BÀI 3. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN. THỰC HÀNH ĐỌC. TIẾP XÚC VỚI TÁC PHẨM
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 3. CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
TIẾP XÚC VỚI TÁC PHẨM
THỰC HÀNH ĐỌC:
(Thái Bá Vân)
Khởi động
Khởi động
Ảnh
- Khởi động:
Dựa vào kiến thức đã học em hãy nhắc lại khái niệm cấu trúc và yếu tố bổ trợ trong bản nghị luận đã học ở bài trước đó.
Hình thành kiến thức
I. Tìm hiểu chung
I. Tìm hiểu chung
Dựa vào thông tin SGK kết hợp với hiểu biết của bản thân, em hãy nêu khái quát về tác giả và tác phẩm.
Ảnh
Thái Bá Vân (1934 - 1999)
Ảnh
1. Tác giả
1. Tác giả
Thái Bá Vân (1934 - 1999) quên Đô Lương, Nghệ An. Ông tốt nghiệp khoa Sử học nghệ thuật, trường Đại học Karlova, Praha, Tiệp Khắc (1955 - 1961), rồi về công tác tại Viện Mỹ thuật Hà Nội khi vừa mới thành lập năm 1962. Trong năm 1985, trở lại Tiệp Khắc làm thực tập viên ưu tú của Viện hàn lâm khoa học Slovaki và đại học Mỹ thuật Bratislava. Về nước ông công tác tại viện Mỹ thuật Việt Nam cho đến lúc về hưu 1996 Thái Bá Vân viết không nhiều, nhưng những bài viết của ông mang dấu ấn riêng, sâu sắc, độc đáo và độc lập được tập hợp chủ yếu trong tác phẩm Tiếp xúc với nghệ thuật do Viện Mỹ thuật Việt Nam ấn hành.
2. Tác phẩm
2. Tác phẩm
Ảnh
a. Thể loại
Tác phẩm "Tiếp xúc với tác phẩm " thuộc thể loại văn nghị luận.
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
Là tập hợp những bài viết, phê bình nghệ thuật của tác giả Thái Bá Vân. Được Viện Mĩ Thuật Việt Nam ấn hành trong sách "Tiếp xúc với nghệ thuật".
Ảnh
c. Tóm tắt
Ảnh
c. Tóm tắt
Để tìm tiếp xúc với tác phẩm nghệ thuật, trước hết tác nêu ra đời sống vật thể và đời sống hình tượng của tác phẩm. Nội dung của một tác phẩm không phải là ở kết cấu vật thể của nó, mà chính là ở cái hình tượng nghệ thuật mà nó chuyên chở. Tiếp theo, tác giả nêu lên sự tìm hiểu về giá trị chủ quan của tác phẩm. Bản chất hiện thực của một tác phẩm chính là cái hiện thực hình tượng. Cuối cùng, tác giả đề cập đến nội dung của tác phẩm được người xem mở rộng. Đời sống tinh thần, thẩm mĩ của hình tượng không bao giờ đứng yên. Nó di chuyển, sinh động, phong phú ở từng thời, từng buổi, từng nơi chốn, trước con người tùy thuộc vào tư chất và trình độ.
d. Bố cục
Ảnh
d. Bố cục:
Phần 1: Từ đầu đến "mà nó chuyên chở...": Nói về nội dung vật thể và nội dung đời sống hình tượng của tác phẩm. Phần 2: Tiếp đến "ít ra là vậy": Giá trị của TP theo cách chủ quan.
Phần 3: Còn lại: ND mở rộng khi người xem thưởng thức TP.
II. Tìm hiểu chi tiết
Ảnh
II. Tìm hiểu chi tiết
Nhiệm vụ 1: Nêu nội dung các khái niệm đời sống vật thể và đời sống hình tượng được tác giả sử dụng trong văn bản.
1. Nội dung các khái niệm đời sống vật thể và đời sống hình tượng được tác giả sử dụng trong văn bản.
1. Nội dung các khái niệm đời sống vật thể và đời sống hình tượng được tác giả sử dụng trong văn bản.
* Đời sống vật thể: tồn tại vật thể như một đời sống đồ vật.
