Bài 7. Viết. PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM THƠ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 7: THƠ ĐƯỜNG LUẬT [ Viết] PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM THƠ
Khởi động
Khởi động
Ảnh
Ảnh
KHỞI ĐỘNG
Hãy liệt kê những bài thơ mà em biết hoặc đã được học. Bài thơ nào đã để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?
Ảnh
I. ĐỊNH HƯỚNG
Định hướng
Ảnh
I. ĐỊNH HƯỚNG
1. Tìm hiểu về kiểu bài và những lưu ý
1. Tìm hiểu về kiểu bài và những lưu ý
Dựa vào nội dung SHS cùng kiến thức đã chuẩn bị trước đó trả lời câu hỏi: ? Thế nào là kiểu bài phân tích một tác phẩm thơ? ? Theo em, một bài văn phân tích một tác phẩm thơ cần phải lưu ý những điều gì?
Ảnh
Ảnh
a) Yêu cầu
a) Yêu cầu
- Yêu cầu chung là chỉ ra và làm rõ những điểm nổi bật (thành công, có thể cả hạn chế) trong nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. - Cũng có thể đi sâu và tìm hiểu từng vấn đề, khía cạnh của bài thơ hoặc tập thơ, nêu những phát hiện riêng của bản thân về tác phẩm.
Ảnh
b) Lưu ý
b) Lưu ý
- Đọc kĩ tác phẩm, chú ý xác định nội dung và các yếu tố hình thức nổi bật. - Chỉ ra giá trị của các yếu tố hình thức trong việc thể hiện nội dung, chủ đề của tác phẩm, nhất là các sáng tạo độc đáo của người viết.
Ảnh
Lưu ý
Xác định các luận điểm trong bài viết, lựa chọn các bằng chứng từ bài thơ cho mỗi luận điểm.
Ảnh
Lưu ý
Liên hệ, so sánh với các bài thơ có cùng đề tài, chủ đề, thể loại để làm sáng tỏ thêm giá trị của bài thơ được phân tích.
Ảnh
Lưu ý
Suy nghĩ, nhận xét về những thành công và hạn chế (nếu có) của bài thơ, về giá trị, sự tác động của tác phẩm đối với người đọc cũng như bản thân em.
Ảnh
II. THỰC HÀNH
Thữ hành
Ảnh
II. THỰC HÀNH
a. Chuẩn bị
Hình vẽ
a. Chuẩn bị - Đọc kĩ đề bài, xác định yêu cầu thực hiện. - Đọc lại bài thơ Vịnh khoa thi Hương, chú ý đến các yếu tố như thể loại, niêm, luật của bài thơ, cách gieo vần, … - Lựa chọn một vài hình thức nghệ thuật nổi bật nhất của tác phẩm.
Ảnh
b. Tìm ý và lập dàn ý
b. Tìm ý và lập dàn ý
Hình vẽ
Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi: ? Chủ đề của bài thơ là gì? ? Nghệ thuật trào phúng của bài thơ có điểm gì đặc sắc? Các biểu hiện của nghệ thuật trào phúng là gì
Ảnh
Ví dụ
Hình vẽ
- Trần Tế Xương đã chọn những hình ảnh nào của khoa thi Hương năm Đinh Dậu? Hình ảnh đó có gì đặc biệt? - Việc lựa chọn ngôn từ để khắc hoạ các hình ảnh trên có gì đặc biệt? Có thể thay thế các từ ngữ trên bằng từ ngữ khác không? - Tác giả đã sử dụng phép đối như thế nào để nghệ thuật trào phúng được phát huy triệt để?
Ảnh
Lập dàn ý
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Thân bài
Hình vẽ
- Trình bày chủ đề của bài thơ. - Phân tích nghệ thuật lựa chọn và xây dựng hình ảnh. Lí giải vì sao nhà thơ lại sử dụng các hình ảnh ấy và phân tích để thấy được nghệ thuật trào phúng. - Chỉ ra và phân tích tác dụng của các phép đối được tác giả sử dụng để tạo nên những hình ảnh, ngôn từ trào phúng đặc sắc và gây ấn tượng mạnh mẽ. - Nêu lên những suy nghĩ và cảm xúc của bản thân về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
Kết bài
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
c. Viết bài
c. Viết bài
- Dựa vào dàn ý đã làm để luyện tập kỹ năng viết bài. - Lần lượt phân tích các yếu tố đặc sắc của truyện theo trình tự hợp lí. Với mỗi yếu tố, cần chú ý điểm nổi bật, bằng chứng kèm theo và tác dụng của chúng. - Trong khi phân tích, chú ý tạo điểm nhấn cho yếu tố hình thức được phân tích bằng những đánh giá, nhận xét xác đáng, tinh tế. - Chú ý vận dụng cách phân tích các yếu tố hình thức của thơ.
