Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 25. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG (tiếp theo) Trang bìa:
I. TẠO TỪ NGỮ MỚI
Xét ví dụ:
* Xét ví dụ. Cho c¸c tõ: ®iÖn tho¹i, së h÷u, kinh tÕ, di ®éng, ®Æc khu, trÝ tuÖ, tri thøc. Trªn c¬ së nh÷ng tõ trªn, thêi gian gÇn ®©y ng­êi ta cÊu t¹o nªn nh÷ng tõ ng÷ míi nµo? -> §iÖn tho¹i di ®éng; kinh tÕ tri thøc; ®Æc khu kinh tÕ; së h÷u trÝ tuÖ. 1> §iÖn tho¹i di ®éng: ®iÖn tho¹i v« tuyÕn nhá mang theo ng­êi, ®­îc sö dông trong vïng phñ sãng cña c¬ së thuª bao. 2> Kinh tÕ tri thøc: nÒn kinh tÕ chñ yÕu dùa vµo viÖc s¶n xuÊt, l­u th«ng, ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cã hµm l­îng tri thøc cao. I. TẠO TỪ NGỮ MỚI. Xét ví dụ:
I. TẠO TỪ NGỮ MỚI. * Xét ví dụ.

3> Đặc khu kinh tế: khu vực dành riêng để thu hút vốn và công nghệ nước ngoài với những chính sánh ưu đãi.

4> Sở hữu trí tuệ: quyền sở hữu đối với các sản phẩm do hoạt động trí tuệ đem lại, được pháp luật bảo hộ như quyền tác giả, quyền đối với sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghệ...

? Tìm những từ dược cấu tạo theo mô hình x tặc.

-> lâm tặc, tin tặc, gia tặc...

? Kết luận gì về sự phát triển của từ vựng?

- Từ vựng tiếng Việt không ngừng phát triển nhờ được tạo thêm các từ ngữ mới.

II. MƯỢN TỪ NGỮ CỦA TIẾNG NƯỚC NGOÀI
Xét ví dụ:
Ghi nhí: T¹o tõ ng÷ míi ®Ó lµm cho vèn tõ ng÷ t¨ng lªn còng lµ mét c¸ch ®Ó ph¸t triÓn tõ vùng tiÕng ViÖt. * Cho ví dụ: II. MƯỢN TỪ NGỮ CỦA TIẾNG NƯỚC NGOÀI

a) Thanh minh trong tiết tháng ba,

Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.

Gần xa mô nức yến anh,

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.

Dập dìu tài tử giai nhân,

Ngựa xe như nước áo quần như nêm.

(Nguyễn Du, Truyện Kiều)

Xét ví dụ:
* Cho ví dụ: II. MƯỢN TỪ NGỮ CỦA TIẾNG NƯỚC NGOÀI b) Kẻ bạc mệnh này duyên phận hẩm hiu, chồng con rẫy bỏ, điều đâu bay buộc, tiếng chịu nhuốc nhơ, thần sông có linh xin ngài chứng giám. Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng, vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu mĩ. Nhược bằng lòng chim dạ cá, lừa chồng đối con, dưới xin làm mồi cho cá tôm, trên xin làm cơm cho diều quạ, và xin chịu khắp mọi người phỉ nhổ. (Nguyễn Dữ - Chuyện người con gái Nam Xương) Ghi nhớ:

Tiếng Việt có những từ nào để chỉ những khái niệm sau:

a) Bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong.

-> AIDS

b) Nghiên cứu một cách có hệ thống những diều kiện để tiêu thụ hàng hoá (chẳng hạn

nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách

hàng...)

-> Ma – két - ting.

c) Mũ dành cho đội viên đội thiếu niên tiền

phong Hồ Chí Minh.

-> Mũ ca- lô.

Ghi nhí: M­în tõ ng÷ cña tiÕng n­íc ngoµi còng lµ mét c¸ch ®Ó ph¸t triÓn tõ vùng tiÕng ViÖt. Bé phËn quan träng nhÊt trong tiÕng ViÖt lµ tõ m­în tiÕng H¸n. III. LUYỆN TẬP
Luyện tập:
Bµi tËp 1: Hai m« h×nh cã kh¶ n¨ng t¹o ra nh÷ng tõ ng÷ míi. - X tr­êng: « xi ho¸; c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa, … - X ho¸: c«ng tr­êng; chiÕn tr­êng; n«ng tr­êng … Bµi tËp 2: N¨m tõ ng÷ míi ®­îc dïng phæ biÕn gÇn ®©y: - Bµn tay vµng: bµn tay khÐo lÐo, tµi giái hiÕm cã trong viÖc thùc hiÖn mét thao t¸c lao ®éng, kÜ thuËt nµo ®ã ®¹t hiÖu qu¶ xuÊt s¾c. - C¬m bôi: c¬m gi¸ rÎ, th­êng b¸n trong c¸c qu¸n nhá, t¹m bî. - CÇu truyÒn h×nh: h×nh thøc truyÒn h×nh t¹i chç cuéc giao l­u, ®èi tho¹i trùc tiÕp qua hÖ thèng ca- mª-ra gi÷a c¸c ®iÓm c¸ch xa nhau. - C«ng nghÖ cao: c«ng nghÖ dùa trªn c¬ së khoa häc kÜ thuËt hiÖn ®¹i, cã ®é chÝnh x¸c vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. - §a d¹ng sinh häc: phong phó, ®a d¹ng vÒ nguån gien vÒ gièng loµi sinh vËt trong tù nhiªn. III. LUYỆN TẬP: Bài tập 3:
1/ Từ vựng của một gôn ngữ được phát triển bằng cách nào?
A. Phát triển nghĩa của từ ngữ.
B. Phát triển số lượng từ ngữ
C. Cả A và B.
Bài tập 3:
2/ Từ ngữ của một ngôn ngữ luôn thay đổi. Vì sao?
A. Vì những từ ngữ dùng lâu ngày sẽ bị rơi rụng, cần phải thay thế.
B. Vì con người nhàm chán những từ ngữ cũ.
C. Vì những từ nước ngoài tràn vào thay thế.
D. Vì phải đáp ứng nhu cầu nhận thức và giao tiếp ngày càng phát triển.
Kết thúc: