Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 32 PHONG TRÀO YÊU NƯỚC VÀ CÁCH MẠNG Ở VIỆT NAM ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914) 1. PHAN BỘI CHÂU VÀ XU HƯỚNG BẠO ĐỘNG
Phan Bội Châu:
PHAN BỘI CHÂU Tiểu sử Phan Bội Châu:
Phan Bội châu sinh ngày 26-12-1867 tại thôn Sa Nam, xã Đông Liệt, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Tháng 5-1905, ông thành lập Hội Duy Tân, một tổ chức cách mạng ở Quảng Nam. Tháng 1- 1905, ông sang Nhật mở đầu phong trào Đông Du. Mặc dù hoạt động ở nước ngoài nhưng ông vẫn liên hệ với phong trào trong nước đấu tranh chống Pháp. Năm 1925, ông bị bắt tại Thượng Hải rồi bị giam ở nhà tù Hoả Lò (Hà Nội). Pháp định bí mật thủ tiêu ông nhưng không thành. Ngày 24-12-1925, Pháp buộc phải tuyên bố tha bổng Phan Bội Châu, thực chất là giam lỏng ông tại Huế. Hoạt động:
1. PHAN BỘI CHÂU VÀ XU HƯỚNG BẠO ĐỘNG - Chủ trương: Dùng bạo lực để giành độc lập dân tộc. - Hoạt động: Thành lập Duy tân hội (05-1904). Cương lĩnh của Duy tân hội là đánh đuổi giặc Pháp, giành độc lập, thiết lập một thể chế quân chủ lập hiến ở Việt Nam. Tổ chức phong trào Đông Du, đưa học sinh sang Nhật du học. 1912, thành lập Việt Nam Quang phục hội nhằm đánh đuổi giặc Pháp, khôi phục nước Việt Nam, thành lập nước Cộng hoà dân quốc Việt Nam. VNQPH trừ khử những tên thực dân đầu sỏ, đánh vào các đồn binh của thực dân Pháp. 24-12-1913, Phan Bội Châu bị bọn quân phiệt Trung Quốc bắt giam ở nhà tù Quảng Đông. Cách mạng Việt Nam trải qua những ngày tháng khó khăn. Ý nghĩa:
1. PHAN BỘI CHÂU VÀ XU HƯỚNG BẠO ĐỘNG - Thành lập: (1904) Hội Duy tân ra đời * Lãnh đạo: Phan Bội Châu * Mục đích: Lập ra nước Việt Nam độc lập * Biện Pháp: Bạo động vũ trang - Hoạt động: Đưa học sinh sang Nhật học tập Viết sách báo tổ chức giáo dục, tuyên truyền yêu nước. - Kết quả: 3- 1909 phong trào Đông du tan rã. - Ý nghĩa: Cách mạng Việt Nam bắt đầu hướng ra thế giới, gắn vấn đề dân tộc với vấn đề thời đại. 2. PHAN CHÂU TRINH VÀ XU HƯỚNG CẢI CÁCH
Phan Châu Trinh:
PHAN CHÂU TRINH a. Phan Châu Trinh sinh năm (1872-1926) quê ở Tiên Phước, Tam Kỳ, Quảng Nam. Năm 1900 thi đỗ cử nhân, ông hô hào mở trưòng học, phát triển công thương nghiệp, cải cách phong tục lạc hậu, cắt tóc ngắn, mặc áo ngắn, đả kích quan lại xấu …những hoạt động của ông đã góp phần chuẩn bị về tư tưởng cho phong trào quần chúng đấu tranh chống thuế quyết liệt ở Trung Kì. Chủ trương và hoạt động:
2. PHAN CHÂU TRINH VÀ XU HƯỚNG CẢI CÁCH a. Phan Châu Trinh b. Chủ trương và hoạt động - Chủ trương: Đấu tranh ôn hoà công khai, nâng cao dân trí, dân quyền. - Hoạt động: Vận động phong trào Duy tân ở Trung Kì. Cổ động chấn hưng thực nghiệp, lập hội kinh doanh. Phát triển nghề làm vườn, nghề thủ công. Mở trường dạy học theo lối mới. Vận động cải cách trang phục và lối sống. Phong trào Duy tân :
2. PHAN CHÂU TRINH VÀ XU HƯỚNG CẢI CÁCH - Phong trào Duy tân là là một cuộc vận động yêu nước mang tính chất cải cách xã hội, cổ vũ ý thức tự cường dân tộc. Năm 1908, thực dân Pháp đàn áp phong trào. Phan Châu Trinh bị bắt và bị đày sang Côn Đảo. - Vận động phong trào Duy tân ở Trung Kì: Cổ động chấn hưng thực nghiệp, lập hội kinh doanh. Phát triển nghề làm vườn, nghề thủ công. Mở trường dạy học theo lối mới. Vận động cải cách trang phục và lối sống. So sánh:
- So sánh điểm giống và khác nhau trong chủ trương cứu nước của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh? - Giống nhau: Đều muốn cứu nước theo khuynh hướng tư sản. - Khác nhau: Ở biện pháp cách mạng. Phan Bội Châu chủ trương bạo động còn Phan Châu Trinh chủ trương cải cách. 3. ĐÔNG KINH NGHĨA THỤC. VỤ ĐẦU ĐỘC BINH SĨ PHÁP Ở HÀ NỘI VÀ NHỮNG HOẠT ĐỘNG CUỐI CÙNG CỦA NGHĨA QUÂN YÊN THẾ
Đông Kinh nghĩa thục:
3. ĐÔNG KINH NGHĨA THỤC. VỤ ĐẦU ĐỘC BINH SĨ PHÁP Ở HÀ NỘI VÀ NHỮNG HOẠT ĐỘNG CUỐI CÙNG CỦA NGHĨA QUÂN YÊN THẾ a. Đông Kinh nghĩa thục - Thành lập: 3- 1907 Lãnh đạo: Lương Văn Can, Nguyễn Quyền Lương Văn Can:
Lương Văn Can sinh năm 1854 làng Nhị Khê, huyện Thượng Phúc, tỉnh Hà Đông. Tháng 3-1907 ông cùng một số sĩ phu Việt Nam thành lập trường Đông Kinh nghĩa thục, do ông làm hiệu trưởng, đây là một trường tư nhưng không thu tiền học, được áp dụng theo mô hình trường ở Nhật Bản trong cuộc Duy Tân Minh trị. Hoạt động:
3. ĐÔNG KINH NGHĨA THỤC. VỤ ĐẦU ĐỘC BINH SĨ PHÁP Ở HÀ NỘI VÀ NHỮNG HOẠT ĐỘNG CUỐI CÙNG CỦA NGHĨA QUÂN YÊN THẾ a. Đông Kinh nghĩa thục - Hoạt động: Dạy các môn Lịch sử, Địa lí, Cách trí, Vệ sinh,… Biên soạn, dịch thuật một số sách báo, thấm đượm tinh thần duy tân, yêu nước. Diễn thuyết, bình văn để cổ động chữ Quốc ngữ. Hô hào mở hội kinh doanh công thương nghệp, lên án quan lại hủ bại, chống lối học thi cử cũ, bài trừ mê tín dị đoan,… giới thiệu văn thơ yêu nước, ca ngợi truyền thống vẻ vang của dân tộc, kêu gọi đoàn kết đấu tranh cho lợi ích giống nòi. => Hoạt động của ĐKNT đã vươn ra ngoài xã hội làm cho nhà trường trở thành trung tâm của phong trào Duy tân ở Trung Kì. Tháng 11-1907, thực dân Pháp ra lệnh đóng cửa trường. Lược đồ:
Vụ đầu độc binh lính Pháp ở Hà Nội:
3. ĐÔNG KINH NGHĨA THỤC. VỤ ĐẦU ĐỘC BINH SĨ PHÁP Ở HÀ NỘI VÀ NHỮNG HOẠT ĐỘNG CUỐI CÙNG CỦA NGHĨA QUÂN YÊN THẾ a. Đông Kinh nghĩa thục b. Vụ đầu độc binh lính Pháp ở Hà Nội - 1908, trại lính Pháp ở Hà Nội bị đầu độc. - Lực lượng tham gia là binh lính người Việt kết hợp với nghĩa quân Yên Thế. - Tuy bị thất bại nhưng đây là cuộc nổi dậy đầu tiên của binh lính người Việt Nam trong quân đội Pháp. Nó chứng tỏ binh lính người Việt cũng là một lực lượng trong cuộc đấu tranh chống Pháp. Những hoạt động cuối cùng của nghĩa quân Yên Thế:
3. ĐÔNG KINH NGHĨA THỤC. VỤ ĐẦU ĐỘC BINH SĨ PHÁP Ở HÀ NỘI VÀ NHỮNG HOẠT ĐỘNG CUỐI CÙNG CỦA NGHĨA QUÂN YÊN THẾ a. Đông Kinh nghĩa thục b. Vụ đầu độc binh lính Pháp ở Hà Nội c. Những hoạt động cuối cùng của nghĩa quân Yên Thế - Cuối 1-1909, Pháp huy động lực lượng 15.000 quân tấn công căn cứ Phồn Xương. Nghĩa quân thực hiện chiến thuật di chuyển, đánh một số trận khi có điều kiện thuận lợi và giành được một số thắng lợi. Đặc biệt là trận núi Sáng, tiêu diệt trên 50 sĩ quan và lính Pháp. - Tuy nhiên, những cuộc chiến đấu kéo dài đã làm cho lực lượng nghĩa quân ngày càng suy kiệt, một số tướng lĩnh hy sinh. Đề Thám quyết định trở lại Yên Thế tiếp tục chiến đấu. 02-1913, Đề Thám bị tay sai của Pháp giết hại. Củng cố:
Hướng dẫn học:
Hướng dẫn học ở nhà - Học bài, trả lời câu hỏi theo SGK để nắm được: Nguyên nhân nảy sinh khuynh hướng vận động cứu nước mới đầu thế kỉ XX. Những điểm giống nhau và khác nhau của hai khuynh hướng cứu nước đầu TK XX. - Chuẩn bị: Xem trước Bài 24: VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT (1914 - 1918)