BÀI 9. VĂN HỌC VÀ CUỘC ĐỜI. 3. HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT (LƯU QUANG VŨ)
Trang bìa
Trang bìa
BÀI 8. DỮ LIỆU TRONG VĂN BẢN THÔNG TIN
Văn bản 3:
Ảnh
Khởi động
Khởi động
- Khởi động:
Quan sát video và cho biết: Em thích nhân vật nào nhất? Vì sao?
I. Tìm hiểu chung
Tìm hiểu chung
Ảnh
I. Tìm hiểu chung
- Nhiệm vụ
Hình vẽ
- Nhiệm vụ:
Đọc thông tin SGK kết hợp hiểu biết của bản thân nêu một vài nét về tác giả Lưu Quang Vũ và tác phẩm Hồn Chương Ba.
Ảnh
1. Tác giả
Ảnh
Hình vẽ
1. Tác giả
Một tài năng đa dạng: thơ, văn xuôi, hội hoạ, kịch. Kịch là đóng góp đặc sắc nhất của ông và là nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại.
Lưu Quang Vũ (1948 - 1988)
Ảnh
2. Văn bản
Hình vẽ
2. Tác phẩm
Thể loại kịch - Tư một truyển cổ dân gian cùng tên Lưu Quang Vũ đã hư cấu, sáng tạo thành một vở kịch nói hiện đại; đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ có ý nghĩa tư tưởng triết lí và nhân văn sâu sắc. Đoạn trích gồm phần lớn hồi VII và trọn vẹn đoạ kết của vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt.
Ảnh
II. Tìm hiểu chi tiết
Tìm hiểu chi tiết
Ảnh
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Các lớp kịch trong đoạn trích
Ảnh
1. Các lớp kịch trong đoạn trích
Hình vẽ
Xác định sự kiện chính trong các lớp kịch? Diễn biến tâm trạng Hồn Trương Ba diễn biến ra sao qua các lớp kịch? Qua các lớp xung đột kịch, ý nghĩa thông điệp gì được gửi gắm?
a. Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và da hàng thịt
Ảnh
a. Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và da hàng thịt
Ảnh
b. Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và những người thân
Ảnh
b. Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và những người thân
Ảnh
c. Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích
c. Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích
Ảnh
- Nhận xét
- Nhận xét:
Hình vẽ
Các sự kiện được triển khai theo quan hệ tăng tiến. Sự sắp đặt các sự kiện theo quan hệ tăng tiến đã tạo nên kịch tính và làm nổi bật xung đột chính trong tác phẩm: xung đột giữa linh hồn cao khiết của Hồn Trương Ba và thân xác phàm tục của hàng thịt.
Ảnh
- Nhiệm vụ: Tìm hiểu mâu thuẫn xung đột kịch
Ảnh
Ảnh
- Nhiệm vụ: Tìm hiểu mâu thuẫn xung đột kịch
2. Mâu thuẫn và xung đột kịch
Ảnh
Ảnh
2. Mâu thuẫn và xung đột kịch
3. Tâm trạng Hồn Trương Ba
Ảnh
3. Tâm trạng Hồn Trương Ba
Hình vẽ
Trong đoạn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Xác hàng thịt dễn biến tâm trạng của Hồn được thể hiện qua các phương diện nào? So sánh với các thể loại tự sự khác để thấy sự khác biệt? Từ diễn biến tâm trạng của Hồn Trương Ba em có nhận xét gì về đặc điểm, tính cách của nhân vật?
+ Lời thoại
Ảnh
3. Tâm trạng Hồn Trương Ba
Hình vẽ
Hình vẽ
* Lời thoại:
Đối thoại: "Ta ...ta...đã bảo mày im đi", "Không. Ta vẫn có một đời sống riêng"...: Khẳng định yếu ớt, bất lực trước sự thắng thế của xác. Độc thoại: "Tôi không muốn sống như thế này mãi"...: sự chán ghét, bất mãn.
+ Hành động
3. Tâm trạng Hồn Trương Ba
Hình vẽ
Hình vẽ
* Hành động:
Ảnh
Nghĩ ngợi, thẫn thờ, ngồ xuống, tay ôm đầu,...
+ Ngôn ngữ
Ảnh
3. Tâm trạng Hồn Trương Ba
Hình vẽ
Hình vẽ
* Ngôn ngữ
Thể hiện cảm xúc, tình cảm trực tiếp. Sử dụng nhiều câu rút gọn: Đừng vờ!; Sao thế?,... Câu chỉ dẫn sân khấu: có tác dụng thể hiện HĐ của nhân vật, hướng dẫn cho diễn viên khi khi diễn tả lại vở kịch => Độc giả thấy được tâm trạng, hành động của các nhân vật kịch.
+ Diễn biến tâm trạng
Ảnh
3. Tâm trạng Hồn Trương Ba
Hình vẽ
Hình vẽ
* Diễn biến tâm trạng:
Lớp kịch Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Xác hàng thịt: Lo lắng - ngập ngừng - lúng túng, hoang mang, tuyệt vọng. Lớp kịch đôi thoại giữa Hồn Trương Ba và người thân: Đau khổ - đau khổ hơn - đau khổ tột độ. Lớp kịch đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích: Kiên quyết chối từ.
- Nhận xét
Ảnh
3. Tâm trạng Hồn Trương Ba
Hình vẽ
Làm nổi bật tính cách của Hồn Trương Ba: Thẳng thắn, chính trực. Tính cách này đối lập với sự thô tục, nóng nảy của xác hàng thịt.
Ảnh
4. Chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản
Ảnh
4. Chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản
Hình vẽ
Việc hồn Trương Ba chấp nhận cái chết là quyết định như thế nào? Sự hoá thân vào cây cỏ, các SV đã thể hiện quy luật gì của cuộc sống?
a. Màn kết
a. Màn kết
Ảnh
Hình vẽ
Trương Ba trả xác cho anh hàng thịt; chấp nhận cái chết. Hoá thân vào cây cỏ, các sự vật thân thương để tồn tại vĩnh viễn bên cạnh những người thân yêu với niềm tin cuộc sống vẫn tuần hoàn theo quy luật muôn đời.
b. Nhận xét
b. Ý nghĩa
Ảnh
Hình vẽ
Chúng ta chỉ hành phúc thực sự khi là chính mình. Không nên sống theo ý muốn của người khác vì như vậy sẽ không thể là chính mình. Bi kịch mang âm hưởng lạc quan; thông điệp về sự chiến thắng của cái Thiện - cái Đẹp của cuộc sống đích thực.
III. Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
III. Tổng kết
1. Chủ đề
Ảnh
1. Chủ đề
Từ một truyện cổ dân gian Lưu Quang Vũ đã đưa ta một quan niệm cao đẹp về cách sống: Hãy sống chân thân với chính mình, phải biết đấu tranh với nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý.
2. Nghệ thuật
Ảnh
2. Nghệ thuật
Xung đột giàu kịch tính. Ngôn ngữ đặc trưng cho ngôn ngữ kịch. Sự kết hợp tính hiện đại với các giá trị truyền thống. Chất thơ trữ tình bay bổng.
IV. Vận dụng
Nhiệm vụ (Vận dụng)
Ảnh
Nếu bạn là Hồn Trương Ba trong đoạn kịch, bạn có lựa chọn giống như nhân vật không? Vì sao? Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bạn về vấn đề này.
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
Tổng kết:
Ôn lại kiến thức vừa học. Hoàn thành bài tập phần Vận dụng Chuẩn bị bài sau: "Bài 9. Văn học và cuộc đời. 4. Thực hành tiếng Việt: Giữ gìn và phát triển tiếng Việt".
Cảm ơn
Ảnh