnh
c. Phân tích cách tác giả dùng lí lẽ và dẫn chứng để thuyết phục người nghe
Chia nhóm và thực hiện các yêu cầu sau:
Nhóm 1: Phân tích lí lẽ, bằng chứng và các yếu tố bổ trợ mà tác giả sử dụng để triển khai luận điểm 1 Nhóm 2, 3: Phân tích lí lẽ, bằng chứng và các yếu tố bổ trợ mà tác giả sử dụng để triển khai luận điểm 2 Nhóm 4: Phân tích lí lẽ, bằng chứng và các yếu tố bổ trợ mà tác giả sử dụng để triển khai luận điểm 3.
* Luận điểm 1: Thực trạng cuộc sống của người da đen
Ảnh
* Luận điểm 1: Thực trạng cuộc sống của người da đen
Lí lẽ: “Cách đây một thế kỉ”, “Nhưng một trăm năm sau”
→ Nguyên lí đưa ra và thực tế - quan hệ này bị phá gãy. Thực trạng 100 năm là câu trả lời khác với quy định được khởi tạo đầy hy vọng của 100 năm trước.
Dẫn chứng: Người da đen vẫn chưa được tự do; bị trói; sống cô đơn trên hòn đảo nghèo đói; gầy mòn; tìm cách tị nạn ngay chính trên quê hương của mình; .…
→ Dẫn chứng vừa sinh động, vừa cụ thể, vừa khái quát về tình trạng bất ổn, ngoài lề, cô độc. Đây cũng là lời tố cáo đanh thép của tác giả về sự phân biệt chủng tộc, màu da đang diễn ra trên đất Mỹ.
* Các yếu tổ bổ trợ:
Ảnh
* Luận điểm 1: Thực trạng cuộc sống của người da đen
Các yếu tổ bổ trợ: Điệp ngữ: “Một trăm năm sau” - lặp 4 lần.
→ Nhấn mạnh đau xót, bất bình; dồn thúc hành động quyết liệt. → Biện pháp tu từ ẩn dụ, so sánh kết hợp với cách nói tương phản, đối lập: ngọn hải đăng của hi vọng; ngọn lửa bất công, như một ánh bình minh; sống cô đơn trên hòn đảo nghèo đói giữa một đại dương mênh mông thịnh vượng về vật chất; bị trói trong gông cùm, xiềng xích. → Khiến cho ý diễn đạt trở nên cụ thể, hàm súc, giàu liên tưởng, tạo được tác động mạnh mẽ đến cảm xúc người đọc, người nghe.
* Luận điểm 2: Cách thức đấu tranh
Ảnh
* Luận điểm 2: Cách thức đấu tranh
+ Lí lẽ:
Cần xác định thời điểm quan trọng nhất để đòi lại công lí cho người da đen. Cần có thái độ đấu tranh quyết liệt nhưng không bạo lực. Cần đoàn kết trong cuộc đấu tranh đòi công lí.
+ Dẫn chứng: Xuất hiện ở lí lẽ thứ 3: "Bởi có rất nhiều anh em da trắng minh chứng bằng sự hiện diện ở đây".
→ Mắt thấy tai nghe, thuyết phục, có ý nghĩa trấn an mạnh mẽ.
* Các yếu tố bổ trợ
Ảnh
* Luận điểm 2: Cách thức đấu tranh
Các yếu tổ bổ trợ: “Đây là lúc - 4 lượt”; “đừng”; “không thể”; “chúng ta không thể hài lòng”; …
→ Nhấn mạnh thời điểm cần kíp, phù hợp để thực hiện lời hứa dân chủ; sự bình tĩnh; sự quyết tâm. → Tạo giọng điệu sôi nổi, quyết liệt.
Biện pháp tu từ ẩn dụ, so sánh kết hợp với cách nói tương phản, đối lập: "thung lũng hoang tàn", "con đường chan hào ánh nắng"; "vùng cát lún", " tảng đá vững chắc"; "công lí chưa như mưa giăng khắp nơi", …
→ Khiến cho ý diễn đạt trở nên cụ thể, hàm súc, giàu liên tưởng, tạo được giọng điệu lạc quan, hứng khởi, tin tưởng.
