BÀI 8: CÁC CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP THỜI KÌ HIỆN ĐẠI
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
LỊCH SỬ 10
BÀI 8: CÁC CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP THỜI KÌ HIỆN ĐẠI
Mục tiêu bài học
Học xong bài học này, em sẽ (Mục tiêu bài học)
Học xong bài học này, em sẽ:
Trình bày được nét chính về bối cảnh lịch sử diễn ra các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại. Nêu được những thành tựu cơ bản của các cuộc cách mạng công nghiệp đó, cũng như ý nghĩa đối với sự phát triển kinh tế trên thế giới. Phân tích được tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại với xã hội và văn hóa. Biết cách sưu tầm, sử dụng tư liệu lịch sử để tìm hiểu về các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại. Có thái độ trân trọng những thành quả của các cuộc cách mạng công nghiệp đối với lịch sử, vận dụng những hiểu biết về tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại khi tuân thủ những quy định của pháp luật trong giao giếp trên internet, ...
Khởi động
Khởi động (Khởi động)
Ảnh
Trong thời kì hiện đại, nhân loại đã trải qua những cuộc cách mạng công nghiệp nào? Những thành tựu của các cuộc cách mạng công nghiệp ấy có ý nghĩa gì đối với cuộc sống trong từng giai đoạn lịch sử?
Ảnh
Hình 1. Rô-bốt Xô-phi-a trả lời phỏng vấn ở Việt Nam (năm 2018)
Hình vẽ
"Cô gái" rô-bốt Xô-phi-a đã được Chính phủ A-rập Xê-út cấp quyền công dân vào ngày 25/10/2017. Ngoại hình giống con người, được tích hợp trí tuệ nhân tạo, có thể giao tiếp, thể hiện cảm xúc, diễn thuyết và thực hiện nhiều hoạt động giống như con người.
1. Cách mạng công nghiệp lần thứ ba
a. Bối cảnh lịch sử
1. Cách mạng công nghiệp lần thứ ba
a. Bối cảnh lịch sử
Ảnh
- Thực hiện yêu cầu:
Trình bày những nét chính về bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba.
- Kết luận
- Kết luận:
Sự ra đời của lí thuyết nguyên tử hiện đại, đặc biệt là Thuyết tương đối của An-be Anh-xtanh (Đức) đã đặt nền tảng cho các phát minh của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ ba. Nhu cầu phục vụ chiến tranh và chạy đua vũ trang đã thúc đẩy chính phủ các nước đầu tư vào nghiên cứu khoa học, hoạt động sáng chế đế tạo ra nhiều loại vũ khí và phương tiện chiến tranh tối tân, hiện đại. Sự vơi cạn các nguồn tài nguyên hóa thạch, thách thức về bùng nổ và già hóa dân số, nhu cầu lớn về nguyên vật liệu cho sản xuất đã đặt ra yêu cầu phải tìm ra những nguồn năng lượng mới, vật liệu mới thay thế cũng như phát triển các ngành sử dụng ít năng lượng.