Ví dụ: bức tranh Em Thúy là một tấm vải, khổ 45 x 60 cm, rằng nó được vẽ bằng màu dầu, kiểu hội họa bác học châu Âu, rằng nó có khung bằng gỗ,… đó là đồ vật.
Ảnh
* Đời sống hình tượng: (1. Nội dung các khái niệm đời sống vật thể và đời sống hình tượng được tác giả sử dụng trong văn bản.)
* Đời sống hình tượng: tồn tại tinh thần như một hình tượng nghệ thuật của giá trị thẩm mĩ, thể hiện nội dung của tác phẩm.
Ảnh
Ví dụ: Bức tranh Em Thúy, hiện tượng phân hóa này không xảy ra trên bức tranh. Hiện tượng này xảy ra trong ý thức tôi, ở cái khả năng trừu tượng hóa của đầu óc con người.
- Nhiệm vụ 2
Ảnh
II. Tìm hiểu chi tiết
Nhiệm vụ 2: Theo em vấn đề giá trị chủ quan của tác phẩm là gì.
2. Vấn đề giá trị chủ quan của tác phẩm.
Ảnh
2. Vấn đề giá trị chủ quan của tác phẩm
Cái tiêu chuẩn “phản ánh đúng hiện thực”, cái tầm quan trọng của đề tài và khách thể, đối với mĩ thuật, nên hiểu như thế nào? Không nhất thiết phải thấu hiểu đề tài và khách thể là gì, rồi mới hiểu được tác phẩm. Khi đổi chủ đề và tên gọi thì giá trị thẩm mĩ hay ý nghĩa nội dung cũng không hề thay đổi, vì bản chất hiện thực vẫn vậy, vẫn là một. Bản chất hiện thực ở một tác phẩm không hề là cái kết cấu vật thể của đề tài, hình thù, tên gọi mà chính là cái hiện thực hình tượng.
- Nhiệm vụ 3
Ảnh
II. Tìm hiểu chi tiết
Nhiệm vụ 3: Nêu vai trò của người xem, người đọc trong việc giúp hình tượng nghệ thuật trường tồn.
3. Vai trò của người xem, người đọc trong việc giúp hình tượng nghệ thuật trường tồn.
Ảnh
3. Vai trò của người xem, người đọc trong việc giúp hình tượng nghệ thuật trường tồn.
Hình vẽ
Người xem, người đọc chính là kết quả của tác phẩm khi trong mỗi người TP đó sẽ có cách hiện hữu khác nhau. Tác phẩm tinh tế khi nó mang tính gợi cao, giúp người xem có thể sử dụng trí tưởng tượng của mình linh hoạt. Với mỗi một người xem, tác phẩm sẽ được sống thêm một cuộc đời khác.
- Nhiệm vụ 4
Ảnh
II. Tìm hiểu chi tiết
Nhiệm vụ 4: Em hãy cho biết cách triển khai các luận điểm trong văn bản.
4. Cách triển khai các luận điểm trong văn bản
Ảnh
4. Cách triển khai các luận điểm trong văn bản
Triển khai theo trình tự logic, có liên kết mật thiết với nhau. Đều mang tính định hướng giúp cho người đọc có thể hiểu được chính xác những gì tác giả thể hiện.
III. Tổng kết
Ảnh
III. Tổng kết
Em hãy nêu giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật được sử dụng trong tác phẩm.
1. Giá trị nội dung
Ảnh
1. Giá trị nội dung
Tìm hiểu về đời sông hình tượng và đời sống vật thể của tác phẩm. Hiểu được giá trị chủ quan của tác giả với tác phẩm. Tạo góc nhìn cá nhân của người xem với tác phẩm.
2. Giá trị nghệ thuật
Ảnh
2. Giá trị nghệ thuật
Trong bài viết, tất cả các luận điểm được viết theo một trật tự logic, có sự liên kết chặt chẽ với nhau. Từng câu từng chữ đều có tác dụng định hướng cho người đọc có thể nhận ra được những tư tương mà tác giả đặt vào tác phẩm. Các luận điểm được đặt thẳng vấn đề chữ không lòng vòng.
Cảm ơn
- Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Hệ thống lại kiến thức vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 4. Tự sự trong truyện thơ dân gian và trong thơ trữ tình. Tri thức ngữ văn trang 101".
- Cảm ơn
Ảnh