BÀI 73. THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 73. THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT
Khởi động
Khởi động
Khởi động
Câu hỏi: Em có biết để đo lượng không gian mà một chiếc hộp chữ nhật chiếm, chúng ta cần tính gì không?
Trả lời: Để đo lượng không gian mà một chiếc hộp chữ nhật chiếm, chúng ta cần tính thể tích của nó. Thể tích giúp biết được chiếc hộp có thể chứa được bao nhiêu đồ vật hoặc chiếm bao nhiêu không gian.
Hình thành kiến thức
Thể tích hình hộp chữ nhật
Ảnh
- Ví dụ: Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài 5 cm, chiều rộng 3 cm và chiều cao 4 cm. Hình hộp chữ nhật bên gồm các hình lập phương có thể tích 1 Latex(cm^3). - Tính số hình lập phương ở mỗi lớp. - Tính số hình lập phương của 4 lớp. Vậy thể tích của hình hộp chữ nhật là: 5 x 3 x 4 = 60 (Latex(cm^3)).
Muốn tính thể tích hình hộp chữ nhật, ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng rồi nhân với chiều cao(cùng một đơn vị đo). Gọi V là thể tích của hình hộp chữ nhật, ta có: V = a x b x c (a, b, c là ba kích thước của hình hộp chữ nhật)
Ảnh
Ảnh
Thực hành
Bài 1
Bài 1:Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài a, chiều rộng b và chiều cao c. a) a = 10 cm; b = 5 cm; c = 7 cm. b) a = 12 m; b = 8 m; c = Latex(15/2) m c) a = 0,6 dm; b = 0,25 dm; c = 4 cm
Phương pháp giải: Muốn tính thể tích hình hộp chữ nhật, ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng rồi nhân với chiều cao (cùng đơn vị đo). Lời giải chi tiết: a) Thể tích hình hộp chữ nhật là: 10 x 5 x 7 = 350 (Latex(cm^3)) b) Thể tích hình hộp chữ nhật là: 12 x 8 x Latex(15/2) = 720 (Latex(m^3)) c) Đổi 4 cm = 0,4 dm Thể tích hình hộp chữ nhật là: 0,6 x 0,25 x 0,4 = 0,06 (Latex(dm^3))
Bài 2
Bài 2: Số đo? Một hình hộp chữ nhật có thể tích 72,9 Latex(cm^3), chiều dài 6 cm và chiều rộng 4,5 cm. Chiều cao của hình hộp chữ nhật đó là .?.
Phương pháp giải: Chiều cao của hình hộp chữ nhật = thể tích : chiều dài : chiều rộng Lời giải chi tiết: Chiều cao của hình hộp chữ nhật là: 72,9 : 6 : 4,5 = 2,7 (Latex(cm^3)) Chiều cao của hình hộp chữ nhật đó là 2,7 Latex(cm^3)
Luyện tập
Bài 1
Bài 1:Số? Thể tích của hình bên là .?. Latex(m^3)
Phương pháp giải: - Bước 1: Tìm thể tích của một hình hộp chữ nhật nhỏ - Bước 2: Thể tích của hình bên = thể tích của một hình hộp chữ nhật nhỏ x số hình lập phương nhỏ có ở  Lời giải chi tiết:
Ảnh
Thể tích của một hình hộp chữ nhật nhỏ là: 4 x 4 x 2 = 32 (Latex(m^3)) Mà hình bên có 3 hình hộp chữ nhật nhỏ, nên: Thể tích của hình bên là: 32 x 3 = 96 (Latex(m^3)) Đáp số: 96 Latex(m^3)
Bài 2
Bài 2:Tính thể tích của khối gỗ có dạng như hình bên.
Phương pháp giải: Chia khối gỗ làm hai hình hộp chữ nhật nhỏ: hình (1) và hình (2) - Tính thể tích của hình hộp chữ nhật (1) và hình hộp chữ nhật (2) - Thể tích khối gỗ = thể tích của hình hộp chữ nhật (1) + thể tích của hình hộp chữ nhật (2) Lời giải chi tiết: Chia khối gỗ làm hai hình hộp chữ nhật nhỏ như sau:
Ảnh
Thể tích của hình hộp chữ nhật (1) là: 12 x 6 x 8 = 576 (Latex(cm^3)) Chiều dài của hình hộp chữ nhật (2) là: 20 – 12 = 8 (Latex(cm^3)) Thể tích của hình hộp chữ nhật (2)  là: 8 x 6 x 12 = 576 (Latex(cm^3)) Thể tích  của khối  gỗ là: 576 + 576 = 1 152 (Latex(cm^3)) Đáp số: 1 152 Latex(cm^3)
Bài 3
Bài 3:Bạn Thủy xếp sách vào một cái hộp trống có dạng hình hộp chữ nhật. Kích thước của hộp là 0,5 m; 0,4 m và 0,6 m. Sách trong hộp chiếm 30% thể tích hộp. Hỏi trong hộp còn bao nhiêu mét khối để có thể xếp thêm sách? (Biết bề dày của vỏ hộp và khe giữa các quyển sách không đáng kể.)
Phương pháp giải: Bước 1: Thể tích của hộp = chiều dài x chiều rộng x chiều cao Bước 2: Thể tích của sách = thể tích của hộp x số phần trăm sách chiếm trong hộp Bước 3: Trong hộp còn số mét khối để có thể xếp thêm sách = thể tích của hộp – thể tích của sách Lời giải chi tiết:
Thể tích của hộp là: 0,5 x 0,4 x 0,6 = 0,12 (Latex(m^3)) Thể tích của sách là: 0,12 x 30% = 0,036 (Latex(m^3)) Trong hộp còn số mét khối để có thể xếp thêm sách là: 0,12 – 0,036 = 0,084 (Latex(m^3)) Đáp số: 0,084 Latex(m^3)
Khám phá
Bài 1
Bài 1: Các hình hộp chữ nhật A, B, C được đặt ở các vị trí khác nhau như hình dưới đây. Với mỗi hình: - Hãy nêu chiều dài, chiều rộng, chiều cao và viết biểu thức tính thể tích. - Thể tích của ba hình này có bằng nhau không?
Phương pháp giải: Xác định chiều dài, chiều rộng, chiều cao và biểu thức tính thể tích ở mỗi hình. Lời giải chi tiết:- Thể tích của hình A là: 4 x 2 x 6 = 48 (cm3) - Thể tích của hình B là: 6 x 2 x 4 = 48 (cm3) - Thể tích của hình C là: 6 x 4 x 2 = 48 (cm3) Vậy thể tích của ba hình này bằng nhau
Ảnh
Thử thách
Bài 1
Bài 1: Số? Thể tích của hòn đá nằm trong bể nước theo hình dưới đây là .?. Latex(cm^3)
Phương pháp giải: - Tính thế tích nước trong bể khi không có tảng đá. - Tính thể tích nước trong bể khi có tảng đá. - Thể tích tảng đá = thể tích nước trong bể khi có đá – thể tích nước trong bể khi không có đá. Lời giải chi tiết:
Thể tích nước trong bể khi không có tảng đá là: 10 x 10 x 4,5 = 450 (Latex(cm^3)) Thể  tích nước trong bể khi có tảng đá là: 10 x 10 x 7,5 = 750 (Latex(cm^3)) Thể tích tảng đá  là: 750 – 450 = 300 (Latex(cm^3)) Đáp số: 300 Latex(cm^3)
Dặn dò
Dặn dò
Dặn dò
Ghi nhớ công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật: V = a x b x c Tìm hiểu trước về các dạng hình khối khác như hình lập phương, cách tính thể tích và ứng dụng thực tế của chúng. Quan sát các đồ vật trong gia đình có dạng hình hộp chữ nhật như hộp quà, hộp sữa,... Thử đo chiều dài, chiều rộng, chiều cao của một đồ vật và áp dụng công thức để tính thể tích.
Kết thúc
Ảnh