- Hình 2. Tượng An-be Anh -xtanh ở Bảo tàng I-xtan-bun (Thổ Nhĩ Kì) (- Kết luận)
Hình 2. Tượng An-be Anh -xtanh ở Bảo tàng I-xtan-bun (Thổ Nhĩ Kì)
Ảnh
b. Thành tựu cơ bản
- Quan sát hình:
b. Thành tựu cơ bản
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Hình 3. Máy tính ENIAC (Giôn Mau-li và Prét-pơ Éc-cơ, 1946) - máy tính điện tử đầu tiên
Hình 4. Máy tính An-te 8800 - máy tính cá nhân đầu tiên (do Pôn A-len và Bin Gết viết phần mềm, 1975)
Hình 5. Máy tính Mác-xin-tót - máy tính đầu tiên của hãng Áp-pồ (do Stip Gióp giới thiệu, 1984)
- Hình 6. Con tem có hình ảnh Tim Béc-nơ và phát minh Mạng lưới toàn cầu (World Wide Web) của ông (1990) (- Quan sát hình:)
Hình 6. Con tem có hình ảnh Tim Béc-nơ và phát minh Mạng lưới toàn cầu (World Wide Web) của ông (1990)
Ảnh
- Hình 7. Kết nối các thiết bị qua ,ạng không dây (wifi) - phát minh của một nhóm các nhà khoa học và công nghệ do Giôn Su-li-van đứng đầu và được cấp bằng sáng chế (1996) (- Quan sát hình:)
Hình 7. Kết nối các thiết bị qua mạng không dây (wifi) - phát minh của một nhóm các nhà khoa học và công nghệ do Giôn Su-li-van đứng đầu và được cấp bằng sáng chế (1996)
Ảnh
- Hình 8. Các cánh tay rô-bốt đang làm việc trong dây chuyền sản xuất, lắp ráp ô tô (- Quan sát hình:)
Hình 8. Các cánh tay rô-bốt đang làm việc trong dây chuyền sản xuất, lắp ráp ô tô
Ảnh
- Hình 9 và hình 10 (- Quan sát hình:)
Hình 9. Rô-bốt ASIMO do công ti Hon-đa chế tạo (2000)
Ảnh
Ảnh
Hình 10. Vệ tinh nhân tạo Xpút-ních 1 do Liên Xô phóng lên quỹ đạo (1957)
- Hình 11. Nhà du hành không gian Neo Am-strong (Mỹ) - người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng (1969) (- Quan sát hình:)
Hình 11. Nhà du hành không gian Neo Am-strong (Mỹ) - người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng (1969)
Ảnh
- Thực hiện yêu cầu (b. Thành tựu cơ bản)
Ảnh
- Thực hiện yêu cầu:
Từ các hình em vừa quan sát, hãy kể tên một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba. Em ấn tướng với thành tựu nào? Vì sao?
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận
Cách mạng công nghiệp lần thứ ba tạo ra nhiều phát minh lớn về công cụ sản xuất như: máy tính, máy tự động và hệ thống máy tự động; người máy; internet, công nghệ thông tin; những vật liệu mới, nguồn năng lượng mới,...
Ảnh
2. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
a. Bối cảnh lịch sử
2. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư
Ảnh
a. Bối cảnh lịch sử
Hãy trình bày khái quát bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
- Thực hiện yêu cầu:
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận
Nhân loại đã trải qua nhiều cuộc cách mạng công nghiệp với những tiến bộ lớn về khoa học kĩ thuật và công nghệ. Quan trọng nhất là thành tựu trong lĩnh vực công nghệ kĩ thuật số, internet ngày càng phổ biến, trí tuệ nhân tạo được ứng dụng rộng rãi hơn trong nhiều lĩnh vực. Cuộc cách mang lần thứ tư đang diễn ra tại nhiều nước, đặc biệt là những nước phát triển, có trình độ khoa học kĩ thuật và công nghệ tiên tiến, cơ sở hạ tầng kĩ thuật số phát triển.
b. Thành tựu cơ bản
b. Thành tựu cơ bản
- Quan sát hình:
Ảnh
Hình 12. " Kết nối vạn vật" thông qua internet
- Hình 13. Rô-bốt có gắn "trí tuệ nhân tạo" (- Quan sát hình:)
Hình 13. Rô-bốt có gắn "trí tuệ nhân tạo"
Ảnh
- Hình 14. Một số phần toàn nhà ở Đu-bai ( Các Tiểu vương quốc A-rập Thống nhất) được xây dựng bởi máy in 3D (- Quan sát hình:)
Hình 14. Một số phần toàn nhà ở Đu-bai ( Các Tiểu vương quốc A-rập Thống nhất) được xây dựng bởi máy in 3D
Ảnh
- Thực hiện yêu cầu (b. Thành tựu cơ bản)
Ảnh
Từ các hình vừa quan sát kết hợp thông tin trong SGK, em hãy nêu một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Hãy giới thiệu về một số thành tựu tiêu biểu mà em thích nhất.
