BÀI 14: BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG NGUYÊN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
LỊCH SỬ 7
BÀI 14: BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG NGUYÊN
Ảnh
1. Mở đầu
- Tìm hiểu
Ảnh
Vào thế kỉ XIII, đế chế Mông Cổ liên tiếp tiến hành các cuộc chiến tranh xâm lược và thống trị nhiều nước ở khắp lục địa Á-Âu. Quốc gia Đại Việt cũng không nằm ngoài con đường chinh phạt của đế chế này. Quân dân Đại Việt đã chuẩn bị và tổ chức đánh giặc như thế nào? Vì sao Đại Việt lại ba lần giành thắng lợi trước một đế chế lớn như thế?
2. Hình thành kiến thức mới
I. Cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG CỔ NĂM 1258
- Dựa vào thông tin trong mục và lược đồ hình 1, thảo luận nhóm đôi trình bày những nét chính của cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ năm 1258.
Ảnh
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
- Trả lời câu hỏi
Theo em, câu nói của Trần Thủ Độ trong tư liệu 1 thể hiện điều gì về tinh thần đánh giặc của quân dân nhà Trần?
Ảnh
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Tháng 1 - 1258, 3 vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy, từ Vân Nam tiến vào Đại Việt. - Vua Trần Thái Tông trực tiếp chỉ huy trận Bình Lệ Nguyên (Vĩnh Phúc). Trước thế giặc mạnh, quân ta tạm rút lui để bảo toàn lực lượng. Nhà Trần thi hành kế sách "vườn không nhà trống", quân Mông Cổ chiến được Thăng Long nhưng chỉ là một tòa thành trống rỗng. - Trước tình cảnh đó, nhà Trần mở cuộc tấn công quyết định vào Đông Bộ Đầu. => Quân Mông Cổ thua trận, rút chạy khỏi Thăng Long. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.
II. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285
II. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN NGUYÊN NĂM 1285
- Khai thác tư liệu 2,3, em hãy rút ra điểm chung về tinh thần chiến đấu của vua tôi nhà Trần.
Ảnh
Ảnh
- Trả lời câu hỏi
Thảo luận nhóm đôi, trình bày tóm tắt những nét chính về diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1285 trên lược đồ.
Ảnh
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Tháng 1 - 1285, hơn 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy tràn vào xâm lược Đại Việt. Trần Quốc Tuấn cho lui quân về đóng ở Vạn Kiếp. - Nhà Trần tiếp tục thực hiện kế sách "vườn không nhà trống", rút từ Thăng Long về Thiên Trường (Nam Định). - Quân dân ta kiên cường chiến đấu, phá vỡ kế hoạch hội quân của Toa Đô và Thoát Hoan tại vùng Thiên Trường, từng bước làm tiêu hao lực lượng địch. - Quân Nguyên rút về Thăng Long chờ tiếp viện trong tình cảnh thiếu lương thực và bị động. - Tháng 5 - 1285, quân ta tổ chức phản công, đánh bại giặc ở Tây ết, Hàm Tử, Chương Dương rồi tiến vào giải phóng Thăng Long. => Quân giặc rút chạy về nước. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.
III. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287-1288
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN NGUYÊN NĂM 1287-1288
- Đọc SGK, thảo luận nhóm đôi trình bày tóm tắt diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống quân Nguyên năm 1287-1288 trên sơ đò trục thời gian/lược đồ.
Ảnh
- Trình bày
Ảnh
Trình bày trước lớp
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Cuối năm 1287, quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta. Quân dân nhà Trần chặn đường tiến quân của giặc đến Thăng Long. - Trần Khánh Dư chỉ huy quân phục kích đoàn thuyền lương của quân Nguyên, giành thắng lợi tại Vân Đồn - Cửa Lục. - Đầu anwm 1288, quân Nguyên chiếm Thăng Long, vẫn trúng kế "vườn không nhà trống" của nhà Trần. - Đầu tháng 4 - 1288, đoàn thuyền do Ô Mã Nhi chỉ huy tiếp gần đến khu vực sông Bạch Đằng. Quân ta bất ngờ tấn công, buộc địch dẫn đến bãi cọc. Quân địch lọt mai phục, quân ta thực hiện kế hóa công. Quân Nguyên bị tiêu diệt, những tên sống sót chạy lên bờ bị quân ta mai phục đánh cho tơi tả. Ô Mã Nhi bị bắt sống. => Trận Bạch Đằng đại thắng. Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên 1287 - 1288 kết thức thắng lợi.
IV. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông - Nguyên
IV. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG - NGUYÊN
Ảnh
a) Nguyên nhân thắng lợi
- Đọc SGK, em hãy phân tích nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên.
b) Ý nghĩa lịch sử
- Khai thác thông tin SGK và cho biết: ý nghĩa lịch sử của ba lần chiến thắng quân xâm lược Mông - Nguyên.
Ảnh
b) Ý nghĩa lịch sử
- Kết luận
Ảnh
Kết luận: - Nguyên nhân thắng lợi: kết quả của lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí độc lập tự chủ, quyết tâm đánh giặc, kế sách đúng đắn, có sự lãnh đạo, chỉ huy tài ba của các đời vua. - Ý nghĩa: + Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược của quân xâm lược Nguyên - Mông, bảo vệ vững chắc độc lập. + Viết tiếp trang sử chống ngoại xâm hào hùng. + Bài học lịch sử quý giá: chăm lo sức dân,... + Ngăn chặn cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với Nhật Bản và các nước ở Đông Nam Á.
3. Luyện tập
Câu 1 (Luyện tập)
Ảnh
Câu 1: Hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu trong SGK vào vở về ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên.
Câu 2
Ảnh
Câu 2: Từ kiến thức đã học ở bài 13 và bài 14, em hãy đánh giá ngắn gọn về cai trò của các nhân vật lịch sử: Trần Thủ Độ, Trần Quốc Tuấn, Trần Nhân Tông đối với nhà Trần và kháng chiến chống quân Mông - Nguyên.
4. Vận dụng
Câu 3 (Vận dụng)
Ảnh
Câu 3: Chiến thắng ba lần chống quân xâm lược Mông - Nguyên đã để lại cho chúng ta bài học gì đối với công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay?
Cảm ơn
- Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
- Học hiểu trọng tâm bài học. - Làm bài tập trong SBT. - Chuẩn bị bài sau: Bài 15. Nước Đại Ngu thời Hồ (1400 - 1407).
- Cảm ơn
Ảnh