BÀI 16: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
HÓA HỌC 10
BÀI 16: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HÓA HỌC
Ảnh
Mục tiêu bài học
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
Học xong bài này, em sẽ:
Thực hiện được một số thí nghiệm nghiên cứu các yêu tố ảnh hưởng tới tốc độ phản ứng. Giải thích được các yếu tố ảnh hưởng tới phản ứng như: nồng độ, nhiệt độ, áp suất, diện tích bề mặt, chất xúc tác. Nêu được ý nghĩa của hệ số nhiệt độ Van't Hoff. Vận dụng được kiến thức tốc độ phản ứng hoá học vào việc giải thích một số vấn đề trong cuộc sống và sản xuất.
Khởi động
Câu hỏi
Ảnh
Thực phẩm bảo quản trong tủ lạnh sẽ giữ được lâu hơn (a), khi nấu một số loại thực phẩm bằng nồi áp suất sẽ nhanh chín hơn (b), bệnh nhân sẽ dễ hô hấp hơn khi dùng oxygen từ bình chứa khí oxygen so với không khí (c),... Những yếu tố nào ảnh hưởng đến tốc độ của các quá trình biến đổi sau?
- Khởi động:
Ảnh
1. Ảnh hưởng của nồng độ
- Hoạt động
1. Ảnh hưởng của nồng độ
HĐ: Ảnh hưởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng
Ảnh
Thí nghiệm 1: Ảnh hưởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng
Ảnh
+ Bước 1: Pha loãng dung dịch latex(Na_2S_2O_3) 0,15M để được các dung dịch có nồng độ khác nhau theo Bảng 16.1.
+ tiếp
Ảnh
Thí nghiệm 1: Ảnh hưởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng
+ Bước 2: Rót đồng thời 10 mL dung dịch latex(H_2SO_4) 0,1 M vào mỗi cốc và khuấy đều. Phương trình hoá học của phản ứng: latex(Na_2S_2O_3 (aq) + H_2SO_4 (aq) -> Na_2SO_4(aq) + S(s)) + latex(SO_2(g) + H_2O(l)).
Ảnh
+ tiếp
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
1. Tiến hành thí nghiệm 1 và quan sát hiện tượng của thí nghiệm. Nhận xét mối liên hệ giữa thể tích dung dịch latex(Na_2S_2O_3) với thời gian xuất hiện kết tủa.
Thảo luận:
Ảnh
+ tiếp
HĐ: Ảnh hưởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng
Ảnh
Quan sát hình 16.2 và phương trình hoá học của phản ứng, giải thích kết quả thí nghiệm.
Ảnh
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Hình vẽ
- Kết luận:
Khi tăng nồng độ chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng.
- Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
Giữ nguyên nồng độ dung dịch latex(Na_2S_2O_3) ban đầu, pha loãng dung dịch latex(H_2SO_4) tương tự như cách pha loãng dung dịch latex(Na_2S_2O_3) theo Bảng 16.1, kết quả thí nghiệm sẽ thay đổi như thế nào?
2. Ảnh hưởng của nhiệt độ
- Hoạt động
2. Ảnh hưởng của nhiệt độ
HĐ: Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng
Ảnh
3. Quan sát Hình 16.3, nhận xét sự ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng.
Ảnh
Ảnh
+ tiếp (- Hoạt động)
HĐ: Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng
Ảnh
4. Quan sát hình 16.4 và phương trình hoá học của phản ứng, giải thích vì sao tốc độ mất màu của latex(KMnO_4) trong 2 cốc không giống nhau.
Ảnh
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Hình vẽ
- Kết luận:
Khi tăng nhiệt độ, tốc độ phản ứng tăng. Mối quan hệ giữa nhiệt độ và tốc độ phản ứng hoá học được biểu diễn bằng công thức:
latex((v_(t_2))/(v_(t_1)) = gamma^((t_2 - t_1)/10))
Trong đó: latex(v_(t_1), v_(t_2)) là tốc độ phản ứng ở 2 nhiệt độ latex(t_1) và latex(t_2); latex(gamma) là hệ số nhiệt độ Van't Hoff.
- Chú ý
- Chú ý:
Ảnh
Hình vẽ
Quy tắc Van't Hoff chỉ gần đúng trong khoảng nhiệt độ không cao.
- Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
Biết rằng, khi nhiệt độ tăng thêm latex(10@C), tốc độ của một phản ứng hoá học tăng 4 lần; cho biết tốc độ phản ứng giảm bao nhiêu lần khi nhiệt độ giảm từ latex(70@C) xuống latex(40@C).
3. Ảnh hưởng của áp suất
- Hoạt động
3. Ảnh hưởng của áp suất
HĐ: Ảnh hưởng của áp suất đến tốc độ phản ứng
Ảnh
5. Quan sát Hình 16.5, cho biết mật độ phân bố của các phân tử chất khí trong bình kín thay đổi như thế nào khi tăng áp suất của bình?
Ảnh
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Hình vẽ
- Kết luận:
Đối với phản ứng có chất khí tham gia, tốc độ phản ứng tăng khi tăng áp suất.
- Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
Xét các phản ứng xảy ra trong bình kín: latex(2CO(g) + O_2(g) -> 2CO_2 (g)) (1) latex(NH_4Cl(s) + NH_3(g) -> HCl(g)) (2) Yếu tố áp suất ảnh hưởng đến tốc độ của phản ứng nào? Khi tăng áp suất, tốc độ phản ứng thay đổi như thế nào?
4. Ảnh hưởng của bề mặt tiếp xúc
- Hoạt động
Ảnh
4. Ảnh hưởng của bề mặt tiếp xúc
HĐ: Ảnh hưởng của bề mặt tiếp xúc đến tốc độ phản ứng
Ảnh
Thí nghiệm 2: Ảnh hưởng của bề mặt tiếp xúc đến tốc độ phản ứng (SGK Tr101 - 102)
+ tiếp
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
6. Tiến hành thí nghiệm 2 và so sánh tốc độ khí thoát ra ttrong hai bình tam giác. 7. Nhận xét mối liên hệ giữa tốc độ phản ứng với kích thước của latex(CaCO_3).
Thảo luận:
Ảnh
+ tiếp
HĐ: Ảnh hưởng của bề mặt tiếp xúc đến tốc độ phản ứng
Ảnh
8. Quan sát hình 16.7, giải thích kết quả thí nghiệm 2.
Ảnh
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Hình vẽ
- Kết luận:
Khi tăng diện tích bề mặt tiếp xúc của hai chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng.
- Luyện tập
Ảnh
Ảnh
- Luyện tập
Củi khi được chẻ nhỏ sẽ cháy nhanh hơn và mạnh hơn so với củi có kích thước lớn. Giải thích.
5. Ảnh hưởng của chất xúc tác
- Hoạt động
5. Ảnh hưởng của chất xúc tác
HĐ: Ảnh hưởng của chất xúc tác đến tốc độ phản ứng
Ảnh
Thí nghiệm 3: Ảnh hưởng của chất xúc tác đến tốc độ phản ứng (SGK Tr102 - 103)
Ảnh
+ tiếp
Ảnh
Hình vẽ
Ảnh
9. Tiến hành thí nghiệm 3, quan sát hiện tượng và so sánh sự thay đổi của tàn đóm ở 2 ống nghiệm.
Thảo luận:
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Hình vẽ
- Kết luận:
Chất xúc tác làm tăng tốc độ của phản ứng hoá học, nhưng vẫn được bảo toàn về lượng và chất khi kết thúc phản ứng.
- Luyện tập
- Luyện tập
Tại sao khi nhai kĩ cơm, cảm nhận cơm có vị ngọt hơn?
Ảnh
6. Ý nghĩa thực tiễn của tốc độ phản ứng trong đời sống và sản xuất
- Hoạt động
Ảnh
6. Ý nghĩa thực tiễn của tốc độ phản ứng trong đời sống và sản xuất
HĐ: Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng
Ảnh
Thảo luận:
Ảnh
Quan sát hình 16.9, cho biết yếu tố nào ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng đã được vận dụng.
- Kết luận
Ảnh
Hình vẽ
- Kết luận:
Kiểm soát tốc độ các phản ứng diễn ra trong đời sống, sản xuất khi vận dụng các yếu tố ảnh hưởng như: nồng độ, nhiệt độ, áp suất, bề mặt tiếp xúc và chất xúc tác giúp mang lại các giá trị hiệu quả.
- Vận dụng
Ảnh
- Vận dụng:
Trong quá trình lên men giấm, người ta thường cho chuối hay nước dừa vào lọ chứa giấm nuôi, giải thích.
- Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau:"Bài 17: Tính chất vật lí và hóa học các đơn chất nhóm VIIA".
- Cảm ơn
Ảnh