Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 13: ÁP SUẤT KHÍ QUYỂN Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1:
Câu hỏi 1:Công thức nào sau đây tính áp suất chất lỏng.
A. p = d.h
B. p=d/h
C. p= latex(F/S)
D.p=F.S
Câu hỏi 2:
Câu hỏi 2: So sánh áp suất tại bốn điểm A, B, C, D trong bình đựng chất lỏng ở hình dưới.
A.latex(p_A) < latex(p_B) < latex(p_C) = latex(p_D)
B.latex(p_A) > latex(p_B) > latex(p_C) > latex(p_D)
C.latex(p_A) = latex(p_B) > latex(p_C) > latex(p_D)
C.latex(p_A) = latex(p_B) > latex(p_C) < latex(p_D)
Sự tồn tại của áp suất khí quyển
Đặt vấn đề:
Khi lộn ngược một cốc nước đầy được đậy kín bằng một tờ giấy không thấm nước thì nước có chảy ra ngoài không? Vì sao? Sự tồn tai:
I. SỰ TỒN TẠI CỦA ÁP SUẤT KHÍ QUYỂN Trái Đất được bao bọc bởi một lớp không khí dày tới hàng nghìn kilômét, gọi là khí quyển. Con người và mọi sinh vật khác trên mặt đất đều đang sống “dưới đáy” của “đại dương không khí” khổng lồ này. Vì không khí cũng có trọng lượng nên Trái Đất và mọi vật trên trên Trái Đất đều chịu áp suất của lớp không khí bao quanh Trái Đất Áp suất này được gọi là áp suất khí quyển Thí nghiệm 1:
1. Thí nghiệm 1 Hút bớt không khí trong một vỏ hộp đựng sữa bằng giấy, ta thấy vỏ hộp bị bẹp theo nhiều phía. Hãy giải thích tại sao? Trả lời: Khi hút bớt không khí trong vỏ hộp ra, thì áp suất của không khí trong hộp nhỏ hơn áp suất ở ngoài, nên vỏ hộp chịu tác dụng của áp suất không khí từ ngoài vào làm vỏ hộp bị bẹp theo nhiều phía. Thí nghiệm 2:
2. Thí nghiệm 2 Cắm một ống thủy tinh ngập trong nước, rồi lấy ngón tay bịt kín đầu phía trên và kéo ống ra khỏi nước. Hãy giải thích tại sao? Trả lời: Nước không chảy ra khỏi ống vì áp lực của không khí tác dụng vào nước từ dưới lên lớn hơn trọng lượng của cột nước. C3:
Nếu bỏ ngón tay bịt đầu trên của ống thì xảy ra hiện tượng gì? Giải thích tại sao? Trả lời: Nước sẽ chảy ra khỏi ống vì áp suất khí bên trên cộng với áp suất của cột nước lớn hơn áp suất khí quyển bên dưới. Thí nghiệm 3:
3. Thí nghiệm 3 Năm 1654 Ghê – rich (1602 – 1678), thị trưởng thành phố Mác-đơ-buốc của Đức đã làm thí nghiệm sau: Ông lấy hai bán cầu bằng đồng rỗng, đường kính khoảng 30cm, mép được mài nhẵn, úp chặt vào nhau sau cho không khí không lọt vào được. Sau đó ông dùng máy bơm rút không khí bên trong quả cầu ra ngoài qua một van gắn vào một bán cầu rồi đóng khóa van lại. Hai đàn ngựa mỗi đàn 8 con mà cũng không kéo được hai bán cầu ra được. C4:
Hãy giải thích tại sao? Trả lời: Vì khi hút hết không khí trong quả cầu ra thì áp suất trong quả cầu bằng 0. Khi đó vỏ quả cầu chịu áp lực của khí quyển từ mọi phía nên hai bán cầu ép chặt với nhau. Nhận xét: Trái Đất và mọi vật trên Trái Đất đều chịu tác dụng của áp suất khí quyển theo mọi phương. Độ lớn của khí quyển
TN Tô-ri-xe-li:
II. ĐỘ LỚN CỦA ÁP SUẤT KHÍ QUYỂN: 1. Thí nghiệm Tô-ri-xe-li: - Lấy một ống thủy tinh dài 1m, đổ đầy thủy ngân vào. - Lấy ngón tay bịt miệng ống rồi quay ngược ống xuống. - Nhúng chìm miệng ống vào một chậu đựng thủy ngân rồi bỏ tay bịt miệng ống ra. Hình 9.5 -> Thủy ngân trong ống tụt xuống còn 76cm. Độ lớn của áp suất khí quyển:
