BÀI 5: CẤU TẠO CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
HÓA HỌC 10
BÀI 5: CẤU TẠO CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
Ảnh
Mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học
Mục tiêu bài học:
Ảnh
Nêu được lịch sử phát minh định luận tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Mô tả được cấu tạo của bảng tuần hoàn cá nguyên tố hóa học và nêu được các khái niệm liên quan (ô, chu kì, nhóm). Nêu được nguyên tắc sắp xếp của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (dựa theo cấu hình electron). Phân loại được nguyên tố (dựa theo cấu hình electron: nguyên tố s, p, d, f; dựa theo tính chất hóa học: kim loại, phi kim, khí hiếm).
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Khởi động
Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học có cấu tạo như thế nào? Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố được sắp xếp theo nguyên tắc nào?
I. Lịch sử phát minh bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
- Tìm hiểu
I. Lịch sử phát minh bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
Năm 1869, hai nhà hóa học, D.I.Mendeleev và J.L.Meyer sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng khối lượng vào các hàng và cột. Đến năm 2016, bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học hiện đại sắp xếp 118 nguyên tố theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử.
Ảnh
Hình 5.1. Bảng tuần hoàn của D.I.Mendeleev năm 1869
- Câu hỏi và bài tập
Ảnh
Ảnh
Câu hỏi và bài tập:
Theo tiến trình lịch sử, các nhà khoa học đã phân loại các nguyên tố hóa học dựa trên các cơ sở nào?
II. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
- Tìm hiểu
Ảnh
II. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
Các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân nguyên tử. Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được sắp xếp thành một hàng. Các nguyên tố có cùng số electron hóa trị trong nguyên tử được xếp thành một cột.
Nguyên tắc sắp xếp:
- Câu hỏi và bài tập
Ảnh
Câu hỏi và bài tập:
Bài tập trắc nghiệm
Câu 2: Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố hóa học được sắp xếp theo ba nguyên tắc, nguyên tắc nào sau đây là đúng?
A. Nguyên tử khối tăng dần.
B. Cùng số lớp electron xếp cùng cột.
C. Điện tích hạt nhân tăng dần.
D. Cùng số electron hóa trị xếp cùng hàng.
III. Cấu tạo của bảng tuần hoàn
1. Ô nguyên tố
III. Cấu tạo của bảng tuần hoàn
1. Ô nguyên tố
Ảnh
Trong bản tuần hoàn, môi nguyên tố được sắp xếp vào một ô gọi là ô nguyên tố. Số thứ tự của ô là số hiệu nguyên tử của nguyên tố đó. Mỗi ô nguyên tố các các thông tin quan trọng nhất về nguyên tố hóa học.
Hình 5.2. Một ô nguyên tố
2. Chu kì
Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron. Số thứ tự của chu kì bằng số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố trong chu kì.
2. Chu kì
Ảnh
3. Nhóm nguyên tố
Ảnh
3. Nhóm nguyên tố
Nhóm nguyên tố gồm các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cấu hình electron tương tự nhau, do đó có tính chất hóa học gần giống với nhau và được xếp thành một cột. Bảng tuần hoàn có 18 cột được chia thành 8 nhóm A và 8 nhóm B. Nguyên tử các nguyên tố trong cùng một nhóm A có số electron hóa trị bằng nhau và bằng số thứ tự của nhóm (trừ He).
- Bảng nhóm nguyên tố
- Bảng nhóm nguyên tố:
Ảnh
4. Phân loại nguyên tố
Ảnh
4. Phân loại nguyên tố
Các nguyên tố s, p, d, f là những nguyên tố mà nguyên tử có electron cuối cùng được điền vào phân lớp s, p, d, f tương ứng. Các nhóm A: gồm các nguyên tố s (IA,IIA) và nguyên tố p (từ IIIA đến VIIIA, trừ He). Các nhóm B: gồm các nguyên tố d (từ IB đến VIIIB) và các nguyên tố f.
a. Theo cấu hình electron
- b. Theo tính chất hóa học
Ảnh
Các nhóm IA, IIA, IIIA: gồm các nguyên tố s và p là kim loại (trừ H và B). Các nhóm VA, VIA, VIIA: gồm các nguyên tố p, thường là phi kim. Nhím VIIIA: gồm các nguyên tố khí hiếm. Các nhóm B: gồm các nguyên tố d và f là kim loaik chuyển tiếp.
b. Theo tính chất hóa học
- Câu hỏi và bài tập
Ảnh
Câu 3: Ô nguyên tố trong bảng tuần hoàn cho ta biết những thông tin gì? Lấy ví dụ minh họa.
Ảnh
Câu hỏi và bài tập:
- Câu 4 (Câu hỏi và bài tập)
Ảnh
Câu 4: Dựa vào bảng tuần hoàn, hãy cho biết cấu hình electron và số electron hóa trị của các nguyên tố: C, Mg và Cl.
Dặn dò
- Học xong bài này, em sẽ
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Xác định được vị trí các nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn và phân loại được thành nguyên tố s, p, d, f hay nguyên tố kim loại, phi kim, khí hiếm.
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Ôn lại trọng tậm bài học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: " Bài 6: Xu hướng biến đổi một số tính chất của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì và trong một nhóm".
- Cảm ơn
Ảnh