* Luận điểm 3: Ước mơ và niềm tin tự do, công lí
* Luận điểm 3: Ước mơ và niềm tin tự do, công lí
+ Lí lẽ:
Đó là hi vọng của chúng ta và cũng là niềm tin tôi sẽ mang theo khi hướng về Nam Hãy để nước Mỹ trở thành một quốc gia vĩ đại
→ Ước mong hiện hữu qua những ảnh mang tính ẩn dụ.
+ Dẫn chứng:
Hãy để tự do ngân vang từ những đỉnh đồi; những ngọn núi; dãy A-lơ-ghe-ny…
Lời ca cũ thiêng liêng của người da đen “Tự do cuối cùng cũng đã đến!...tự do!”
→ Ước mong và niềm tin được thể hiện cụ thể, chân thực, sinh động, đẹp đẽ.
* Các yếu tổ bổ trợ
Ảnh
* Luận điểm 3: Ước mơ và niềm tin tự do, công lí
Các yếu tổ bổ trợ: Biện pháp điệp từ ngữ, lặp cấu trúc câu; những hình ảnh ẩn dụ.
→ Tạo giọng điệu vừa hùng hồn vừa tha thiết cho bài diễn văn.
- Nhiệm vụ 2: Ý nghĩa của văn bản
Ảnh
- Nhiệm vụ 2: Ý nghĩa của văn bản
Vấn đề đấu tranh cho quyền tự do, dân chủ của người da đen nhưng khát vọng của tác giả còn nhiều hơn thế, em hãy cho biết thêm về điều này. Tác giả đã bày tỏ khát vọng và tình cảm đó bộc lộ cảm xúc và thái độ ra sao?
2. Ý nghĩa của văn bản
2. Ý nghĩa của văn bản
Bày tỏ khát vọng: Tự do, dân chủ cho người da đen; Đoàn kết, hòa hợp dân tộc -> Sự phát triển hùng cường, thịnh vượng của nước Mỹ. Bày tỏ tình cảm và cảm xúc, thái độ: Tình cảm yêu nước, yêu con người; Cảm xúc, thái độ: chân thành, nồng nhiệt, quyết tâm, hi vọng -> Tư tưởng lớn của nhà chính trị cũng như tâm hồn cao cả, nhân văn của ông.
Ảnh
III. Tổng kết
Ảnh
III. Tổng kết
Khái quát lại những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật lập luận của văn bản.
1. Nội dung
1. Nội dung:
Ảnh
Văn bản viết ra nhằm mục đích khẳng định quyền bình đẳng của người da đen. Đây là lời kêu gọi sự đấu tranh giành quyền bình đẳng cho người da đen.
2. Nghệ thuật:
2. Nghệ thuật:
Ảnh
Lập luận chặt chẽ, thuyết phục. Từ ngữ và câu văn giàu hình ảnh, hàm súc, có tính gợi mở; khai thác nghệ thuật trùng điệp tạo nên giọng điệu và âm hưởng vừa hùng hồn vừa tha thiết…
Luyện tập - Vận dụng
- Luyện tập
Ảnh
Luyện tập:
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày điều bạn thấy tâm đắc khi đọc văn bản "Tôi có một ước mơ".
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
1. Từ bài diễn văn “Tôi có một ước mơ”, bạn rút ra bài học gì trong việc tạo lập một văn bản nghị luận giàu sức thuyết phục; 2. Hãy tưởng tượng bạn sẽ thuyết phục khoảng toàn bộ Hs khối 12 (tầm 600 Hs) về tác hại của hiệu ứng đám đông trên mạng xã hội, bạn sẽ nói những gì?
Tổng kết
- Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Hệ thống lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 3. Cấu trúc của văn bản nghị luận. Một thời đại trong thi ca".
- Cảm ơn
Ảnh