Bài 5: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
BÀI 5: BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
Khởi động
Khởi động
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Quan sát tranh và trả lời câu hỏi
Em hãy quan sát các hình ảnh sau và trả lời các câu hỏi sau.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
- Em hãy so sánh sự khác nhau giữa hai bên ảnh. - Em có suy nghĩ gì về việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên?
Khám phá
Khám phá
Ảnh
KHÁM PHÁ
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi
Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi
Thông tin 1. Báo cáo Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu (IMHE, 2017) đã chỉ ra các yếu tố nguy cơ gây tử vong và tàn tật tại Việt Nam, trong đó, ô nhiễm môi trường không khí đứng thứ 6, sau các nguyên nhân như cao huyết áp, đường huyết, hút thuốc và sử dụng rượu bia. Tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp tại một số khu vực như: ô nhiễm môi trường nước ở một số đoạn sông chính chảy qua khu đô thị, các làng nghề; ô nhiễm không khí tại một số thành phố lớn, khu công nghiệp, khu vực sản xuất, kinh doanh; vấn đề tồn lưu hoá chất bảo vệ thực vật gây tác động tiêu cực đến môi trường đất. Ô nhiễm môi trường tiếp tục gây ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng, thiệt hại về kinh tế cũng như các vấn đề xã hội. Ô nhiễm môi trường có nguy cơ gây ảnh hưởng tiêu cực, lâu dài đến hệ sinh thái, có thể dẫn đến suy thoái và huỷ diệt.
– Theo em, ô nhiễm môi trường gây ra hậu quả gì? – Theo em, vì sao phải bảo vệ môi trường?
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi
Em hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi
Thông tin 2. Nguồn tài nguyên thiên nhiên là một trong những nhân tố sản xuất cổ điển, những nguồn tài nguyên quan trọng nhất là đất đai, khoáng sản, đặc biệt là dầu mỏ, rừng và nguồn nước. Biển Việt Nam đa dạng các chủng loài có chất lượng cao, thêm vào đó, trữ lượng cá rất lớn. Việt Nam cũng có tới 3/4 diện tích là đồi núi, diện tích rừng che phủ hơn 30%. Mặc dù diện tích đất liền chỉ chiếm 1,35% diện tích thế giới, nhưng Việt Nam được thiên nhiên ưu đãi với hệ thống sông ngòi chẳng chịt, nguồn nước ngọt của Việt Nam chiếm 2% tổng lượng dòng chảy của các sông trên thế giới. Ngoài ra, Việt Nam còn có các mỏ khoáng sản có giá trị trải dài từ Bắc đến Nam, với nguồn dầu mỏ và khí đốt dồi dào. Nguồn tài nguyên du lịch cũng rất phong phú, đa dạng, thu hút đông đảo du khách.
Trên thực tế, việc khai thác tài nguyên của Việt Nam hiện còn nhiều bất cập, như: tình trạng sử dụng đất tăng mạnh, tài nguyên nước ngày càng bị lạm dụng, rừng tự nhiên bị khai thác lấy gỗ, trữ lượng cá cho hoạt động đánh bắt bị cạn kiệt và tài nguyên khoáng sản ngày càng bị khai thác nhiều hơn. Nguồn tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam hiện nay đang bị thu hẹp cả về số lượng và chất lượng Các yếu tố như sự gia tăng dân số, tốc độ đô thị hoá, công nghiệp hoá đang | kết hợp với nhau dẫn đến gia tăng ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí đô thị, kiệt quệ tài nguyên thiên nhiên.
Theo em, môi trường và tài nguyên thiên nhiên đem lại lợi ích gì cho con người? Vì sao chúng ta cần bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên?
Kết luận
Ảnh
– Môi trường là các yếu tố tự nhiên và xã hội bao quanh con người (không khí, nước, độ ẩm, sinh vật, cảnh quan,...) ảnh hưởng trực tiếp và tác động đến các hoạt động sống của con người. – Tài nguyên thiên nhiên là những của cải có sẵn trong tự nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng phục vụ cuộc sống (mỏ khoáng sản, dầu khí, động thực vật,...). – Môi trường và tài nguyên thiên nhiên có vai trò đặc biệt quan trọng, cung cấp phương tiện cho con người tồn tại và cơ sở vật chất để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.
