Bài 9. TÓM TẮT BẰNG SƠ ĐỒ NỘI DUNG CỦA MỘT VĂN BẢN
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 9 TÓM TẮT BẰNG SƠ ĐỒ NỘI DUNG CỦA MỘT VĂN BẢN
Xác định vấn đề
Xác định vấn đề
XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ
Ảnh
Quan sát ảnh sơ đồ tóm tắt
Ảnh
Hình thành kiến thức
Hình thành kiến thức
Các em đã được biết những cách nào để tóm tắt một văn bản chưa?
- Có thể tóm tắt văn bản bằng cách gạch ý - Xây dựng thông qua video clip - Tóm tắt bằng sơ đồ tư duy
Hình thành kiến thức
Sau khi tóm tắt một văn bản xong em thấy như thế nào?
- Khi nhìn vào sẽ dễ hiểu hơn - Hệ thống kiến thức qua sơ đồ giúp học sinh bớt căng thẳng, áp lực
Hình thành kiến thức
Như chúng ta đã biết một văn bản thường có dung lượng tương đối lớn như vậy để nhớ được hết tất cả các ý chính của văn bản thì cần phải đọc đi đọc lại rất nhiều, đôi khi làm chúng ta chán nản hơn. Ngày nay, vấn đề đó trở nên đa dạng hơn khi chúng ta biết vận dụng sáng tạo cách trang trí, tóm tắt một văn bản làm sao cho vừa đủ ý lại khiến chúng ta nhớ lâu hơn bằng cách hệ thống hóa các kiến thức bằng những ý chính sau đó sẽ vẽ theo chủ đề mà văn bản nói đến. Ví dụ: Đối với bài “Trái đất - cái nôi của sự sống” chúng ta có một sơ đồ tóm tắt đơn giản sau:
Ảnh
Như vậy, khi tóm tắt một văn bản bằng sơ đồ sẽ giúp chúng ta đơn giản kiến thức hơn và sẽ ghi nhớ được bài học lâu hơn.
Thực hành tóm tắt văn bản bằng sơ đồ
1. Trước khi tóm tắt
1. Trước khi tóm tắt:
- Xác định đúng nội dung cốt lõi của văn bản và hệ thống ý triển khai nội dung. - Lựa chọn từ khóa phản ánh nội dung cốt lõi và các ý triển khai đã xác định được. - Xác định mối liên hệ giữa các từ khóa - B1: Xác định nội dung cốt lõi của đoạn văn: những mối quan hệ ràng buộc lẫn nhau giữa các loài trong cuộc sống, tạo thành một “vòng đời bất tận”. - B2: Xác định các từ khóa: chúng ta, linh dương, chết, cỏ - B3: Xác định mối liên hệ giữa các từ khóa: chúng ta ăn linh dương; chúng ta chết; chúng ta trở về với cỏ; linh dương ăn cỏ.
2. Tóm tắt
2. Tóm tắt:
- Vẽ các hình cụ thể chứa các từ khóa - Sắp xếp các hình (chứa từ khóa) theo trật từ thích hợp. - Vẽ các đường cong, thẳng hoặc mũi tên nối các hình (chứa từ khóa) với nhau.
3. Chỉnh sửa
3. Chỉnh sửa:
- Kiểm tra xem sơ đồ đã phản ánh đúng cách hiểu của bản thân về nội dung văn bản chưa. - Xóa hay chỉnh sửa những chi tiết khiến người đọc sơ đồ có thể hiểu sai lệch điều bản thân muốn thể hiện hay chia sẻ về nội dung văn bản. - Xem xét chính xác, phù hợp của việc xếp đặt vị trí các hình và việc thiết lập đường nối giữa chúng.
4. Tổng kết
4. Tổng kết:
Sau khi học xong bài chúng ta rút ra được các bước để tóm tắt nội dung của văn bản bằng sơ đồ đơn giản sau: - Bước 1: Đọc kĩ văn bản cần tóm tắt + Xác định văn bản gồm mấy phần hoặc mấy đoạn và quan hệ giữa các phần, các đoạn. + Tìm từ khóa (những từ được lặp lại nhiều lần, được in nghiêng, in đậm) và ý chính của từng phần hoặc đoạn. + Xác định nội dung chính của văn bản và hình dung cách vẽ sơ đồ. - Bước 2: Tóm tắt văn bản bằng sơ đồ + Dựa trên số phần hoặc số đoạn, xác định số ô hoặc số bộ phần cần có trong sơ đồ. + Chọn cách thể hiện sơ đồ tốt nhất (hình vẽ, mũi tên, các kí hiệu…) để trình bày nội dung chính của văn bản cần tóm tắt. - Bước 3: Kiểm tra lại sơ đồ vẽ + Việc thể hiện các ý chính của văn bản cần tóm tắt trên sơ đồ đã đủ và rõ chưa? + Cách thể hiện trên sơ đồ về các phần, đoạn, ý chính và quan hệ giữa chúng trong văn bản gốc cần tóm tắt đã phù hợp chưa?
5. Luyện tập
5. Luyện tập: Làm bài tập vào vở ghi.
Bài 1: Lập sơ đồ cho văn bản sau: “Các loài chung sống với nhau như thế nào?” – Ngọc Phủ Bài 2: Lập sơ đồ cho văn bản sau: “Trái đất – cái nôi của sự sống” – Hồ Thanh Trang
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
DẶN DÒ Ôn lại bài và chuẩn bị bài tiếp theo
Kết thúc
Chào tạm biệt
Ảnh