BÀI 1. CẠNH TRANH TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
Ảnh
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 1. CẠNH TRANH TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
Chủ đề 1: Cạnh tranh, cung - cầu trong nền kinh tế thị trường
Mở đầu
Đặt vấn đề
Đọc trường hợp ở Mở đầu (SGK, trang 6) và trả lời câu hỏi:
Chị A mở cửa hàng kinh doanh tạp hoá ở phố H được ba năm. Mới đây, trên phố xuất hiện thêm một siêu thị và hai cửa hàng tạp hoá khác.
Theo em, chị A và các chủ cửa hàng tạp hóa khác phải làm thế nào để thu hút khách hàng, đảm bảo việc kinh doanh?
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Giải quyết VĐ
Để thu hút khách hàng, chị A và chủ các cửa hàng tạp hóa khác nên:
Ảnh
+ Đa dạng hóa các mặt hàng + Buôn bán các sản phẩm có chất lượng tốt, nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng + Bán hàng với giá cả phù hợp.
Ảnh
+ Cải thiện chất lượng phục vụ thông qua một số tiện ích, như: chỗ đỗ xe thuận tiện; có thể thanh toán qua thẻ; thái độ phục vụ luôn niềm nở, nhã nhặn… + Có thể tổ chức một số chương trình khuyến mại, ví dụ: khuyến mại vào các dịp lễ, tết,…
Ảnh
Ảnh
Khái niệm
Đặt vấn đề
Phố B nổi tiếng đông vui, sầm uất bởi có nhiều nhà hàng có các món ăn ngon. Nơi đây thường xuyên diễn ra cuộc tranh đua quyết liệt trong việc thu hút thực khách giữa các nhà hàng. Các nhà hàng tìm cách tạo ra ưu thế với những món ăn có hương vị đặc biệt, hấp dẫn, giá cả hợp lí... Để có những ưu thế đó, các nhà hàng phải giành giật những điều kiện thuận lợi như: thuê được đầu bếp giỏi có được nguồn cung cấp nguyên liệu ngon, tìm được những gia vị độc đáo,...
Em hãy đọc trường hợp sau để trả lời câu hỏi:
Ảnh
1. Khái niệm cạnh tranh
Câu hỏi 1 (1. KHÁI NIỆM CẠNH TRANH )
Hình vẽ
Ảnh
Thảo luận
Em hãy đọc trường hợp trong phần 1(SGK - trang 6) rồi trả lời câu hỏi:
Câu 1: Theo em, các nhà hàng kinh doanh ẩm thực trên phố B đã sử dụng những cách thức gì để tranh đua thu hút khách hàng? Điều đó mang lại lợi ích gì cho các nhà hàng?
Trả lời
- Những cách thức mà các cửa hàng kinh doanh ẩm thực trên phố B sử dụng để thu hút khách hàng là: + Tạo ra những món ăn ngon, có hương vị đặc biệt, hấp dẫn, giá cả hợp lí,… + Thuê đầu bếp giỏi, có được nguồn cung cấp nguyên liệu ngon, tìm được những gia vị độc đáo....
Hình vẽ
Cửa hàng nào làm tốt sẽ thu hút được nhiều thực khách, có nhiều lợi nhuận hơn, kinh doanh ổn định và phát triển.
Câu hỏi 2 (1. KHÁI NIỆM CẠNH TRANH )
Câu 2: Em hãy nêu ví dụ về sự tranh đua giữa các chủ thể cùng kinh doanh mặt hàng khác trên thị trường.
Trả lời
Ảnh
Cuộc cạnh tranh kéo dài hàng thế kỉ giữa hai gã khổng lồ đồ uống không cồn là Coca-Cola và Pepsi.
Ảnh
Cuộc cạnh tranh giữa các thương hiệu thức ăn nhanh: KFC, Lotteria, McDonald'c,...
Ảnh
Cuộc cạnh tranh giữa Apple và Samsung
Kết luận (1. KHÁI NIỆM CẠNH TRANH )
Kết luận
Cạnh tranh kinh tế là sự ganh đua giữa các chủ thể kinh tế nhằm có được những ưu thế trong sản xuất, tiêu thụ hàng hóa, qua đó thủ được lợi ích tối đa.
Ảnh
Hình vẽ
Nguyên nhân
Đặt vấn đề
Em hãy đọc trường hợp sau để trả lời câu hỏi:
Công ty H chuyên sản xuất kinh doanh các sản phẩm áo sơ mi nữ. Hai tháng gần đây, trên thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm mới của các công ty, tập đoàn may mặc có thương hệu trong và ngoài nước với kiểu dáng, mẫu mã đa dạng, chất liệu vải đẹp, giá cũng hập dẫn hơn khiến doanh thu bán hàng của công ty H sụt giảm. Ban Giám đốc công ty phải nhanh chóng đưa ra các gỉai pháp tìm kiếm, thêm nguồn vải có họa tiết, chất liệu đặc biệt hơn, ứng dụng công nghệ mới trong việc hoàn thiện sản phẩm, đưa ra mức lương hấp dẫn tuyển dụng được nhà thiết kế có tay nghề cao,.. để nhanh chóng tạo ra sản phẩm mới, thu hút khách hàng, chiếm lĩnh lại thị trường, ổn định tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
2, Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh
Câu hỏi 1 (2. NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN CẠNH TRANH )
Câu 1: Em có nhận xét gì về quyền kinh doanh và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp may mặc trong trường hợp trên?
