THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT (CÂU RÚT GỌN VÀ CÂU ĐẶC BIỆT) 
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
I. KIẾN THỨC NGỮ VĂN
I. Kiến thức ngữ văn
Ảnh
I. KIẾN THỨC NGỮ VĂN
Câu hỏi
Tìm câu đặc biệt, câu rút gọn trong các ví dụ dưới đây ?
a. Mùa xuân. Mùa xuân đã về. -> Câu đặc biệt b. A hỏi B: - A: Mùa đầu tiên trong năm gọi là gì? - B: Mùa xuân. ->Câu rút gọn
Ảnh
Câu hỏi
* Giống nhau: Có cấu tạo gồm một từ hoặc một cụm từ. * Khác nhau:
Câu rút gọn
Câu đặc biệt
Hình vẽ
- Về bản chất, câu rút gọn được tạo ra theo mô hình chủ ngữ - vị ngữ. - Dựa vào hoàn cảnh sử dụng có thể xác định thành phần rút gọn của câu, qua đó có thể khôi phục các thành phần bị lược bỏ thành câu đầy đủ .
- Câu đặc biệt không được tạo ra theo ra theo mô hình chủ ngữ- vị ngữ. - Từ hoặc cụm từ trong câu đặc biệt làm trung tâm cú pháp của câu. Không thể xác định từ hoặc cụm từ đó làm thành phần nào trong câu.
Khái niệm
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Ảnh
II. THỰC HÀNH
II. Thực hành
Ảnh
II. THỰC HÀNH
Bài 1
BÀI 1/ ....Tìm câu rút gọn trong những câu dưới đây Xác định thành phần bị lược bỏ và chỉ ra văn cảnh cho phép hiểu đúng, hiểu rõ nghĩa của mỗi câu rút gọn tìm được. a) Tiếng hát ngừng. Cả tiếng cười. (Nam Cao) b) Hai người qua đường đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người..(Nguyễn Công Hoan) c) Cũng chỉ được bằng ấy câu, ông lão lại lật đật bỏ đi nơi khác. Còn phải kể cho người khác biết chứ. ( Kim Lân) d) Anh cảm tháy yên tâm, và cái ý định đưa vợ con đi chơi đây đó mỗi nơi một tý cho mở mang tầm mắt cứ nhạt dần. Ngại, rất ngại. Ban ngày bận bù đầu lên ở cơ quan.( Trần Đức Tiến)
Bài 3
BÀI TẬP 3/... Tìm câu đặc biệt trong những câu dưới đây. Chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của mỗi câu đặc biệt tìm được. a) Chao ôi! Ông lão nhớ làng, nhớ cái làng quá. (Kim Lân) b) Khốn nạn! Nào tôi có tiếc gì đâu? (Ngô Tất Tố) c) Thu! Để ba con đi. (Nguyễn Quang Sáng) d) Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. (Thép Mới) e) Một đêm mùa xuân. Trên dòng sông êm ả, cái đò cũ của bác tài Phán từ từ trôi. (Nguyên Hồng)
Phiếu bài tập
Ảnh
Ảnh
Hoạt động nhóm
Ảnh
HOẠT ĐỘNG NHÓM 4 (8p)
5p
3p
Bài 1
BÀI 1/ ....Tìm câu rút gọn trong những câu dưới đây Xác định thành phần bị lược bỏ và chỉ ra văn cảnh cho phép hiểu đúng, hiểu rõ nghĩa của mỗi câu rút gọn tìm được. a) Tiếng hát ngừng. Cả tiếng cười. (Nam Cao) b) Hai người qua đường đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người..(Nguyễn Công Hoan) c) Cũng chỉ được bằng ấy câu, ông lão lại lật đật bỏ đi nơi khác. Còn phải kể cho người khác biết chứ. ( Kim Lân) d) Anh cảm tháy yên tâm, và cái ý định đưa vợ con đi chơi đây đó mỗi nơi một tý cho mở mang tầm mắt cứ nhạt dần. Ngại, rất ngại. Ban ngày bận bù đầu lên ở cơ quan.( Trần Đức Tiến)
Bài 1
Ảnh
Bài 3
BÀI TẬP 3/... Tìm câu đặc biệt trong những câu dưới đây. Chỉ ra ý nghĩa, tác dụng của mỗi câu đặc biệt tìm được. a) Chao ôi! Ông lão nhớ làng, nhớ cái làng quá. (Kim Lân) b) Khốn nạn! Nào tôi có tiếc gì đâu? (Ngô Tất Tố) c) Thu! Để ba con đi. (Nguyễn Quang Sáng) d) Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. (Thép Mới) e) Một đêm mùa xuân. Trên dòng sông êm ả, cái đò cũ của bác tài Phán từ từ trôi. (Nguyên Hồng)
Bài 3
Ảnh
Thảo luận nhóm
THẢO LUẬN NHÓM
Thành phần bị lược bỏ trong các câu này là chủ ngữ (biểu thị người tiếp nhận),làm cho ý cầu khiến được thể hiện một cách mạnh mẽ, dứt khoát hơn với tất cả mọi người. Và tăng tính khẩu ngữ. a) => Được sử dụng trong tình huống cảnh báo, khuyên nhủ hoặc răn dạy. b) Thành phần bị lược bỏ: chủ ngữ => Được sử dụng để khích lệ, khuyên bảo hoặc chia sẻ kinh nghiệm. c) Thành phần bị lược bỏ: chủ ngữ => Được sử dụng để kích động, cổ vũ hoặc thúc đẩy hành động cụ thể. d) Thành phần bị lược bỏ: chủ ngữ => Được sử dụng để kêu gọi, khích lệ hoặc tuyên truyền.