Đọc thông tin
Em hãy đọc các thông tin sau
Ảnh
Ảnh
Đọc và trả lời câu hỏi
Em hãy dựa vào thông tin trên và đọc trường hợp sau, để trả lời các câu hỏi
Trường hợp 1. Ông X mua chiếc tàu có tổng dung tích trên 40 m, máy nổ và các phụ tùng để hút cát từ lòng sông Y lên khoang tàu. Sau khi lắp ráp xong, ông X không đăng kí, đăng kiểm nhưng vẫn sử dụng để khai thác cát. Mặc dù chưa có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng ông X vẫn giao cho con rể là anh T quản lí, sử dụng tàu để hút cát, thậm chí anh T còn chưa có giấy phép điều khiển phương tiện giao thông đường thuỷ.
Yêu cầu – Em hãy chỉ ra các hành vi vi phạm pháp luật của nhân vật trong các trường hợp trên. – Em hãy nêu những quy định khác của pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Đọc và trả lời câu hỏi
Em hãy dựa vào thông tin trên và đọc trường hợp sau, để trả lời các câu hỏi
Trường hợp 2. Mặc dù chính quyền đặt ra mục tiêu xây dựng khu phố văn hoá nhưng một số người dân vẫn cố tình đổ rác ở bãi đất trống gần nhà anh K. Không những thế, cổ nhiều hộ dân trong khu phố thường hát karaoke với âm lượng lớn suốt đêm. Có lần, bố anh K sang để nói chuyện với họ về vấn đề này nhưng không có kết quả. Thậm chí, có người còn bảo làm gì trong nhà là quyền của họ.
Yêu cầu – Em hãy chỉ ra các hành vi vi phạm pháp luật của nhân vật trong các trường hợp trên. – Em hãy nêu những quy định khác của pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Kết luận
Ảnh
– Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên giúp cân bằng sinh thái và đảm bảo cho con người tồn tại trong môi trường trong lành, thuận lợi phát triển kinh tế, xã hội. Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là bảo vệ chính chúng ta. – Quy định cơ bản của pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên: + Bảo vệ môi trường là quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mọi cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân. + Bảo vệ môi trường phải được tiến hành thường xuyên, công khai, minh bạch.
Trường hợp 1
Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu
Trường hợp 1. Vào ngày Môi trường Thế giới (ngày 5 tháng 6), chính quyền địa phương X đã treo nhiều băng rôn, khẩu hiệu tuyên truyền về môi trường trên các trục đường chính. Đồng thời, chính quyền cũng tổ chức các lớp tập huấn nhằm nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên.
Yêu cầu – Em hãy chỉ ra các biện pháp cần thiết để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên trong các trường hợp trên. – Em hãy nêu trách nhiệm của học sinh trong việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Trường hợp 2
Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu
Trường hợp 2. Gia đình ông P đã trang bị đây đã thiết bị cho việc đánh bắt thuỷ sản. Sau khi được cấp phép khai thác thuỷ sản trên vùng hoạt động ven bờ, con trai của ông P đề xuất sử dụng thuốc nổ để khai thác thuỷ sản. Tuy nhiên, ông P không đồng ý vì điều đó sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái môi trường nước nơi đây.
Yêu cầu – Em hãy chỉ ra các biện pháp cần thiết để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên trong các trường hợp trên. – Em hãy nêu trách nhiệm của học sinh trong việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Trường hợp 3
Em hãy đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu
Trường hợp 3. Đoàn Thanh niên Khu phố 5 tổ chức buổi sinh hoạt tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Sau khi tham gia buổi sinh hoạt, thanh thiếu niên ở Khu phố 5 đã hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên và cam kết sẽ nghiêm chỉnh chấp hành. Không những thế, các thanh thiếu niên còn cho biết sẽ tuyên truyền cho người thân, bạn bè để cùng nhau thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật và tích cực đấu tranh với các hành vi gây ô nhiễm môi trường, phá hoại tài nguyên thiên nhiên.
Yêu cầu – Em hãy chỉ ra các biện pháp cần thiết để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên trong các trường hợp trên. – Em hãy nêu trách nhiệm của học sinh trong việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Kết luận
Ảnh
– Học sinh có trách nhiệm bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên bằng những việc làm phù hợp với lứa tuổi như: không xả rác bừa bãi; hạn chế sử dụng túi ni lông. đỗ nhựa; tiết kiệm điện, nước;... Đồng thời, phê phán, đấu tranh, góp ý với những hành vi gây ô nhiễm môi trường và phá hoại tài nguyên thiên nhiên (phá rừng, săn bắt động vật trái phép....).
Quan sát tranh và trả lời câu hỏi
Em hãy quan sát các bức tranh sau và thực hiện yêu cầu.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Yêu cầu – Em hãy gọi tên những việc làm bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên được mô tả trong các hình ảnh trên. – Em hãy kể ra những việc làm khác để bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Kết luận
Ảnh
– Một số biện pháp bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên + Nâng cao ý thức mọi người chung tay bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. + Khai thác, sử dụng hợp lí và tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên. + Tuyên truyền, vận động mọi người tuân thủ quy định của pháp luật trong việc bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên.
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
LUYỆN TẬP
Chọn các đáp án đúng
Bài tập trắc nghiệm
Em đồng tình với những ý kiến nào dưới đây? Vì sao?
Bảo vệ môi trường không chỉ cho thế hệ hôm nay mà còn góp phần bảo vệ cho thế hệ tương lai.
Chỉ người lớn mới cần quan tâm đến việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Tài nguyên thiên nhiên là vô tận nên không nhất thiết phải tiết kiệm.
Chọn các đáp án đúng
Bài tập trắc nghiệm
Em hãy cho biết hành vi nào dưới đây phù hợp với quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên
Thu gom và chuyển rác thải sinh hoạt đến đúng nơi quy định.
Xây dựng chuồng trại chăn nuôi quy mô hộ gia đình bảo đảm vệ sinh, không gây ô nhiễm tiếng ồn.
Che giấu hành vi khai thác rừng trái phép.
Nhà nước sẽ chi trả kinh phí dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lí chất thải theo quy định của pháp luật.
Săn bắt, buôn bán động vật quý hiếm thuộc danh mục nguy cấp.
Khai thác nước ngầm trái phép để kinh doanh.
Luyện tập
Em hãy chọn một phong trào hoặc hành động bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên mà em ấn tượng để thuyết trình nhằm truyền cảm hứng cho bạn bè cùng chung tay thực hiện hoạt động này.
Đọc tình huống và trả lời câu hỏi
Em hãy đọc các tình huống sau và trả lời câu hỏi
Tình huống 1. Anh D và anh T là đôi bạn thân. Hôm nay, anh D có dịp về quê của anh T chơi. Anh T rủ anh D đến hồ phía sau nhà để câu cá. Mặc dù ngồi rất lâu nhưng anh D vẫn chưa câu được con cá nào. Anh D cảm thấy mất kiên nhẫn và nói với anh T: “Câu mãi chẳng được gì, chân thật". Suy nghĩ một lúc, anh T quyết định đi mượn máy kích điện để bắt cá.
– Em có nhận xét gì về việc làm của anh T? – Nếu là anh D, em sẽ làm gì?
Tình huống 2. Cuối tuần, bạn K được bố mẹ dẫn đi dã ngoại ven sông Hồng. Mặc dù có biển cấm hút cát nhưng bạn K vẫn thấy một chiếc tàu đang hút cát trên sông.
- Nếu là bạn K, em sẽ làm gì?
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
VẬN DỤNG
Nhiệm vụ
Em hãy lựa chọn một trong hai nhiệm vụ dưới đây và thực hiện.
1. Em hãy thực hiện những việc làm phù hợp (dọn dẹp vệ sinh, trồng và chăm sóc cây xanh, nhắc nhở bạn bè, em nhỏ,...) để góp phần bảo vệ môi trường tại nơi em sinh sống và chia sẻ kết quả với mọi người. 2. Em hãy cùng bạn thiết kế một số đồ dùng, dụng cụ học tập sáng tạo từ những vật dụng đã qua sử dụng để tuyên truyền về trách nhiệm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ
Ảnh
Vẽ sơ đồ tư duy khái quá kiến thức bài học
Ảnh
Chuẩn bị nội dung bài sau
Ảnh
Hoàn thành nội dung phần vận dụng.
Kết thúc
Kết thúc
Ảnh
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ THAM GIA BUỔI HỌC