BÀI 8: TRUNG QUỐC TỪ THỜI CỔ ĐẠI ĐẾN THẾ KỈ VII
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Lịch sử và địa lí 6
BÀI 8: TRUNG QUỐC TỪ THỜI CỔ ĐẠI ĐẾN THẾ KỈ VII
Ảnh
Khởi động
Hoạt động
Ảnh
Hoạt động
Trung Quốc là một trong những trung tâm văn minh lớn của thế giới thời cổ đại. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, những nhà nước đầu tiên ra đời dọc theo lưu vực các dòng sông lớn. Trung quốc còn nhiều nhà tư tưởng lớn với những học thuyết có ảnh hưởng rộng rãi và còn giá trị cho đến hiện nay.
Ảnh
Điều kiện tự nhiên đã tác động như thế nào đến sự hình thành nền văn minh Trung Quốc? Qúa trình thống nhất và xác lập chế độ phong kiên ở Trung Quốc đã diễn ra như thế nào? Những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Trung Quốc là gì?
I. Điều kiện tự nhiên
1. Tìm hiểu (I. Điều kiện tự nhiên )
1. Tìm hiểu
Lãnh thổ Trung Quốc nhỏ hơn ngày nay, cư dân tập trung chủ yếu ở lưu vực hai con sông lớn là Hoàng Hà và Trường Giang (còn gọi là Dương Tử).
Ảnh
Hình 8.1. Lược đồ Trung Quốc cổ đại
-Ý 2 (I. Điều kiện tự nhiên )
Hình 8.2. Một đoạn Hoàng Hà
Lưu vực Hoàng Hà và Trường Giang có đất phù sa màu mỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế nông nghiệp.
Ảnh
Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, những nhà nước cổ đại đầu tiên được xây dựng ở hạ lưu Hoàng Hà và hạ lưu Trường Giang.
2. Trả lời câu hỏi (I. Điều kiện tự nhiên )
Ảnh
2. Trả lời câu hỏi
Quan sát lược đồ hình 8.1, hình 8.2 và đọc thông tin, hãy nêu những đặc điểm về điều kiện tự nhiên của Trung Quốc thời cổ đại.
II. Quá trình thống nhất và sự xác lập chế độ phong kiến dưới thời Tần Thuỷ Hoàng
1. Tìm hiểu (II. Quá trình thống nhất và sự xác lập chế độ phong kiến dưới thời Tần Thuỷ Hoàng)
1. Tìm hiểu
Từ khoảng thiên niên kỉ III đến cuối thiên niên kỉ II TCN, nhà Hạ, Thương, Chu thay nhau cầm quyền ở Trung Quốc. Khoảng thế kỉ VIII TCN, nhà Chu suy yếu, các nước ở lưu vực Hoàng Hà, Trường Giang nổi dậy đánh chiếm lẫn nhau trong suốt 5 thế kỉ, sử sách gọi là thời Xuân Thu - Chiến Quốc.
Ảnh
Hình 8.3. Lược đồ quá trình thống nhất Trung Quốc của Tần Thủy Hoàng (thế kỉ III TCN)
- Ý 2 (II. Quá trình thống nhất và sự xác lập chế độ phong kiến dưới thời Tần Thuỷ Hoàng)
Hình 8.4. Tần Thủy Hoàng (tranh vẽ)
Nửa sau thế kỉ III TCN, nước Tần mạnh lên, lần lượt đánh bại các nước khác và thống nhất Trung Quốc vào năm 221 TCN. Để thống nhất đất nước , Tần Thủy Hoàng đã ấp dụng chế độ đo lường, tiền tệ, chữ viết và pháp luật chung trong cả nước.
Ảnh
- Ý 3 (II. Quá trình thống nhất và sự xác lập chế độ phong kiến dưới thời Tần Thuỷ Hoàng)
Dưới thời nhà Tần, xã hội Trung Quốc có nhiều thay đổi.
Ảnh
Hình 8.5. Sơ đồ quá trình hình thành sã hội phong kiến ở Trung Quốc dưới thời Tần Thủy Hoàng
2. Trả lời câu hỏi (II. Quá trình thống nhất và sự xác lập chế độ phong kiến dưới thời Tần Thuỷ Hoàng)
Ảnh
Quan sát lược đồ hình 8.3 hãy vẽ sơ đồ các mốc thời gian chủ yếu trong tiến trình Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc. Quan sát sơ đồ hình 8.5 và cho biết xã hội phong kiến ở Trung Quốc dưới thời Tần Thủy Hoàng gồm những giai cấp chính nào?
2. Trả lời câu hỏi:
III. Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy
1. Tìm hiểu (III. Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy)
1. Tìm hiểu
Hình 8.6. Sơ đồ đường thời gian từ nhà Hán đến nhà Tùy
Từ năm 206 TCN đến năm 618, các triều đại phong kiến đã thay nhau cầm quyền ở Trung Quốc.