d. Xem lại và chỉnh sửa
d. Xem lại và chỉnh sửa
Ảnh
Ảnh
Xem lại và chỉnh sửa
Ảnh
Xem lại và chỉnh sửa
Ảnh
LUYỆN TẬP
Luyện tập
Ảnh
LUYỆN TẬP
Luyện tập
Đọc phần a. Cách thức (SGK trang 50) và trả lời câu hỏi sau: Em hãy trình bày cách thức phân tích tác dụng của hình thức thơ.
Ảnh
Ảnh
Luyện tập
- Mỗi thể loại văn học đều có những hình thức tiêu biểu, nổi bật. - Để thể hiện nội dung và cảm xúc, thơ nói chung thường sử dụng một số yếu tố như vần, nhịp, từ ngữ, hình ảnh, tư tưởng, cảm xúc, ....
Ảnh
Luyện tập
Ảnh
- Mỗi yếu tố hình thức của văn bản thơ đều có tác dụng trong việc biểu đạt nội dung. - Khi đọc và phân tích cần thấy mối quan hệ giữa hình thức và nội dung, chỉ ra tác dụng của các yếu tố hình thức ấy. - Cần tránh việc chỉ nêu nội dung hoặc nêu hình thức, không phân tích tác dụng của các yếu tố hình thức.
VẬN DỤNG
Vận dụng
Ảnh
VẬN DỤNG
Vận dụng
Trong các đoạn văn sau đây, người viết đã tập trung phân tích tác dụng của yếu tố hình thức nào trong văn bản thơ? Đoạn 1: “Trong không khí lắng sâu ấy của đất trời, một hình ảnh hiện lên: “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” Ánh trăng bao phủ trùm lên cổ thụ. Ánh trăng lồng vào tán lá. Cành lá cắt ánh trăng thành những mảng trắng đen lẫn lộn, những bóng trăng và bóng cây. Hai lớp bóng ấy lại trùm lên, lồng vào khóm hoa và bóng hoa, bóng trăng, bóng cây lại in lên mặt đất. Chỉ có tối và sáng, trắng và đen loang loáng ánh bạc. Sắc màu bề ngoài mát lạnh. Mọi vật im phăng phắc. Ấy thế mà bên trong, thiên nhiên lại vận động ấm áp vô chừng (Lê Trí Viễn)
Vận dụng
Đoạn 2: “ Các từ láy xao xác, não nùng, chập chờn gợi một nỗi buồn nhẹ mà thấm, một tâm trạng quạnh hiu, xa vắng. “Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng” – nhịp điệu thơ trôi nhẹ như ru hồn về một thời xa xăm. Chữ ngày không thật đầy sức gợi” (Lê Quang Hưng)
Ảnh
Vận dụng
Đoạn 3: “Trong hai câu thực, nhà thơ dùng thử pháp cực tả, nói quá và biếm hoạ hình ảnh sĩ tử cũng như các quan coi thi: Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ, Ậm oẹ quan trường miệng thét loa. Với hình thức đảo ngữ, đặt tính từ “Lôi thôi...” lên đầu câu, nhân vật sĩ tử “vai đeo lọ” bỗng trở thành kẻ nhếch nhác, luộm thuộm, được chăng hay chớ. Tiếp theo, việc đảo tính từ đồng thời là từ láy “Ậm oẹ...” lên trước cũng biếm hoạ ông quan coi thi “miệng thét loa” thành người ngu ngơ, ấm ớ, dớ dẩn” (Nguyễn Hữu Sơn)
DẶN DÒ
Dặn dò
Ảnh
Kết thúc
Kết thúc
Ảnh