Trả lời
- Các doanh nghiệp dệt may độc lập với nhau, được tự do kinh doanh, tự ra quyết định sản xuất kinh doanh. - Khả năng cạnh tranh của mỗi doanh nghiệp là khác nhau, vì họ có sự khác biệt về các nguồn lực, như: vốn, công nghệ, trình độ quản lí, tay nghề người lao động,… do đó, sẽ tạo ra những sản phẩm có chất lượng và giá thành khác nhau.
Ảnh
Ảnh
Câu hỏi 2 (2, NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN CẠNH TRANH )
Câu 2: Em hãy nêu những lí do dẫn đến cạnh tranh trong kinh tế.
Trả lời
Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh thường xuyên diễn ra do: + Nền kinh tế tồn tại nhiều chủ sở hữu khiến nguồn cung trên thị trường tăng lên làm cho các chủ thể kinh doanh phải cạnh tranh, tìm cho mình những lợi thế để có chỗ đứng trên thị trường. + Trong cạnh tranh, các chủ thể kinh doanh buộc phải sử dụng các nguồn lực của mình một cách hiệu quả nhất. Mỗi chủ thể có điều kiện sản xuất khác nhau, tạo ra năng suất và chất lượng sản phẩm khác nhau, dẫn đến sự cạnh tranh về giá cả và chất lượng sản phẩm.
Ảnh
Kết luận (2. NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN CẠNH TRANH )
Để giành lấy các điều kiện thuận lợi, tránh các rủi ro, bất lợi trong sản xuất, trao đổi hàng hóa thì cạnh tranh giữa các chủ thể kinh tế là điều tất yếu.
Kết luận
Ảnh
Ảnh
Vai trò
Câu hỏi 1
3. Vai trò của cạnh tranh trong nền kinh tế
Em hãy đọc trường hợp ở mục 2 và thông tin ở mục 3 (SGK-trang 8) để trả lời câu hỏi:
Câu 1: Cạnh tranh đã thúc đẩy công ty H phải làm gì để tồn tại và phát triển?
Trả lời
Cạnh tranh thúc đẩy công ty H phải tìm cách tạo ra ưu thế so với đối thủ
Hình vẽ
Tạo ra hàng hóa có chất lượng tốt hơn, hấp dẫn khách hàng hơn,...
Ảnh
Câu hỏi 2 (Giai đoạn đầu) (3. VAI TRÒ CỦA NỀN KINH TẾ TRONG CẠNH TRANH)
Câu 2: Để cạnh tranh thành công, các nguồn lực của nền kinh tế và doanh nghiệp H được phân bổ như thế nào?
Trả lời
Để cạnh tranh thành công, các nguồn lực của nền kinh tế được phân bổ theo thứ tự ưu tiên
Giai đoạn đầu
Tập trung vào các ngành có lợi thế sẵn về tài nguyên, chi phí lao động rẻ, sử dụng nhiều lao động
Nông sản
Khoáng sản
Dệt may
Giày dép
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Câu hỏi 2 (Giai đoạn sau) (3. VAI TRÒ CỦA NỀN KINH TẾ TRONG CẠNH TRANH)
Để cạnh tranh thành công, các nguồn lực của nền kinh tế được phân bổ theo thứ tự ưu tiên
Giai đoạn sau
Chuyển dần sang ngành công nghiệp chế biến, trình độ công nghệ cao hơn, vẫn sử dụng nhiều lao động; đồng thời, từng bước chuyển sang ngành sử dụng lao động có trình độ cao và công nghệ tiên tiến.
Ảnh
Câu hỏi 2 (Doanh nghiệp H) (3. VAI TRÒ CỦA NỀN KINH TẾ TRONG CẠNH TRANH)
Doanh nghiệp H cần
Hình vẽ
Tìm kiếm nguồn vải có họa tiết và chất liệu đặc biệt hơn
Hình vẽ
Ứng dụng công nghệ mới trong việc hoàn thiện sản phẩm
Hình vẽ
Đưa ra mức lương hấp dẫn tuyển dụng được nhà thiết kế có tay nghề cao
Ảnh
Câu hỏi 3 (3. VAI TRÒ CỦA NỀN KINH TẾ TRONG CẠNH TRANH)
Câu 3: Cạnh tranh đã giúp cho nhu cầu của khách hàng được thoả mãn như thế nào?
Trả lời
Mục đích của hoạt động cạnh tranh
Hình vẽ
Bán được nhiều sản phẩm
Hình vẽ
Được khách hàng quan tâm, ưa thích sản phẩm hàng hóa, dịch vụ doanh nghiệp
Hình vẽ
Cạnh tranh giúp cho nhu cầu của khách hàng ngày càng được thỏa mãn.
