BÀI 1. CÂU CHUYỆN VÀ ĐIỂM NHÌN TRONG TRUYỆN KỂ. THỰC HÀNH ĐỌC. CẢI ƠI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
BÀI 1. CÂU CHUYỆN VÀ ĐIỂM NHÌN TRONG TRUYỆN KỂ
Thực hành đọc:
CẢI ƠI (NGUYỄN NGỌC TƯ)
Khởi động
- Khởi động
Quan sát hình ảnh, em liên tưởng đến bài thơ hay tác phẩm nào mà em đã học?
- Khởi động:
Ảnh
Hình thành kiến thức
I. Đọc và tìm hiểu chung
I. Đọc và tìm hiểu chung
Ảnh
Dựa vào thông tin SGK kết hợp hiểu biết của bản thân, em hãy nêu một vài nét chính về tác giả và tác phẩm.
1. Tác giả
Quê Cà Mau, mọi người hay gọi cô là Cô Tư. Là một trong những gương mặt tiêu biểu bởi các tác phẩm truyện ngắn. Tác phẩm nổi bật có thể kể đến "Cánh đồng bất tận"," Ngọn đèn không tắt","Gáy người thì lạnh" và nhiều tác phẩm văn học nổi bật khác.
1. Tác giả
Nguyễn Ngọc Tư (1976)
Ảnh
2. Tìm hiểu chung về tác phẩm
Ảnh
2. Tìm hiểu chung về tác phẩm
Tác phẩm Cải ơi! Do nhà văn Nguyễn Ngọc Tư sáng tác trong hoàn cảnh khá đặc biệt về mảnh đất và con người Nam Bộ và đầy sự giản dị, chân chất. Cải ơi - một truyện ngắn nằm trong tập truyện "Cánh đồng bất tận" được phát hành 2005.
a. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
b. Nội dung chính
Ảnh
b. Nội dung chính:
Văn bản kể về hành trình người cha 10 năm đi tìm con gái tên “Cải”. Mặc dù chỉ là con riêng của vợ hai ông với người chồng trước, nhưng ông hết lòng yêu thương, bảo vệ cô bé. Vì làm mất cặp trâu nhà nuôi nên Cải bỏ nhà ra đi, vợ và dân làng không tin, đồn ông Năm đã hại chết cô bé và đem giấu xác. Quá đau đớn và thương con nên ông Năm quyết định đi tìm Cải.
c. Bố cục
Ảnh
c. Bố cục
Phần 1: Từ đầu cho đến "...dứt khoát tìm được con Cải về": Con Cải bỏ đi và ông Năm ra đi tìm Cải. Phần 2: Tiếp cho đến "...làm sui chơi": Hành trình đi tìm Cải của ông Năm. Phần 3: Tiếp cho đến"...đi đâu vậy cà": Nỗi trăn trở của ông Năm đi tìm Cải. Phần 4: Còn lại: Câu chuyện của ông Năm.
d. Ý nghĩa
Ảnh
Tình cảm yêu thương của người cha dành cho con mặc dù bị nói tiếng xấu nhưng cha vẫn hết lòng vì con, bảo vệ con. Tiếng "ơi" như lời gọi đầy não nề, tuyệt vọng.
d. Ý nghĩa
II. Khám phá văn bản
II. Khám phá văn bản
- NV: Đọc và tìm hiểu cốt truyện, mạch truyện
Ảnh
Ảnh
Đọc văn bản và sơ đồ hoá:
Trật tự các sự kiện theo trình tự thời gian. Trật tự các sự kiện trong mạch truyện. Nhận xét sự thay đổi trật tự.
1. Cốt truyện
a. Trật tự các sự kiện
Ông Năm nhỏ bắt đầu hành trình đi tìm con, xin vào làm sai vặt cho đoàn ca múa và tiếp tục hành trình. Cải làm mất đôi trâu nên đã bỏ nhà ra đi. Ông năm bị hàng xóm dị nghị, vợ trách móc. Ông tìm mọi cách để tìm con và nghĩ tới cách ăn trộm đôi trâu để được lên tivi mà gửi lời tới Cải. Công an xã, báo đài đã tới để đưa tin, ông nghẹn ngào gửi gắm đôi lời tới đứa con của mình, mong con nhận cha và quay về. Mọi người cảm động trước câu chuyện của ông cho nên không phát sóng việc ông trộm trâu và cũng dần đi vào quên lãng.
