BÀI 7: ANH HÙNG VÀ NGHỆ SĨ. ĐỌC: BẢO KÍNH CẢNH GIỚI - BÀI 43
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Ảnh
BÀI 7: ANH HÙNG VÀ NGHỆ SĨ
VĂN BẢN:
BẢO KÍNH CẢNH GIỚI - BÀI 43
Khởi động
Khởi động
Ảnh
- Khởi động:
Dựa vào nhan đề Bảo kính cảnh giới, em hãy thử suy đoán xêm tác phẩm viết về điều gì?
Hình thành kiến thức
I. Tìm hiểu chung (I. Tìm hiểu chung)
Ảnh
Ảnh
Tác phẩm Bảo kính cảnh giới - bài 43 thuộc tập thơ nào? Bố cục tác phẩm gồm mấy phần? Nội dung từng phần là gì? Bảo kính cảnh giới - bài 43 thuộc thể loại thơ nào?
???
Câu hỏi học tập:
1. Xuất xứ
Ảnh
1. Xuất xứ và thể loại
Được rút ra từ tập Quốc âm thi tập bao gồm có 61 bài thơ trong tổng số 254 bài. Thể loại: Thơ Nôm Đường luật > Lối thơ riêng do tác giả trung đại Việt Nam sáng tác dựa trên thể loại thơ Đường luật.
2. Bố cục
Ảnh
2. Bố cục
Phần 1 (6 câu đầu): Vẻ đẹp bức tranh ngày hè. Phần 2 (2 câu cuối): Niềm tha thiết lớn của nhà thơ với đời.
II. Tìm hiểu chi tiết
Ảnh
Ảnh
Những dòng thơ đầu cho biết cuộc sống và cảm xúc gì của nhân vật trữ tình? Bức tranh ngày hè được tác giả miêu tả như thế nào? Gồm những màu sắc, âm thanh nào?
???
Câu hỏi học tập:
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Bức tranh thiên nhiên ngày hè
Hình vẽ
1. Bức tranh thiên nhiên ngày hè
=> Tâm thế của con người an nhàn, thảnh thơi tìm đến thiên nhiên, hòa mình với thiên nhiên.
Tâm thế thi nhân: Rồi/ hóng mát/ thuở ngày trường. Nhịp 1/2/3 -> Chậm rãi, thư thái. Thời gian: ngày dài -> Thoải mái, không vướng bận.
Ảnh
a. Cuộc sống, cảm xúc của nhân vật trữ tình
+ Hình ảnh bức tranh ngày hè
- Hình ảnh bức tranh ngày hè:
Hình vẽ
Hoè lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương
Hình vẽ
=> Hình ảnh quen thuộc, gần gũi, là những tín hiệu của mùa hè.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
+ Màu sắc bức tranh ngày hè
Màu lục của hoè. Màu đỏ của lựu. Màu hồng của sen. Màu vàng của nắng.
=> Bức tranh ngày hè tươi tắn đầy màu sắc.
- Màu sắc bức tranh ngày hè:
Ảnh
Ảnh
+ Trạng thái sự vật của bức tranh ngày hè
Đùn đùn Phun Tiễn mùi hương (ngát hương) Tán rợp giương
=> Tác giả dùng các động từ mạnh để diễn tả sự căng tràn của cảnh vật. Có một thứ gì đang thôi thúc từ bên trong khiến cho nó không kìm lại được phải đùn ra hết lớp này đến lớp khác.
- Trạng thái sự vật của bức tranh ngày hè
Ảnh
+ Âm thanh bức tranh ngày hè
Lao xao chợ cá Dắng dỏi cầm ve
=> Âm thanh quen thuộc, sôi động, tạo thành bản nhạc hoà ca mùa hạ náo nhiệt tưng bừng.
- Âm thanh bức tranh ngày hè:
Ảnh
Ảnh
b. Kết luận
Hình vẽ
-> Sự giao cảm mạnh mẽ và tinh tế của nhà thơ với cảnh vật. => Tình yêu thiên nhiên và yêu cuộc sống tha thiết của tác giả.
Bức tranh ngày hè rực rỡ, sinh động, tràn trề sức sống, hài hoà về màu sắc, âm thanh, đường nét và có sự gắn kết giữa con người - cảnh vật. Tác giả đã huy động mọi giác quan để cảm nhận về sự thay ổi của thiên nhiên từu thị giác, thính giác đến khứu giác.
Ảnh
b. Kết luận
- Câu hỏi học tập
Ảnh
Nhà thơ có ước nguyện như thế nào đối với cuộc sống? Niềm mong ước đó được thể hiện như thế nào? Ước nguyện đó cho thấy tác giả là người như thế nào?
Câu hỏi học tập:
Ảnh
???
2. Niềm tha thiết với đới của tác giả
2. Niềm tha thiết với đới của tác giả
Điển cố: Ngu cầm (cây đàn của vua Ngu Thuấn) gảy khúc Nam Phong -> Khát khao mang đến cuộc sống hạnh phúc, ấm no cho nhân dân khắp mọi nơi. Tấm lòng vì nước vì dân: Dân giàu đủ khắp đòi phương.
Ảnh
+ Nhận xét
Hình vẽ
Ảnh
- Nhận xét:
Cách ngắt nhịp 3/3 ở câu cuối -> Dồn nén cảm xúc bài thơ: niềm khát vọng mong mỏ da diết cuộc sống thanh bình hạnh phúc. 2 câu thơ lục ngôn (6 chữ) xuất hiện phần đề và kết bài thơ -> Nhấn mạnh nội dung cần biểu đạt, góp phần tạo nhịp điệu cho bài thơ.
- Câu hỏi học tập
Ảnh
Chỉ ra nét đặc sắc của bài thơ qua một số yếu tố hình thức nghệ thuật như: cách gieo vần, số tiếng, cách ngắt nhịp trong các dòng thơ và tác dụng của chúng trong việc thể hiện cảm xúc của chủ thể trữ tình.
Câu hỏi học tập:
Ảnh
???
3. Một số đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ
Ảnh
3. Một số đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ
Cách gieo vần ở cuối các câu thơ 1,2,4,6,8. Vần bằng “ương” với âm mở và đa số là thanh ngang (không dấu) tạo cảm giác kéo dài, mở rộng mênh mang, phù hợp với thời gian và không gian của ngày hè nơi thôn quê. Cách ngắt nhịp trong các câu thơ cũng tự do, tùy theo cảm xúc, không theo khuôn khổ nhất định.
III. Tổng kết
III. Tổng kết
Ảnh
Em hãy khái quát nội dung, ý nghĩa và đặc sắc nghệ thuật của văn bản.
Câu hỏi học tập:
Ảnh
???
1. Nội dung
1. Nội dung
Ảnh
Hình vẽ
Bức tranh thiên nhiên cảnh vật ngày hè đầy màu sắc và âm thanh động. Tình yêu thiên nhiên, tình yêu đất nước song cũng chất chứa nỗi niềm day dứt khắc khoải của tác giả. Nỗi niềm khát vọng của nhà thơ: mong nhân dân khắp nơi được ấm no hạnh phúc.
2. Nghệ thuật
2. Nghệ thuật
Ảnh
Hình vẽ
Thể thơ thất ngôn xen lục ngôn. Ngôn từ giản dị, từ Hán kết hợp điển cố. Từ láy độc đáo.
Luyện tập
- Câu hỏi trắc nghiệm (- Câu hỏi trắc nghiệm)
Bài kiểm tra tổng hợp
Câu hỏi trắc nghiệm
Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ được miêu tả ở phương diện nào? - Âm thanh. - false - Màu sắc. - false - Hương vị - false - Tất cả đều đúng - true - false - false
Những âm thanh ngày hè gợi không khí như thế nào về bức tranh cuộc sống? - Thanh bình, yên vui. - false - Rộn ràng, tấp nập. - false - Sống động, ồn ào. - false - Tưng bừng, náo nhiệt. - true - false - false
Nhà thơ đã cảm nhận cảnh vật bằng giác quan nào? - Thị giác - false - Khứu giác - false - Thính giác - false - Tất cả giác quan. - true - false - false
Nghĩa của câu thơ Lẽ có Ngu cầm đàn một tiếng là gì? - Dễ gì có được âm thanh tiếng đàn như cây đàn của vua Ngu. - false - Muốn đánh một tiếng đàn ở cây đàn của vua Ngu. - false - Nếu có cây đàn của vua Ngu sẽ đàn khúc nhạc cho dân no ấm. - true - Thật là khó để có được cây đàn của vua Ngu. - false - false - false
Từ nào dưới đây không phải là từ Hán - Việt? - Tịch dương. - false - Hồng liên. - false - Hòe lục. - true - Thạch lựu. - false - false - false
Câu thơ nào cho biết đây là cảnh vào độ cuối mùa hè? - Lao xao chợ cá làng ngu phủ. - false - Hòe lục đùn đùn tán rợp giương. - false - Hồng liên trì đã tiễn mùi hương. - true - Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ. - false - false - false
Những câu thơ lục ngôn trong bài Cảnh ngày hè là - Câu 1 và 5. - false - Câu 1 và 7. - false - Câu 1 và 6. - false - Câu 1 và 8. - true - false - false
Bài thơ Cảnh ngày hè nằm trong tập thơ nào? - Ức trai thi tập. - false - Quốc ngữ thi tập. - false - Thơ chữ Hán. - false - Quốc âm thi tập. - true - false - false
Cách tác giả dùng các động từ đùn đùn, giương, phun trong bài thơ cho ta cảm nhận gì về cảnh mùa hè? - Sự nóng rực của mùa hè. - false - Sự tươi mát của thiên nhiên. - false - Sự sống mạnh mẽ của thiên nhiên. - true - Sự nứt nẻ vì nóng của cây cối. - false - false - false
Dòng nào nêu không đúng vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ qua bài thơ? - Tấm lòng thiết tha với cuộc đời. - false - Tấm lòng trăn trở trước thế sự. - true - Tấm lòng ưu ái với dân với nước. - false - Tâm hồn yêu thiên nhiên, cảnh vật. - false - false - false
Vận dụng
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Ảnh
Các em hãy phân tích tình yêu thiên nhiên của Nguyễn Trãi qua bài Bảo kính cảnh giới.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Hoàn thành bài tập Khái quát nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy. Chuẩn bị bài: "Bài 7: Anh hùng và nghệ sĩ. Thực hành tiếng Việt".
Dặn dò
- Cảm ơn
Ảnh