Ảnh
2. Trả lời câu hỏi (III. Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy)
Ảnh
2. Trả lời câu hỏi
Dựa vào sơ đồ hình 8.6, hãy kể tên các thời kì và các triều đình phong kiến Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy.
IV. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc
1. Tìm hiểu (IV. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc)
1. Tìm hiểu
Tư tưởng
Thời Xuân Thu - Chiến Quốc có nhiều học thuyết, tư tưởng chính trị và triết học, nổi bật nhất là bốn phái: Nho gia, Pháp gia, Đạo gia, Mặc gia.
Ảnh
Hình 8.7. Khổng Tử và các học trò (tranh vẽ)
- Chữ viết (IV. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc)
Chữ viết
Ảnh
Ảnh
Hình 8.8. Chữ giáp cốt (khắc trên mai rùa và xương rùa)
Hình 8.9. Chữ viết trên thẻ tre, gỗ
- Văn học, sử học , y học (IV. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc)
Văn học
Kinh thi là tác phẩm văn học nổi tiếng nhất ở Trung Quốc dưới thời Xuân Thu. Thời Chiến Quố, thành tựu văn học nổi tiếng là Sở từ trong đó tiêu biểu nhất là các sáng tác của Khuất Nguyên như: Li tao, Cửu ca, Thiên vấn,...
Sử học
Sử kí của Tư Mã Thiên là tác phẩm sử học tiêu bieeyr nhất, ngoài ra còn có tác phẩm Tam quốc chi.
Y học
Người Trung Quốc xưa đã biết dùng cây cỏ tự nhiên để làm thuốc chữa bệnh. Một số danh y nổi tiếng như Biển Thước, Hoa Đà,...
- Kĩ thuật (IV. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc)
Kĩ thuật
Người Trung Quốc đã đặt nền tảng cho các phát minh quan trọng về kĩ thuật như làm giấy, la bàn, kĩ thuật in,... trong đó có những phát minh vẫn còn sử dụng đến ngày nay.
Ảnh
Hình 8.10. Xe chỉ nam
- Kiến trúc (IV. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc)
Kiến trúc
Vạn Lí Trường Thành được người Trung Quốc xây dựng nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công từ bên ngoài. Đây được xem là biểu tượng của nền văn minh Trung Quốc.
Ảnh
Hình 8.11. Vạn Lí Trường Thành
2. Kiến thức mở rộng (IV. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc)
2. Kiến thức mở rộng
Lăng Mộ Tần Thủy Hoàng được xây dựng năm 246 đến năm 208 TCN. Theo sử kí của Tư Mã Thiên, khoảng 700 000 người đã được huy động để xây dựng lăng mộ.
Ảnh
Hình 8.12. Đội quan bằng đất nung được tìm thấy tại lăng mộ của Tần Thủy Hoàng.
3. Trả lời câu hỏi (IV. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc)
Ảnh
3. Trả lời câu hỏi
Dựa vào các hình từ 8.7 đến 8.12 và đọc thông tin trong sách giáo khoa trang 39, 40, 41, hãy nêu những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Trung Quốc.
V. Luyện tập và vận dụng
1. Luyện tập (III. Luyện tập và vận dụng)
Ảnh
1. Luyện tập
Câu 1: Điều kiện tự nhiên có những thuận lợi gì cho sựu hình thành nền văn minh Trung Quốc.
Câu 2: Tần Thủy Hoàng đã thống nhất và xác lập chế độ phong kiến ở Trung Quốc như thế nào?
2. Vận dụng (III. Luyện tập và vận dụng)
2. Vận dụng
Ảnh
Câu 3: Trong vai hướng dẫn viên du lịch, em hãy giới thiệu một thành tựu văn hóa tiêu biểu của Trung Quốc từ thời cổ đại đến thế kỉ VII.
Dặn dò
1. Em làm được những gì?
Ảnh
Em làm được những gì?
Giới thiệu được những đặc điểm về điều kiện tự nhiên của Trung Quốc thời cổ đại. Mô tả được sơ lược quá trình thống nhất và sự xác lập chế độ phong kiến ở Trung Quốc dưới thời Tần Thủy Hoàng. Xây dựng được đường thời gian từ nhà Hán, Nam - Bắc triều đến nhà Tùy. Nêu được những thành tựu cơ bản của nền văn minh Trung Quốc.
2. Dặn dò
Ảnh
Dặn dò
Học hiểu trọng tâm bài học. Làm bài tập trong SBT. Chuẩn bị bài sau:" Bài 9: Hy Lạp và La Mã cổ đại".
3. Cảm ơn
Ảnh