- Thực hiện yêu cầu:
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Cách mạng công nghiệp lần thứ tư gắn liền với những đột phá công nghệ trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây, dữ liệu lớn (Big Data), công nghệ in 3D, ... Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vừa mới bắt đầu, nhưng hứa hẹn sẽ tạo ra những thay đổi lớn trên tất cả các lĩnh vực, kinh tế, chính trị, xã hội của thế kỉ XXI.
3. Ý nghĩa và tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và thứ tư
a. Ý nghĩa đối với sự phát triển kinh tế
3. Ý nghĩa và tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba và thứ tư
Ảnh
a. Ý nghĩa đối với sự phát triển kinh tế
Hằng ngày, gia đình, bạn bè và bản thân em thường sử dụng thiết bị điện tử nào? Theo em, sự ra đời của các thiết bị mã điện tử, hệ thống internet,... có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hiện nay?
- Thực hiện yêu cầu:
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Giúp cho việc mở rộng và đa dạng hóa các hình thức sản xuất và quản lí. Con người có thể tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng, đầy đủ nhờ sự hỗ trợ của internet, dữ liệu lớn,... giúp việc ra quyết định nhanh và chính xác. Tăng năng suất lao động, rút ngắn thời gian, tiết kiệm nguyên liệu, nhiên liệu, nâng cao chất lượng sản phẩm. Thương mại điện tử ra đời đã giúp người tiêu dùng có thể lựa chọn, mua sắm hàng hóa, dịch vụ bằng hình thức trực tuyến, người tiêu dùng tiếp cận gần hơn với thương mại toàn cầu.
b. Tác động về mặt xã hội, văn hóa
Ảnh
b. Tác động về mặt xã hội, văn hóa
Phân tích tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư. Lấy ví dụ minh họa.
- Thực hiện yêu cầu:
- Kết luận
Hình vẽ
- Kết luận:
Giải phóng sức lao động của con người, tri thức đưa đến sự phân hóa trong lao động. Khiến nhiều người lao động đối diện với nguy cơ mất việc, gây ra sự phân hóa trong xã hội, con người bị lệ thuộc nhiều vào các thiết bị thông minh.
- Về mặt xã hội:
- Ý 2 (- Kết luận)
Hình vẽ
Việc tìm kiếm, chia sẻ thông tin trở nên nhanh chóng, thuận tiện. Con người có thể trao đổi, giao tiếp thông qua các ứng dụng internet nhanh chóng. Quá trình giao lưu văn hóa giữa các quốc gia, khu vực diễn ra dễ dàng và thuận tiện. Phát sinh các vấn đề liên quan đến bảo mật thông tin cá nhân, tính chính xác của các thông tin được chia sẻ. Làm gia tăng xung đột giữa nhiều yếu tố. Nguy cơ đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.
- Về mặt văn hóa:
Luyện tập và vận dụng
1. Luyện tập
Ảnh
1. Luyện tập
Câu 1: Theo em, bối cảnh lịch sử của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại có điểm gì khác biệt so với bối cảnh diễn ra các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại?
- Câu 2 (1. Luyện tập)
Ảnh
Câu 2: Lập bảng thống kê về những thành tựu cơ bản của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại theo gợi ý sau:
Ảnh
2. Vận dụng
2. Vận dụng
Ảnh
Trong kỉ nguyên số hiện nay, rất nhiều thông tin được chia sể tràn lan trên internet nhưng chưa được kiểm chứng. Nếu là một trong những người nhận được thông tin ấy, em sẽ làm gì?
Dăn dò
- Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ôn lại bài vừa học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau: " Bài 9: Cơ sở hình thành văn minh Đông Nam Á thời kì cổ - trung đại".
- Cảm ơn
Ảnh