BÀI TẬP 2/... Trong những câu sau, thành phần nào đã bị lược bỏ? Những câu đó được sử dụng trong hoàn cảnh, tình huống giao tiếp nào?
a) Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo. (Tục ngữ) b) Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. (Tục ngữ) c) Hãy cứu lấy Trái Đất! (Khẩu hiệu) d) Sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật! (Khẩu hiệu)
Bài 4
Bài tập 4/…: Viết đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng) nêu cảm xúc của em khi đến thăm một di tích lịch sử, trong đoạn văn có sử dụng câu đặc biệt (hoặc câu rút gọn).
- Hình thức: Đảm bảo đúng hình thức đoạn văn có bố cục 3 phần (MĐ-TĐ-KĐ). Không mắc lỗi câu, từ, chính tả, diễn đạt. Dụng lượng đoạn văn từ 5-7 dòng. - Nội dung: Nêu cảm xúc của em khi đến thăm một di tích lịch sử, trong đoạn văn có sử dụng câu đặc biệt (hoặc câu rút gọn). 1.MĐ: Nêu cảm nghĩ của bản thân khi đến thăm di tích lịch sử,. 2.TĐ: Trình bày cụ thể ấn tượng của bản thân khi đến thăm di tích lịch sử. 3.KĐ: Khái quát lại cảm nghĩ của bản thân.
Bảng đánh giá
Ảnh
BẢNG KIỂM ĐÁNH GIÁ
Tham khảo
Đoạn văn tham khảo Di tích lịch sử luôn có sức cuốn và ấn tượng với mỗi người dân không chỉ của quốc gia, dân tộc đó mà còn cuốn hút cả du khách quốc tế thích tìm tòi, khám phá. Em cũng từng đi nhiều, khám phá nhiều di tích lịch sử nhưng có lẽ, Lăng Chủ Tịch Hồ Chí Minh là một di sản văn hóa vĩ đại nhất mà em đã ghé thăm. Trong không gian trầm mặc, dưới bóng đèn nê ông dịu mát, hình ảnh Bác hiện ra rõ nét trước mắt, khiến tim em xuyến xao. Cảm giác như thời gian đã ngừng trôi, mỗi bước chân trên thềm lăng, quanh nơi Bác ngủ, em như nghe thấy hơi thở của Bác, nghe thấy tiếng Bác cười, nghe thấy giọng nói trầm ấm của Bác, vị cha già muôn vàn kính yêu của dân tộc. Chao ôi! Đó thật sự là một trải nghiệm không thể nào quên được. Em yêu Bác! Muôn ngàn kính yêu Bác! Và chính giây phút này đây, em thầm hứa với Bác sẽ học tập thật tốt để sau này đem tài trí góp phần gìn giữ và xây dựng đất nước ta thật to đẹp như Bác kính yêu mong muốn!  
- Câu đặc biệt: “Chao ôi!”.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
Hướng dẫn tự học
- Nắm vững kiến thức về câu rút gọn và câu đặc biệt. - Hoàn thành BT trong vở bài tập. - Chuẩn bị bài: Thực hành đọc hiểu “ ” + Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm, báo cáo bằng bài thuyết trình. + Trả lời các câu hỏi chuẩn bị bài theo các phiếu HT.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC