Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 33 SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC - KĨ THUẬT VÀ VĂN HOÁ THẾ GIỚI NỬA ĐẦU THẾ KỈ XX Trang bìa:
KIỂM TRA BÀI CŨ - Em hãy nêu kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai? - Chiến tranh kết thúc với sự thất bại của phe Phát xít, phe Đồng minh giành thắng lợi. - Đây là cuộc chiến tranh lớn nhất, tàn khốc và tàn phá nặng nề nhất: 60 triệu người chết, 90 triệu người tàn tật, thiệt hại về vật chất 4000 tỉ USA. - Chiến tranh kết thúc dẫn đến biến đổi căn bản của tình hình thế giới. I. Sự phát triển của KH-KT Thế giới nửa đầu TK XX.
Nguyên nhân:
I. Sự phát triển của KH-KT Thế giới nửa đầu TK XX. - Nguyên nhân nào dẫn đến cách mạng KHKT? - Do nhu cầu về cuộc sống con người, cụ thể là yêu cầu của sản xuất (công cụ sản xuất mới có kỹ thuật cao, …). Do yêu cầu của cuộc chiến tranh thế giới thứ hai. Những thành tựu về KHKT cuối thế kỷ XIX tạo tiền đề thúc đẩy bùng nổ cuộc cách mạng KHKT hiện đại. - Bước vào thế kỷ XX, sau cuộc cách mạng công nghiệp, nhân loại đạt được thành tựu rực rỡ về KHKT. - Khoa học sơ bản : Hoá học, Sinh học, Khoa học Trái đất... đạt thành tựu tiến bộ. Hình ảnh:
Phản xạ có điều kiện Nghiên cứu sinh học Phân tử Thuốc kháng sinh Pê-ni-xi-lin Sinh học Phân tử Khoa học cơ bản:
I. Sự phát triển của KH-KT Thế giới nửa đầu TK XX - Khoa học sơ bản : Hoá học, Sinh học, Khoa học Trái đất... đạt thành tựu tiến bộ (Hải dương học, Khí tượng học...) Viện Hải dương học ở Nha Trang Tàu Hải dương học Trạm khí tượng Hình ảnh mô hình hành tinh nguyên tử: Hình ảnh mô hình hành tinh nguyên tử
Ứng dụng đồng vị, bán dẫn:
Ứng dụng đồng vị phóng xạ Ứng dụng bán dẫn SX Máy vi tính (Cty IBM) Hình ảnh ứng dụng lade:
Máy khắc lade Pháo hoa lade Phát minh trong Vật lý:
* Về vật lí: - Sự ra đời của lí thuyết nguyên tử hiện đại. - Lí thuyết tương đối của An-Be-Anh-Xtanh (Đức). Anh xtanh - Lí thuyết tương đối của Anh-xtanh đã mang lại 1 dấu ấn sâu sắc cho KH hiện đại khi xét lại các khái niệm vật lí về không gian & thời gian. - Các phát minh lớn về vật lí của TK XX: từ năng lượng nguyên tử đến la - de, bán dẫn…đều liên quan đến lí thuyết này. Anh xtanh: - Người gốc Do Thái 14 tuổi sang Thuỵ Sĩ. - 1905: công bố công trình về lí thuyết tương đối hẹp. - 1907: Tìm ra công thức sự liên hệ giữa năng lượng & khối lượng của 1 vật làm cơ sở cho ngành vật lí hạt nhân. 1915, công bố lí thuyết tương đối rộng, tìm ra định luật hấp dẫn mới …. 1921, ông đoạt giải Nô-bel về vật lí. Lý thuyết nguyên tử:
Sự ra đời của lí thuyết nguyên tử hiện đại các nhà khoa học đã chứng minh: Nguyên tử không phải là đặc mà rỗng. Nguyên tử ở giữa có một hạt nhân, xung quanh có các điện tử chạy trên những quỹ đạo nhất định, giống như hành tinh xoay xung quanh mặt trời. Như vậy thuyết nguyên tử hiện đại được ra đời & xuất hiện hiện tượng phóng xạ, chế tạo ra chất đồng vị phóng xạ… Máy tính điện tử ra đời là một thành tựu kỹ thuật quan trọng nhất của thế kỷ XX. Năm 1946, máy tính điện tử ra đời ở Mĩ chạy bằng điện tử chân không, làm được vài nghìn phép tính một giây. Sử dụng trong thực tiễn:
- Những thành tựu KH-KT cuối TK XIX - đầuTK XX đã được sử dụng trong thực tiễn như thế nào? - Nhiều phát minh được sử dụng: Điện thoại, điện tín, ra đa, hàng không, điện ảnh. Máy điện tín Máy quay phim cổ Ứng dụng Ra đa:
Máy bay đầu tiên trên thế giới do 2 anh em người Mĩ O-Vin và Uyn-bơ Rai chế tạo. Ra-đa Trạm điều hành vệ tinh Vinasat Quế Dương – Hà Tây Tác động:
- Những thành tựu KHKT có tác động như thế nào đến cuộc sống con người? => Nhờ các thành tựu về KHKT mà đời sống vật chất và tinh thần của con người được nâng cao. - KH-KT giải phóng sức LĐ nặng nhọc để con người có điều kiện sáng tạo hơn nữa trong LĐ. Thúc đẩy nền KT nhiều nước phát triển vượt bậc. Đưa nhân loại tiến 1 bước nhảy vọt trong cuộc sống văn minh, tạo điều kiện cho con người phát triển toàn diện cả vật chất lẫn tinh thần. - Giúp cho các nước mới giành được độc lập, xây dựng đất nước trở nên hùng mạnh. - Những thành tự KHKT lại được con người sử dụng để sản xuất vũ khí giết người, hậu quả khôn lường. Tiêu cực:
TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA CÁCH MẠNG KHKT => Những thành tựu KHKT lại được con người sử dụng không đúng mục đích gây nên: - Ô nhiễm môi trường, nhiễm phóng xạ nguyên tử, tai nạn lao động, giao thông, bệnh tật. - Đặc biệt hơn nữa là việc chế tạo ra vũ khí hiện đại như bom nguyên tử có nguy cơ của 1 cuộc chiến tranh hủy diệt cho loài người. - KH-KT phát triển, làm cho cuộc sống con người sẽ văn minh hơn, con người biết phát huy những thành tựu rực rỡ của KH-KT, đồng thời con người biết khắc phục những hạn chế của nó với phương châm “KH-KT phát triển phải phục vụ đời sống con người”. - Phải luôn cảnh giác, ngăn chặn những thế lực đen tối lợi dụng gây chiến tranh. => KH-KT cần phải được sử dụng vì tương lai tốt đẹp của nhân loại. Hình ảnh tác động tiêu cực:
II. Nền văn hóa Xô Viết hình thành & phát triển
Cơ sở hình thành:
II. Nền văn hóa Xô viết hình thành & phát triển “Văn hóa”: Là tổng thể nói chung những giá trị vật chất, tinh thần do con người sáng tạo ra trong lịch sử hoặc văn hóa là những hoạt động của con người nhằm thỏa mãn nhu cầu đời sống tinh thần. * Cơ sở hình thành: - Thắng lợi Cách mạng tháng Mười Nga mở đường cho việc xây dựng nền văn hoá mới: Nền văn hoá Xô viết. - Dựa trên tư tưởng của chủ nghĩa Mác – Lê Nin và kế thừa tinh hoa văn hóa nhân loại. Thành tựu:
II. Nền văn hóa Xô viết hình thành & phát triển - Tình trạng mù chữ ở nước Nga rất phổ biến, muốn thay đổi tình trạng lạc hậu, chậm phát triển thì người dân phải biết đọc, biết viết. Tỉ lệ người biết chữ là tiêu chí đánh giá sự phát triển kinh tế- văn hóa. * Thành tựu: - Giáo dục: Xoá bỏ nạn mù chữ, sáng tạo ra chữ viết dân tộc. Phát triển hệ thống GD quốc dân, chế độ giáo dục bắt buộc. => Đa số người dân có trình độ văn hoá cao, đội ngũ tri thức có năng lực sáng tạo. - Giáo dục đại học thu được thành tựu lớn: 1932: 198.000 người có trình độ đại học; 319.000 người có trình độ cao đẳng… Phát triển hệ thống giáo dục, nghệ thuật… Chống tàn dư của chế độ cũ… Thành tựu trong khoa học kĩ thuật:
- Khoa học- kĩ thuật: đạt được nhiều thành tựu, chiếm lĩnh nhiều đỉnh cao của khoa học thế giới. C.Xi-ôn-côp-xki sinh tại thành phố I-dep-xkôi-e. 10 tuổi bị điếc, ông tự học và trở thành thầy giáo vào năm 1879. Cuối TK XIX nhiều công trình nghiên của ông được công bố: chế tạo khí cầu kim loại, lí thuyết chuyển động của phản lực, sơ đồ tên lửa tầm xa tên lửa cho du hành liên hành tinh; công thức Xi-ôn-côp-xki tính vận tốc tên lửa. 1929, đề xuất lí thuyết chuyển động của tên lửa. ông đưa ra ý tưởng về vệ tinh nhân tạo Trái Đất nghiên cứu Khí động lực học và Triết học. Hình ảnh:
Năng lượng nguyên tử:
- Mục đích chính của Liên Xô khi nghiên cứu về năng lượng nguyên tử là gì? - Ngay sau CTTGT2, Liên Xô đã giải quyết thành công vấn đề nguyên tử, phá thế độc quyền của Mĩ ( Năm 1949 chế tạo thành công bom nguyên tử) tạo thế cân bằng trong “chiến tranh lạnh” sau chiến tranh thế giới hai. - Sử dụng nguyên tử vào mục đích hòa bình như: xây dựng nhà máy điện nguyên tử, tàu phá băng nguyên tử. Văn hóa nghệ thuật:
- Văn hóa- nghệ thuật: Có cống hiến xuất sắc vào kho tàng văn hoá - nghệ thuật nhân loại, với những tác phẩm tiêu biểu: Sông Đông êm đềm (Sô-lô-khốp). Con đường đau khổ (Tôn-xtôi). Thép đã tôi thế đấy (Ô-xtrốp-xki). Bài ca sư phạm ( Ma-ca-ren-cô). Thời thơ ấu (Mắc –xim Gor-ki) => Chỉ trong thời gian ngắn nền văn hoá Xô viết đạt nhiều thành tựu rực rỡ trên rất nhiều lĩnh vực và là điểm sáng cho những nước khác đặc biệt là những dân tộc đang rên xiết dưới ách đô hộ của thực dân đế quốc hướng tới sau khi giải phóng… III. Củng cố, dặn dò
Củng cố:
Câu hỏi củng cố - Hãy nêu những thành tựu của nền văn hoá Xô viết. - Hãy cho biết những tác dụng và hạn chế của khoa học - kĩ thuật. Hướng dẫn học:
Hướng dẫn học ở nhà - Nắm nội dung bài theo hệ thống kiến thức đã ghi. - Nghiên cứu kiến thức của Lịch sử lớp 8 từ đầu học kỳ đến thời điểm hiện tại tiết sau ôn tập. - Làm đề cương và ôn tập chuẩn bị thi học kỳ I.