BÀI 16: CÁC CUỘC KHỞI NGHĨA TIÊU BIỂU GIÀNH ĐỘC LẬP TRƯỚC THẾ KỈ X
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Lịch Sử 6
BÀI 16: CÁC CUỘC KHỞI NGHĨA TIÊU BIỂU GIÀNH ĐỘC LẬP TRƯỚC THẾ KỈ X
Ảnh
Khởi động
- Đặt vấn đề (Đặt vấn đề)
Ảnh
Em đã biết, sau khi chiếm được Âu Lạc, các triều đại phương Bắc đã tìm "trăm phương nghìn kế" để áp đặt ách cai trị đối với nước ta. Nhưng thực tế lịch sử có thuận theo ý đồ của họ không? Em suy nghĩ gì về lời "phàn nàn" của viên Thái thú người Hàn: Dân xứ ấy rất khó cai trị?
I. KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG
- Thảo luận nhóm
Ảnh
I. KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG
Ảnh
- Đọc SGK, khai thác đoạn trích Lời thề khắc trên bia đá ở đến Hai Bà Trưng, thảo luận nhóm đôi: Nêu nguyên nhân và mục đích của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Nguyên nhân sâu xa xuất phát từ chính sách cai trị hà khắc của chính quyền đô hộ nhà Hán. - Mục đích của cuộc khởi nghĩa là chống ách đô hộ, bảo vệ nhân dân, khôi phục lại nền độc lập, tự chủ đã được thiết lập từ thời Hùng Vương dựng nước.
- Chia nhóm
Chia nhóm thảo luận thực hiện: - Nhóm 1: Chỉ trên lược đồ hình 2 (tr.71) diễn biến chính của khởi nghĩa Hai Bà Trưng. - Nhóm 2: Đoạn tư liệu 1 và hình 3 cho em biết điều gì về khí thế của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng và tình thế của chính quyền đô hộ. - Nhóm 3: Khai thác thông tin và đoạn tư liệu trong SGK, hãy cho biết kết quả và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
Ảnh
- Trình bày
Ảnh
Trình bày
- Kết luận nhóm 1
Ảnh
Kết luận: Nét chính cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng: - Phất cờ nổi dậy khởi nghĩa tại cửa sông Hát. Tướng lĩnh khắp nơi đều quy tụ về với cuộc khởi nghĩa. - Từ sông Hát, nghĩa quân theo đường sông Hồng tiến xuống đánh chiếm căn cứ quân Hán ở Mê Linh và Cổ Loa. Nghĩa quân tiếp tục tấn công thành Luy Lâu (Bắc Ninh) và chiếm được trị sở của chính quyền đô hộ. - Khởi nghĩa giành thắng lợi, Trưng Trắc lên ngôi vua, đóng đô ở Mê Linh (Hà Nội).
- Kết luận nhóm 2
Ảnh
Kết luận: Khí thế quân ta, tình thế quân đô hộ: - Quân Hán, đứng đầu là Tô Định hốt hoảng, bỏ chạy, trong khi quân cả Hai Bà Trưng mạnh mẽ, hùng dũng đi "đến đâu đều như có gió cuốn", phạm vi ảnh hưởng rộng lớn "các quận Cửu Châu, Nhật Nam, Hợp Phố,... đều hưởng ứng.
- Kết luận nhóm 3
Ảnh
Kết luận: Kết quả, ý nghĩa: - Kết quả: Cuộc khởi nghĩa giành được quyền tự chủ trong ba năm nhưng cuối cùng bị đàn áp do tương quan lực lượng chênh lệch. - Ý nghĩa: chứng tỏ tinh thần đấu tranh mạnh mẽ, bất khuất của người Việt; tạo nền tảng, truyền thống đấu tranh và cổ vũ cho các phong trào khởi nghĩa giành độc lập, tự chủ sau này.
II. KHỞI NGHĨA BÀ TRIỆU
- Thảo luận nhóm
II. KHỞI NGHĨA BÀ TRIỆU
Ảnh
- Thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi: Nguyên nhân và mục đích của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu là gì?
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Nguyên nhân: do chính sách cai trị hà khắc của chính quyền đô hộ nhà Ngô ở đầu thế kỉ thứ III. - Mục đích: "Lấy lại giang sơn, dựng nền độc lập, cởi ách nô lệ, không chịu khom lưng làm tì thiếp cho người".
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Thảo luận nhóm bốn: Trình bày diễn biến và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu.
- Trình bày
Ảnh
Trình bày
III. KHỞI NGHĨA LÝ BÍ VÀ SỰ THÀNH LẬP NƯỚC VẠN XUÂN
- Thảo luận nhóm
III. KHỞI NGHĨA LÝ BÍ VÀ SỰ THÀNH LẬP NƯỚC VẠN XUÂN
Ảnh
- Thảo luận nhóm đôi về nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa Lý Bí.
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Quan sát hình 5, trình bày diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Lý Bí và công cuộc bảo vệ nước Vạn Xuân.
- Trình bày
Ảnh
Trình bày
- Trả lời câu hỏi (tiếp)
Ảnh
Cuộc khởi nghĩa của Lý Bí mùa xuân năm 542 so với khởi nghĩa của Hai Bà Trưng có điểm gì giống và khác nhau?
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Giống nhau: Cùng nổ ra vào mùa xuân nhằm chống lại chính quyền đô hộ phương Bắc; cùng giành được thắng lợi ban đầu và thành lập được chính quyền tự chủ một thời gian . - Khác nhau: Hai Bà Trưng (HBT) mới xưng vương thì Lý Bí đã xưng đế; HBT mới xây dựng được chính quyền tự chủ sơ khai thì Lý Bí đã xây dựng quốc hiệu riêng với chính quyền có hai ban văn, võ; HBT đóng đô ở Mê Linh trong khi Lý Bí dựng kinh đô ở cửa sông Tô Lịch; chính quyền Lý Bí tồn tại lâu hơn chính quyền tự chủ của HBT.
- Trả lời câu hỏi (tiếp)
Thảo luận nhóm tìm hiểu về kết quả, ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Lý Bí.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: Cuộc khởi nghĩa Lý Bí cuối cùng thất bại nhưng đã chứng tỏ tinh thần độc lập, tự cường của người Việt, góp phần thúc đẩy cuộc đấu tranh của nhân dân ta ở giai đoạn sau.
IV. KHỞI NGHĨA MAI TRÚC LOAN
- Quan sát
IV. KHỞI NGHĨA MAI TRÚC LOAN
Ảnh
- Quan sát hình ảnh "ông vua đen" - Mai Trúc Loan.
- Trả lời câu hỏi
Ảnh
Thảo luận nhóm đôi tìm hiểu nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi nghĩa.
- Trả lời câu hỏi (tiếp)
Ảnh
Khai thác sơ đồ diễn biến và lược đồ hình 7, trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Mai Trúc Loan.
- Trình bày
Ảnh
Trình bày
- Trả lời câu hỏi (tiếp)
Ảnh
Thảo luận nhóm đôi: Cuộc khởi nghĩa Mai Trúc Loan có ý nghĩa gì đối với lịch sử dân tộc?
=> Là một trong những cuộc khởi nghĩa lớn nhất thời Bắc thuộc, đã giành và giữ chính quyền độc lập trong khoảng gần 10 năm (713 - 722). Đây là một trong những cột mốc quan trọng trên con đường đấu tranh đi đến giải phóng đất nước.
v. KHỞI NGHĨA PHÙNG HƯNG
- Nguyên nhân
V. KHỞI NGHĨA PHÙNG HƯNG
Ảnh
- Đọc SGK, thảo luận nhóm đôi, trình bày nguyên nhân, kết quả và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng.
- Trình bày
Ảnh
Trình bày
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Nguyên nhân cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng là do chính sách vơ vét, bòn rút nặng nề của chính quyền đô hộ nhà Đường đối với nhân dân ta. - Ý nghĩa: tiếp tục khẳng định quyết tâm giành lại độc lập, tự chủ của người Việt, mở đường cho những thắng lợi to lớn về sau.
Luyện tập - Vận dụng
- Câu 1 (Luyện tập - Vận dụng)
Câu 1: Hãy lập bảng hệ thống về các cuộc khởi nghĩa: Hai bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Mai Trúc Loan, Phùng Hưng theo gợi ý sau: thời gian bùng nổ, nơi đóng đô của chính quyền tự chủ (nếu có), kết quả, ý nghĩa (làm vào vở).
Ảnh
- Câu 2
Câu 2: Từ kết quả của bài tập 1 và dựa vào kiến thức đã học, em có nhận xét gì về tinh thần đấu tranh chống xâm lược của nhân dân ta?
Ảnh
=> Tính thần đấu tranh mạnh mẽ, liên tục, bất khuất của dân tộc "không chịu cúi đầu", khiến chính quyền đô hộ của người Hán phải thừa nhận đó là dân tộc "rất khó cai trị".
- Câu 3
Câu 3: Em hãy tìm hiểu thêm thông tin từ sách, báo và internet để biết hiện nay có những đường, trường học, di tích lịch sử nào,... mang tên hay là nơi thờ phụng Hai Bà Trưng, Lý Bí và Mai Trúc Loan. Điều này gợi cho em suy nghĩa gì?
Ảnh
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
- Học hiểu trọng tâm bài học. - Làm bài tập trong SBT. - Chuẩn bị bài sau: Bài 17: Cuộc đấu tranh bảo tồn và phát triển văn hóa của người Việt.
- Cảm ơn
Ảnh