BÀI 3. THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG KĨ THUẬT, CÔNG NGHỆ TẠI VIỆT NAM
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 3. THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG KĨ THUẬT, CÔNG NGHỆ TẠI VIỆT NAM
Giáo viên:...
DẪN DẮT
Mục tiêu bài học
Ảnh
Trình bày được khái niệm về thị trường lao động, các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường lao động, vai trò của thị trường lao động trong việc định hướng nghề nghiệp thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ. Mô tả được những vấn đề cơ bản của thị trường lao động tại Việt Nam hiện nay. Tìm kiếm được các thông tin về thị trường lao động trong lĩnh vực kĩ thuật và công nghệ.
Mục tiêu bài học
Hoạt động 1
Ảnh
Ảnh
Hoạt động 1
Hình 3.1. Minh hoạ tình huống phỏng vấn chuyên gia về thị truờng lao động
Ảnh
Tình huống ở Hình 3.1 đã cung cấp những thông tin gì về thị trường lao động trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ?
Huớng dẫn trả lời (Lời giải)
Ảnh
- Nhu cầu cao về nhân lực: + Chuyên gia chia sẻ về nhu cầu tuyển dụng cao cho vị trí kỹ thuật viên vận hành hệ thống điện gió và điện mặt trời. - Lĩnh vực mới nổi: + Nhu cầu cao cho kỹ thuật viên điện gió và điện mặt trời cho thấy đây là một lĩnh vực mới nổi trong ngành điện. + Nhu cầu này có thể do sự phát triển nhanh chóng của ngành năng lượng tái tạo tại Việt Nam.
* Dựa vào thông tin trong ảnh, ta có thể thấy những thông tin về thị trường lao động trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ:
+ Tiếp (Lời giải)
. + Nhu cầu cao về nhân lực cho thấy đây là cơ hội tốt cho những người đang tìm kiếm việc làm trong lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ. + Các kỹ thuật viên vận hành hệ thống điện gió và điện mặt trời có thể có mức lương và chế độ đãi ngộ tốt. - Yêu cầu về kỹ năng: + Để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động, người lao động cần có các kỹ năng chuyên môn về vận hành hệ thống điện gió và điện mặt trời.  + Ngoài ra, họ cũng cần có các kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề.
- Cơ hội việc làm:
Ảnh
THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG
1.1. Khái niệm thị trường lao động
Ảnh
1. Thị trường lao động
Ảnh
Ảnh
1.1. Khái niệm thị trường lao động
Ảnh
Hình 3.2. Minh họa hoạt động tuyển dụng trong thị trường lao động
Quan sát Hình 3.2 và cho biết những nội dung nào đã được thoả thuận trong hoạt động tuyển dụng trên?
Hướng dẫn trả lời (Lời giải)
Nội dung được thỏa thuận trong hoạt động tuyển dụng ở Hình 3.2 là: mức lương, điều kiện làm việc, vị trí công việc, thời gian bắt đầu làm việc, ...
Hướng dẫn trả lời:
Ảnh
Hình thành kiến thức
Thị trường lao động là thị trường trao đổi hàng hoá "sức lao động" giữa người lao động và người sử dụng lao động thông qua các hoạt động tuyển chọn, thoả thuận về tiền lương và các điều kiện làm việc khác. Trong đó: + Người lao động: là nguồn cung sức lao động cho người sử dụng lao động, làm việc theo thoả thuận, được trả lương và chịu sự quản lí, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động. + Người sử dụng lao động: là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân,... cần thuê mướn, sử dụng người lao động (có nhu cầu sức lao động).
* Tổng quát:
1.2. Các yếu tố ảnh hưởng
Quan sát Hình 3.3 và so sánh nhu cầu về số lượng và chất lượng lao động giữa hai dây chuyền lắp ráp ô tô.
1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường lao động
Ảnh
Hình 3.3. Minh họa robot thay thế con người trong dây truyền sản xuất tự động
Ảnh
Hướng dẫn trả lời (Lời giải)
Ảnh
Hướng dẫn trả lời:
Hoạt động 3
Hướng dẫn trả lời:
Ảnh
* Ngành Nông nghiệp có sự chuyển dịch - Áp dụng công nghệ cao, tự động hóa vào sản xuất. - Giảm dần lao động thủ công, tăng lao động có trình độ kỹ thuật. * Ngành Công nghiệp có sự chuyển dịch: - Chuyển sang sản xuất công nghệ cao, tự động hóa. - Tăng cường ứng dụng robot, trí tuệ nhân tạo.
Hoạt động 3
Hãy kể một số ngành kinh tế có sự chuyển dịch cơ cấu làm ảnh hưởng đến thị trường lao động hiện nay.
a. Sự phát triển của khoa học kĩ thuật (1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường lao động)
Ảnh
a. Sự phát triển của khoa học kĩ thuật
– Sự tiến bộ của khoa học và công nghệ giúp tạo ra những máy móc, thiết bị công nghệ cao để thay thế con người ở nhiều công đoạn trong quá trình sản xuất, làm giảm bớt số người lao động tham gia sản xuất và tác động trực tiếp đến nhu cầu về số lượng và chất lượng lao động. – Ứng dụng thành tựu của khoa học và công nghệ giúp tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó làm tăng nhu cầu lao động chất lượng cao, có trình độ kĩ thuật, kĩ năng nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu đổi mới công nghệ.
b. Sự chuyển biến cơ cấu kinh tế (1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường lao động)
b. Sự chuyển biến cơ cấu kinh tế
Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế do quá trình công nghiệp hoá đất nước, xu hướng phát triển của hội nhập quốc tế và tác động của nền công nghiệp 4.0, kéo theo sự chuyển dịch cơ cấu lao động, dẫn đến nhu cầu lao động sẽ thay đổi cả về số lượng và chất lượng theo từng lĩnh vực sản xuất.
Ảnh
c. Nhu cầu lao động (1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường lao động)
c. Nhu cầu lao động
Việc gia tăng vốn đầu tư sản xuất của người sử dụng lao động làm thay đổi quy mô và công nghệ sản xuất, dẫn đến sự thay đổi nhu cầu lao động về số lượng và chất lượng.
Ảnh
d. Nguồn cung lao động (1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường lao động)
d. Nguồn cung lao động
Quy mô, cơ cấu, chất lượng của lực lượng lao động ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cung cấp lao động cho thị trường lao động. Trong đó, quy mô và tốc độ gia tăng dân số ở độ tuổi lao động; công tác đào tạo, bồi dưỡng ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng nguồn cung lao động cho thị trường lao động.
Ảnh
1.3. Vai trò của thị trường lao động
1.3. Vai trò của thị trường lao động
- Cung cấp những thông thông tin tin về thị trường lao động thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ như: xu hướng việc làm, nhu cầu tuyển dụng lao động, các cơ sở đào tạo nghề nghiệp,... - Giúp người học định hướng lựa chọn ngành nghề, cấp học và trình độ đào tạo phù hợp với năng lực, sở trường, điều kiện của cá nhân.
Trong việc định hướng nghề nghiệp thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ, thị trường lao động có những vai trò sau:
+ Tiếp
- Giúp các cơ sở đào tạo (trường đại học, cao đẳng, trung cấp) định hướng và phát triển chương trình đào tạo cho các ngành nghề và trình độ đào tạo phù hợp. - Giúp người lao động có cơ hội được tuyển dụng vào vị trí việc làm phù hợp với chuyên môn đã được đào tạo. - Giúp người sử dụng lao động tuyển dụng được người lao động phù hợp và có chất lượng.
1.3. Vai trò của thị trường lao động
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN
2. Những vấn đề cơ bản của thị trường lao động
2. Những vấn đề cơ bản của thị trường lao động Việt Nam hiện nay
Thị trường lao động Việt Nam liên tục duy trì đà phát triển. Hiện nay, số người có việc làm và thu nhập bình quân tháng của người lao động tiếp tục tăng, tỉ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm trong độ tuổi lao động giảm dần. Bên cạnh đó, thị trường lao động Việt Nam hiện nay vẫn còn một số vấn đề cơ bản sau: + Xu hướng tuyển dụng người lao động đã qua đào tạo, có kinh nghiệm luôn chiếm tỉ lệ rất cao (Nguồn: Niên giám thống kê năm 2022 của Tổng cục Thống kê).
Ảnh
+ Tiếp
+ Xu hướng nguồn cung lao động lớn hơn nhu cầu tuyển dụng, dẫn đến số người và tỉ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động vẫn ở mức cao (Nguồn: Niên giám thống kê năm 2022 của Tổng cục Thống kê). + Chất lượng lao động thấp, lao động phân bố không đồng đều ở các lĩnh vực và trình độ đào tạo (Nguồn: https://www.gso.gov.vn/). Tỉ lệ lao động được đào tạo nghề còn thấp, kĩ năng, tay nghề và tác phong lao động công nghiệp còn yếu.
2. Những vấn đề cơ bản của thị trường lao động Việt Nam hiện nay
Ảnh
TÌM KIẾM THÔNG TIN
3.1. Nội dung tìm kiếm
3. Tìm kiếm những thông tin về thị trường lao động trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ
3.1. Nội dung tìm kiếm
Tìm kiếm các thông tin về thị trường lao động trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ sau: + Tình trạng xu hướng việc làm của nghề nghiệp. + Nhu cầu tuyển dụng nghề nghiệp. + Các cơ sở đào tạo nào đang đào tạo nghề nghiệp. + Tiền lương và tiền công.
3.2. Yêu cầu
3.2. Yêu cầu
+ Thực hiện đúng quy trình tìm kiếm thông tin. + Tìm kiếm được các thông tin thị trường lao động. + Các thông tin chính xác, tin cậy.
Ảnh
3.3. Quy trình tìm kiếm thông tin
3.3. Quy trình tìm kiếm thông tin
+ Việc tìm kiếm thông tin về thị trường lao động trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ được tiến hành theo các bước như Bảng 3.1.
Bảng 3.1. Quy trình tìm kiếm thông tin về thị trường lao động
Ảnh
+ Tiếp (Bảng 3.1. Quy trình tìm kiếm thông tin về thị trường lao động)
Ảnh
3.4. Đánh giá kết quả tìm kiếm
3.4. Đánh giá kết quả tìm kiếm
Kết quả tìm kiếm thông tin về thị trường lao động trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ được đánh giá theo tiêu chí mô tả trong Bảng 3.2.
Bảng 3.2. Tiêu chí đánh giá kết quả tìm kiếm thông tin về thị trường lao động
Ảnh
LUYỆN TẬP
Luyện tập 1
Hình vẽ
Luyện tập 1: Hãy nêu khái niệm thị trường lao động. Trong thị trường lao động, người lao động là ai và người sử dụng lao động là ai? 
Lời giải
- Thị trường lao động là thị trường trao đổi hàng hoá "sức lao động” giữa người lao động và người sử dụng lao động thông qua các hoạt động tuyển chọn, thoả thuận về tiền lương và các điều kiện làm việc khác. - Người lao động: là nguồn cung sức lao động cho người sử dụng lao động, làm việc theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lí, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động. - Người sử dụng lao động: là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, HTX, hộ gia đình, cá nhân,…cần thuê mướn, sử dụng người lao động.
Lời giải:
Luyện tập 2
Luyện tập 2: Hãy nêu các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường lao động. Vì sao sự đổi mới công nghệ lại ảnh hưởng đến thị trường lao động?
Lời giải:
- Thị trường lao động chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố: sự phát triển của khoa học và công nghệ; sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế; nhu cầu lao động, nguồn cung lao động. - Sự đổi mới công nghệ là một động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức cho thị trường lao động. Để thích ứng với những thay đổi này, người lao động cần trang bị cho mình những kỹ năng mới, sẵn sàng học hỏi và cập nhật kiến thức liên tục. Các chính phủ và doanh nghiệp cũng cần có chính sách hỗ trợ phù hợp để giúp người lao động chuyển đổi nghề nghiệp và tiếp cận cơ hội việc làm mới.
Luyện tập 3
Luyện tập 3: Hãy nêu những vấn đề cơ bản của thị trường lao động Việt Nam hiện nay. 
Lời giải:
Những vấn đề cơ bản của thị trường lao động Việt Nam bao gồm:  - Xu hướng tuyển dụng người lao động đã qua đào tạo, có kinh nghiệm chiếm tỉ lệ rất cao. - Xu hướng nguồn cung lao động lớn hơn nhu cầu tuyển dụng => tỉ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động cao. - Chất lượng lao động động thấp, lao động phân bố không đồng đều ở các lĩnh vực và trình độ đào tạo.
Luyện tập 4
Luyện tập 4: Hãy chọn một ngành nghề trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ và tìm kiếm thông tin, trình bày kết quả tìm kiếm được về ngành nghề đó.
Lời giải:
Ngành Kỹ thuật Phần mềm - Kỹ thuật phần mềm là ngành học tập trung vào việc thiết kế, phát triển, thử nghiệm và bảo trì các ứng dụng phần mềm. Ngành này đòi hỏi kiến thức về lập trình, cấu trúc dữ liệu, giải thuật, hệ điều hành, mạng máy tính và các kỹ thuật phát triển phần mềm khác. - Ngành kỹ thuật phần mềm là một ngành học đầy tiềm năng và có nhiều cơ hội phát triển. 
VẬN DỤNG
Vận dụng 1
Hình vẽ
Vận dụng 1: Hãy tìm hiểu và chia sẻ nhu cầu lao động của một ngành nghề thuộc lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ trong một bản tin thị trường lao động Việt Nam để lựa chọn ngành nghề và trình độ đào tạo có thể tiếp tục học tập sau cấp trung học cơ sở. 
DẶN DÒ
Ghi nhớ
Ảnh
Dặn dò:
- Đọc thuộc phần ghi nhớ (SGK/19) - Làm BTVN. - Ôn lại bài cũ và chuẩn bị bài mới: "Bài 4. Lựa chọn nghề nghiệp trong lĩnh vực kĩ thuật, công nghệ".
CẢM ƠN
Cảm ơn
Ảnh