2. Độ lớn của áp suất khí quyển Các áp suất tác dụng lên A và lên B có bằng nhau không? Tại sao? Trả lời: latex(p_A) = latex(p_B) (vì hai điểm A, B cùng nằm trên mặt phẳng nằm ngang) Áp suất tác dụng lên A là áp suất nào? Áp suất tác dụng lên B là áp suất nào? Trả lời: - Áp suất tác dụng lên A là áp suất khí quyển - Áp suất tác dụng lên B là áp suất của cột thủy ngân cao 76cm C7:
Hãy tính áp suất tại B, biết trọng lượg riêng của thủy ngân (Hg) là 136.000N/m3. Từ đó suy ra độ lớn của áp suất khí quyển Tóm tắt: h = 76cm = 0.76m d = 136 000N/m3 pB = ? Trả lời: Áp suất tại B do cột thủy ngân gây ra: Ta có công thức: p = d.h = 0,76 . 136 000 = 103 360N/latex(m^2) =>Vậy độ lớn của áp suất khí quyển bằng áp suất của cột thủy ngân trong ống Tô-ri-xe-li, do đó người ta thường dùng mmHg làm đơn vị đo áp suất khí quyển. Chú ý: Vì áp suất khí quyển bằng áp suất gây ra bởi cột thủy ngân trong thí nghiệm Tô-ri-xe-li, nên người ta còn dùng chiều cao của cột thủy ngân này để diễn tả độ lớn của áp suất khí quyển. Vận dụng
C8,C9:
Giải thích hiện tượng nêu ra ở đầu bài Trả lời: Nước không chảy ra ngoài vì trọng lượng của cột nước nhỏ hơn áp lực do không khí gây ra. Nêu thí dụ chứng tỏ sự tồn tại của áp suất? Trả lời: - Bẻ một đầu ống thuốc tiêm thuốc không chảy ra được, bẻ hai đầu ống thuốc tiêm thuốc chảy ra dễ dàng. - Lấy kim châm 1 lỗ nhỏ lòng trứng khó chảy ra, ta châm 2 đầu lòng trứng chảy ra dễ dàng và lấy được vỏ trứng. - Tác dụng của lỗ nhỏ trên nắp ấm trà. III. VẬN DỤNG C10,C11,C12:
Nói áp suất khí quyển bằng 76cmHg có nghĩa là thế nào? Tính áp suất này ra N/latex(m^2). Trả lời: - Nói áp suất khí quyển bằng 76cmHg có nghĩa là không khí gây ra một áp suất bằng áp suất ở đáy cột thủy ngân cao 76cm. - Độ lớn : p = d.h = 136000.0,76 = 103360N/latex(m^2) Trong thí nghiệm Tô-ri-xe-li giả sử người ta không dùng thủy ngân mà dùng nước thì cột nước trong ống cao bao nhiêu? Ống Tô-ri-xe-li phải dài ít nhất là bao nhiêu? Trả lời: - Chiều cao của cột nước : Ta có công thức : p = d.h => h =latex(p/d) =latex(103360/10000) =10,336m Như vậy ống Tô-ri-xe-li ít nhất dài hơn 10,336m TTại sao không thể tính trực tiếp áp suất khí quyển bằng công thức p = d.h? Trả lời: Vì độ cao của lớp khí quyển không xác định được chính xác và trọng lượng riêng của không khí cũng thay đổi theo độ cao. Bài tập củng cố
Bài tập 1:
Bài tập 1: Hãy điền vào ô trống trong các từ đã cho để nói về sự tồn tại áp suất khí quyển
Bài tập 2:
Bài tập 2: Hãy chọn ý trả lời đúng nhất trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào do áp suất khí quyển:
A. Quả bóng bàn bị bẹp, thả vào nước nóng sẽ phồng lên như cũ.
B. Bánh xe đạp bơm căng để ngoài nắng có thể bị nổ.
C. Dùng ống nhựa nhỏ để hút nước.
D. Thổi hơi vào quả bóng bay nó sẽ phồng lên
Dặn dò và kết thúc
Dặn dò:
DẶN DÒ - Học thuộc phần ghi nhớ và làm bài tập từ 9.3 đến 9.6 SBT vật lý 8 - Tiết sau mỗi tổ cử 2 bạn lên phòng thí nghiệm trước 5 phút tiết học lấy đồ thí nghiệm cho tổ, theo sự hướng dẫn của giáo viên bộ môn lý. - Tổ trực nhật chuẩn bị 1 chậu nước sạch khoảng 5 lít Kết thúc:
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT!!!