* Trật tự các sự kiện theo trình tự thời gian:
1. Cốt truyện
* Trật tự các sự kiện theo mạch truyện (1. Cốt truyện)
Ảnh
Cải làm mất đôi trâu nên đã bỏ nhà ra đi. Ông bị hàng xóm dị nghị, vợ trách móc. Ông Năm Nhỏ bắt đầu hành trình đi tìm con, xin vào làm sai vặt cho đoàn ca múa và tiếp tục hành trình. Ông tìm mọi cách để tìm con và nghĩ tới cách ăn trộm đôi trâu để được lên tivi mà gửi lời tới Cải. Công an xã, báo đài đã tới để đưa tin, ông nghẹn ngào gửi gắm đôi lời tới đứa con của mình, mong con nhận cha và quay về. Mọi người cảm động trước câu chuyện của ông cho nên không phát sóng việc ông trộm trâu và cũng dần đi vào quên lãng.
* Trật tự các sự kiện theo mạch truyện:
b. Nhận xét
Ảnh
b. Nhận xét:
Trật tự các sự kiện trong câu chuyện: Theo trật tự thời gian. Trật tự các sự kiện trong truyện kể: Đan xen giữa quá khứ và hiện tại.
Diễn tả chân thực hành trình đi tìm con của ông Năm. Khiến người đọc xúc động mạnh bởi tình cha sâu sắc, cùng lời văn mộc mạc nhưng chan chứa cảm xúc.
2. Đặc điểm kể chuyện
Ảnh
Ảnh
Thảo luận nhóm và thực hiện các yêu cầu sau:
Chỉ ra đặc điểm của người kể chuyện trong truyện: ngôi kể, quan hệ và thái độ của người kể chuyện với các nhân vật. Hệ thống điểm nhìn trong tác phẩm. Phân tích sự cộng hưởng giữa lời của người kể chuyện và nhân vật trong truyện.
2. Đặc điểm kể chuyện
* Ngôi kể
Ảnh
* Ngôi kể
Ngôi thứ ba - người kể truyện toàn tri.
* Quan hệ, thái độ của người kể chuyện với các NV
Ảnh
* Quan hệ, thái độ của người kể chuyện với các nhân vật
Ông Năm Nhỏ: Thái độ thương cảm xót xa khi nhìn thất hình ảnh người cha ròng rã tìm con biết bao năm trời. Quách Phú Thàn: Thái độ thương cảm, xót xa, cùng cảnh ngộ bỏ nhà, xa cha. Diễm Thương: Thái độ thương cảm xót xa, nhỏ Diễm Thương bị cha mẹ bỏ rơi và không nhận ra đi tìm.
3. Hệ thống điểm nhìn
Ảnh
3. Hệ thống điểm nhìn
Người kể chuyện chủ yếu trần thuật theo điểm nhìn của mình, điểm nhìn bên trong chiếm ưu thế. Tập trung miêu tả tâm trạng, cảm xúc của các nhân vật trong truyện.
* Nhận xét
Ảnh
* Nhận xét:
Ông Năm khắc khoải chờ mong tin con, buồn bã khi nhớ về con. Thán lo lắng cho câu chuyện giữa mình với Diễm Thương. Diễm Thương lạnh nhạt, không cảm xúc.
Điểm nhìn người kể chuyện giúp nhà văn miêu tả chính xác, khách quan diễn biến hành động của nhân vật, kết hợp với điểm nhìn bên trong để miêu tả nội tâm, cảm xúc của nhân vật.
4. Sự cộng hưởng lời người kể và lời nhân vật
4. Sự cộng hưởng lời người kể và lời nhân vật
Ảnh
Lời người kể chuyện trong việc miêu tả những cử chỉ ngoại hiện của ông Năm, Thán và Diễm Thương. Lời của nhân vật là những đoạn đối thoại, hoặc câu văn bộc lộ suy nghĩ của các nhân vật.
Tạo nên sức hấp dẫn cho truyện kể. Lối văn trần thuật giúp nhà văn kể chuyện một cách chân thực và hấp dẫn, làm cho người đọc hình dung ra được hành trình đi tìm con Cải của ông Năm.
III. Tổng kết
III. Tổng kết
Ảnh
a. Nội dung
Chủ yếu nói về lòng yêu thương của con người cha, tình phụ tử thiêng liêng và đầy lòng yêu thương con người đó cũng chính là giá trị nhân văn sâu sắc về tình cha trong xã hội qua đó đòi hỏi mỗi người cần yêu thương cha hơn trong cuộc sống.
b. Nghệ thuật
Ảnh
b. Nghệ thuật
Miêu tả tâm lí nhân vật, kết hợp lời người kể chuyện và lời nhân vật để bộc lộ tâm trạng, hoàn cảnh số phận của từng nhân vật.
Vận dụng
Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Theo em, truyện "Cải ơi" thể hiện ý nghĩa gì? Từ đó em liên hệ gì tới cuộc sống?
Tổng kết
- Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: "Bài 2. Cấu tứ và hình ảnh trong thơ trữ tình. Tri thức ngữ văn trang 54".
- Cảm ơn
Ảnh