Kết luận (3. VAI TRÒ CỦA NỀN KINH TẾ TRONG CẠNH TRANH)
Kết luận
Cạnh tranh trong nền kinh tế có vai trò:
Cạnh tranh không lành mạnh
Nhiệm vụ
4. Cạnh tranh không lành mạnh
Nghiên cứu trường hợp và hộp thông tin Em có biết? (SGK-trang 9) để trả lời câu hỏi sau:
Ảnh
Em hãy nhận xét hành vi cạnh tranh của công ty X và cho biết hành vi đó có ảnh hưởng gì đến các doanh nghiệp sản xuất đệm lò xo, đệm mút, người tiêu dùng và xã hội?
Trả lời (4. CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH)
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Trả lời câu hỏi
Hành vi của công ty X
Hình vẽ
Hình vẽ
Đưa ra những thông tin không chính xác về chất lượng sản phẩm của đối thủ cạnh tranh
Hình vẽ
Không lành mạnh, vi phạm pháp luật về cạnh tranh
Gây hiểu lầm cho người tiêu dùng
Gây thiệt hại cho các công ty sản xuất đệm lò xo và đệm mút
Tạo môi trường cạnh tranh không lành mạnh trong xã hội
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Các dạng phổ biến (4. CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH)
Các em xem video dưới đây để biết thêm các dạng cạnh tranh không lành mạnh phổ biến và cách xử lý khi xảy ra các trường hợp này:
Kết luận (4. CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH)
Kết luận
Cạnh tranh không lành mạnh là những hành vi trái với quy định của pháp luật, các nguyên tắc thiện chí, trung thực, tập quán thương mại, các chuẩn mực khác trong kinh doanh như: chỉ dẫn gây nhầm lẫn, gièm pha, gây rối loạn doanh nghiệp khác, xâm phạm bí mật kinh doanh,... có thể gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác hoặc người tiêu dùng, tổn hại đến môi trường kinh doanh, tác động xấu đến đời sống xã hội.
Do đó, những hành vi cạnh tranh không lành mạnh cần bị phê phán, lên án và ngăn chặn.
Ảnh
Luyện tập
Ảnh
Câu hỏi 1
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1. Sự tranh đua giữa các chủ thể kinh tế nhằm có được những ưu thế trong sản xuất tiêu thụ hàng hóa, qua đó thu được lợi ích tối đa được gọi là
Cạnh tranh.
Đấu tranh.
Đối đầu.
Đối kháng.
Câu hỏi 2
Bài tập trắc nghiệm
Câu 2. Nội dung nào sau đây không phản ánh đúng nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh kinh tế?
Tồn tại nhiều chủ sở hữu, là những đơn vị kinh tế độc lập, tự do sản xuất, kinh doanh.
Sự tương đồng về chất lượng sản phẩm và điều kiện sản xuất giữa các chủ thể kinh tế.
Các chủ thể kinh tế luôn giành giật những điều kiện thuận lợi để thu lợi nhuận cao nhất.
Các chủ thể kinh tế có điều kiện sản xuất khác nhau, tạo ra chất lượng sản phẩm khác nhau.
Câu hỏi 3
Bài tập trắc nghiệm
Câu 3. Trong nền kinh tế thị trường, người tiêu dùng cũng luôn ganh đua với nhau để
giành giật những điều kiện thuận lợi trong xản xuất.
được lợi ích từ hoạt động trao đổi trên thị trường.
mua được hàng hóa đắt hơn, chất lượng tốt hơn.
mua được hàng hóa rẻ hơn, chất lượng tốt hơn.
Câu hỏi 4
Bài tập trắc nghiệm
Câu 4. Nội dung nào sau đây sai khi bàn về vấn đề cạnh tranh không lành mạnh?
Là những hành vi trái với quy định của pháp luật.
Gây thiệt hại đến quyền và lợi ích của doanh nghiệp khác.
Phù hợp với nguyên tắc thiện chí, trung thực trong kinh doanh.
Tổn hại đến môi trường kinh doanh, tác động xấu đến xã hội.
Câu hỏi 5
Bài tập trắc nghiệm
Câu 5: Vì quán cà phê của mình vắng khách trong khi quán đối diện của nhà anh H khách lại rất đông nên anh K đã thuê kẻ xấu ngày nào cũng quậy phá quán của anh H. Vậy, gia đình G đã:
Cạnh tranh tiêu cực
Cạnh tranh lành mạnh
Chiêu thức kinh doanh
Cạnh tranh không lành mạnh
Dặn dò
Hình vẽ
DẶN DÒ VỀ NHÀ
- Thực hiện yêu cầu các bài tập ở phần Luyện tập và phần Vận dụng (SGK, trang 9 - 10) - Làm bài tập trong Sách BT - Đọc và tìm hiểu trước Bài 2: Cung - cầu trong nền kinh tế thị trường
Cảm ơn
Ảnh