BÀI 16. ALCOHOL
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 16. ALCOHOL
I. Khái niệm và cấu trúc
Tìm hiểu khái niệm và cấu trúc
Ảnh
* Tìm hiểu khái niệm và cấu trúc
- Alcohol là hợp chất hữu cơ có nhóm chức hydroxy (- OH) liên kết với nguyên tử carbon no.
Ví dụ:
Ảnh
- Alcohol no, đơn chức, mạch hở có công thức chung là CnH2n+1OH (n ≥ 1) - Alcohol có nhiều hơn 1 nhóm – OH gọi là polyalcohol - Bậc của alcohol là bậc của nguyên tử carbon liên kết với nhóm – OH.
II. Đồng phân và danh pháp
Tìm hiểu về công thức cấu tạo
Ảnh
* Tìm hiểu về công thức cấu tạo
- Các alcohol no, đơn chức, mạch hở trong phân tử có từ 3 nguyên tử carbon trở lên có đồng phân vị trí nhóm – OH, có từ 4 nguyên tử carbon trở lên có thêm đồng phân mạch carbon.
Ví dụ: C4H10O có các đồng phân ancol như sau:
Ảnh
Tìm hiểu về tên gọi
Ảnh
* Tìm hiểu về tên gọi của alcohol
- Tên theo danh pháp thay thế của alcohol đơn chức Tên hydrocarbon (bỏ kí tự e ở cuối) + Số chỉ vị trí nhóm –OH + ol - Tên theo danh pháp thay thế của alcohol đa chức: Tên hydrocarbon + Các số chỉ vị trí nhóm –OH + Từ chỉ số lượng nhóm – OH (di, tri,…) + ol
Ảnh
Chú ý:
Mỗi nguyên tử carbon trong phân tử polyalcohol liên kết với không quá 1 nhóm –OH
III. Tính chất vật lí
Tìm hiểu về tính chất vật lý
Ảnh
- Ở điều kiện thường, các alcohol tồn tại ở thể lỏng hoặc rắn. - Giữa các phân tử alcohol có liên kết hydrogen liên phân tử nên có nhiệt độ sôi cao hơn hydrocarbon hoặc ether có phân tử khối tương đương. Nhiệt độ sôi tăng khi phân tử khối tăng. - Polyalcohol có nhiệt độ sôi cao hơn alcohol đơn chức có phân tử khối tương đương. - Do tạo được liên kết hydrogen với nước nên các alcohol có phân tử khối nhỏ tan tốt trong nước, độ tan giảm khi số nguyên tử carbon tăng.
Ảnh
IV. Tính chất hoá học
1. Phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm - OH
Ảnh
1. Phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm - OH
Alcohol có phản ứng thế nguyên tử hydrogen của nhóm – OH.
Ảnh
Ảnh
2. Phản ứng tạo thành ether
Ảnh
2. Phản ứng tạo thành ether
Phản ứng giữa hai phân tử alcohol tạo ether
Ảnh
Ảnh
3. Phản ứng tạo thành alkene
Ảnh
3. Phản ứng tạo thành alkene
Phản ứng tách nước từ alkanol tạo thành alkene
Ảnh
Có thể dự đoán sản phẩm chính và phụ của phản ứng dựa vào quy tắc Zaitsev.
Quy tắc Zaitsev: khi tách loại dẩn xuất halogen (X) hoặc gốc -OH thì X hoặc gốc -OH sẽ bị tách cùng với nguyên tử hydro tại nguyên tử cacbon ở liền bên cạnh có bậc cao nhất.
4. Phản ứng oxi hoá alcohol
Ảnh
a. Phản ứng oxi hoá hoàn toàn
Ảnh
b. Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn
Ảnh
Ảnh
5. Phản ứng riêng của polyalcohol
Ảnh
5. Phản ứng riêng của polyalcohol
Các polyalcohol có các nhóm – OH liền kề như ethylene glycol, glycerol, … có thể tạo phức chất với Cu(OH)2, sản phẩm có màu xanh đặc trưng.
Ảnh
V. Ứng dụng và điều chế
Tìm hiểu về ứng dụng và phuơng pháp điều chế
Ảnh
- Nhiều alchol được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực đồ uống, dược phẩm, mĩ phẩm, y tế, phẩm nhuộm hoặc làm nhiên liệu, … - Lạm dụng đồ uống có cồn sẽ gây hại cho sức khoẻ, gây tai nạn khi tham gia giao thông, … Chú ý: - Ethanol được điều chế bằng phản ứng hợp nước của ethylene hoặc lên men tinh bột.
Ảnh
- Glycerol được điều chế từ propylene hoặc chất béo.
Ảnh
Dặn dò và cảm ơn
Dặn dò
Ảnh
Dặn dò :
Xem lại bài hôm nay đã học và chuẩn bị cho bài tiếp theo
Làm bài tập về nhà đầy đủ trong SGK và sách bài tập
Cảm ơn
Ảnh