Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 27: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1:
Câu hỏi 1: Tia Laze có độ đơn sắc cao. Chiếu chùm tia Laze vào khe của một máy quang phổ ta sẽ được gì?
A. Quang phổ liên tục
B. Quang phổ vạch phát xạ có nhiều vạch
C. Quang phổ vạch phát xạ chỉ có một vạch
D. Quang phổ vạch hấp thụ
Câu hỏi 2:
Câu hỏi 2: Để nhận biết sự có mặt của một nguyên tố trong một mẫu vật, ta phải nghiên cứu loại quang phổ gì của mẫu đó?
A. Quang phổ vạch phát xạ
B. Quang phổ liên tục
C. Quang phổ hấp thụ
D. Cả ba loại quang phổ trên
Phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại
Thí nghiệm:
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 1. Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại Nhận xét:
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 2. Nhận xét - Bức xạ (hay tia) hồng ngoại là bức xạ mà mắt không trông thấy và ở ngoài vùng màu đỏ của quang phổ. - Bức xạ (hay tia) tử ngoại là bức xạ mà mắt không trông thấy và ở ngoài vùng màu tím của quang phổ. C1:
I. PHÁT HIỆN TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 2. Nhận xét Một số người gọi tia tử ngoại là "tia cực tím", gọi thế thì sai ở điểm nào? Trả lời Gọi vậy là hoàn toàn sai vì tia tử ngoại không phải là tia có màu tím. Bản chất và tính chất:
II. BẢN CHẤT VÀ TÍNH CHẤT CHUNG CỦA TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 1. Bản chất - Có cùng bản chất với ánh sáng thông thường (có bản chất sóng điện từ), chỉ khác chỗ là không nhìn thấy được. 2. Tính chất - Chúng tuân theo các định luật quang học: truyền thẳng, phản xạ, khúc xạ, gây ra hiện tượng nhiễu xạ, giao thoa…như ánh sáng thông thường. - “Miền hồng ngoại “trải từ bước sóng 760 nm đến vài mm.”Miền tử ngoại” trải dài từ bước sóng 380 nm đến vài nm. Tia hồng ngoại
Cách tạo ra:
III. TIA HỒNG NGOẠI 1. Cách tạo ra - Vật có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ môi trường xung quanh đều phát tia hồng ngoại ra môi trường. - Nguồn phát tia hồng ngoại thông dụng : là bóng đèn sợi tóc, bếp ga, bếp than và điốt hồng ngoại.vv. Tính chất và công dụng `:
III. TIA HỒNG NGOẠI 2. Tính chất và công dụng tia hồng ngoại a. Tác dụng nhiệt rất mạnh - Công dụng là sấy khô sản phẩm, sưởi ấm… b. Gây một số phản ứng hoá học - Công dụng là chế tạo phim ảnh để chụp ảnh hồng ngoại. c. Biến điệu được như sóng điện từ cao tần. - Công dụng là chế tạo bộ điều khiển từ xa dùng hồng ngoại. - Trong lĩnh vực quân sự: Ống nhòm hồng ngoại, camêra hồng ngoại chụp ảnh ban đêm d. Có thể gây ra hiện tượng quang điện bên trong đối với chất bán dẫn. Tia từ ngoại
Nguồn tia tử ngoại:
III. TIA TỬ NGOẠI 1. Nguồn tia tử ngoại - Các vật nung nóng trên latex(2000^0)C phát ra một lượng đáng kể tia tử ngoại. - Nguồn phát tia tử ngoại thông thường: Hồ quang điện Mặt trời Đèn hơi thủy ngân Tính chất:
III. TIA TỬ NGOẠI 2. Tính chất - Tác dụng lên phim ảnh. - Kích thích sự phát quang của nhiều chất. - Kích thích nhiều chất phản ứng hoá học. - Làm ion hoá chất khí và nhiều chất khác, gây ra hiện tượng quang điện ngoài. - Tác dụng sinh học. - Bị nước thuỷ tinh hấp thụ mạnh, nhưng lại có thể truyền qua được thạch anh vv… C2:
III. TIA TỬ NGOẠI Tại sao người thợ hàn hồ quang phải cần " mặt nạ" che mặt, mỗi khi cho phóng hồ quang Trả lời - Vì thuỷ tinh hấp thụ mạnh tia tử ngoại do hồ quang phát ra, nên người đó tránh được chùm tia tử ngoại chiếu vào mắt làm tổn thương mắt và giảm cường độ các tia khả kiến đỡ chói mắt . Sự hấp thụ tia tử ngoại:
II. TIA TỬ NGOẠI - Bị thủy tinh hấp thụ mạnh. 3. Sự hấp thụ tia tử ngoại - Thạch anh, nước và không khí hấp thụ mạnh tia tử ngoại có bước sóng trên 200 nm. - Tầng ôzôn hấp thụ hầu hết tia tử ngoại có bước sóng dưới 300 nm, là tấm áo giáp bảo vệ con người và sinh vật trên trái đất. Công dụng:
II. TIA TỬ NGOẠI 4. Công dụng - Trong y học: Diệt trùng các dụng cụ phẫu thuật và chữa bệnh còi xương. - Trong CN thực phẩm: Diệt trùng thực phẩm - Trong CN cơ khí: Tìm vết nứt trên bề mặt sản phẩm kim loại. Củng cố
Bài tập 1:
Bài 1: Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Tia hồng ngoại là một bức xạ đơn sắc có màu hồng.
B. Tia hồng ngoại là sóng điện từ có bước sóng nhỏ hơn 0,4 μm .
C. Tia hồng ngoại do các vật có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ môi trường xung quanh phát ra.
D. Tia hồng ngoại không bị lệch trong điện trường và từ trường.
Bài tập 2:
Bài 2: Phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Tia hồng ngoại do các vật bị nung nóng phát ra.
B. Tia hồng ngoại là sóng điện từ có bước sóng lớn hơn 0,76 μm .
C. Tia hồng ngoại có tác dụng lên mọi kính ảnh.
D. Tia hồng ngoại có tác dụng nhiệt rất mạnh.
Bài tập 3:
Bài 3: Phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Tia tử ngoại có tác dụng sinh lí.
B. Tia tử ngoại có thể kích thích cho một số chất phát quang.
C. Tia tử ngoại có tác dụng mạnh lên kính ảnh.
D. Tia tử ngoại có không khả năng đâm xuyên.
Dặn dò và kết thúc
Dặn dò:
DẶN DÒ - Học thuộc bài và phần ghi nhớ trong sgk. - Làm các bài tập từ 1đến 9 sgk trang 142. - Chuẩn bị trước bài mới. Kết thúc: