BÀI 7. PHONG TRÀO TÂY SƠN THẾ KỈ XVIII
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
LỊCH SỬ 8
BÀI 7. PHONG TRÀO TÂY SƠN THẾ KỈ XVIII
Mục tiêu bài học
Mục tiêu
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
- Trình bày được một số nét chính về nguyên nhân bùng nổ phong trào Tây Sơn. - Mô tả được một số thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn: lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh, vua Lê; đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược. - Nêu được ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi và đánh giá được vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung phong trào Tây Sơn.
Khởi động
Khởi động
Năm 1988, Núi Bân được xếp hạng là Di tích lịch sử Quốc gia. Nơi đây có tượng đài Quang Trung cùng bức phù điêu dài gần 60m miêu tả nhiều hình ảnh sinh động về phong trào Tây Sơn.
Ảnh
Vậy phong trào Tây Sơn đã bùng nổ và giành được những thắng lợi tiêu biểu nào? Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử ủa phong trào là gì? Vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn như thế nào?
Ảnh
I. NGUYÊN NHÂN BÙNG NỔ
1. Hoạt động
I. NGUYÊN NHÂN BÙNG NỔ
1. Hoạt động
Đọc thông tin và tư liệu, trình bày những nét chính về nguyên nhân bùng nổ phong trào Tây Sơn.
Ảnh
Hình vẽ
2. Kết luận
Ảnh
2. Kết luận
- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong ngày càng suy yếu. - Nhân dân Đàng Trong phải chịu chế độ thuế khóa, nặng nề. Thiên tai, mất mùa và nạn đói thường xuyên xảy ra. Ở Thuận Hóa, cùng với nạn đói kéo dài, trộm cướp cũng nổi len khắp nơi. - Trong bối cảnh đó, mùa xuân năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lân đến vùng Tây Sơn thượng đạo (nay thuộc An Khê, Gia Lai) lập căn cứ, tập hợp nhân dân dựng cờ khởi nghĩa.
Em có biết?
Em có biết?
Tổ tiên của Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ quê ở Nghệ An, bị quân của chúa Nguyễn bắt và đưa vào Đàng Trong (1655) khai khẩn đất hoang. Thuở nhỏ, ba anh em theo học thầy Trương Văn Hiến – một nho sĩ bất bình với Trương Phúc Loan, đã vào phủ Quy Nhơn định cư và dạy học.
a) Đánh bại quân Xiêm xâm lược (1785)
a) Đánh bại quân Xiêm xâm lược (1785)
II. NHỮNG THẮNG LỢI TIÊU BIỂU CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN
1. Lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh và vua Lê
II. NHỮNG THẮNG LỢI TIÊU BIỂU CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN
1. Lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh và vua Lê
Khai thác thông tin và hình 7.2, mô tả những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn trong quá trình lật đổ chúa Nguyễn, chúa Trịnh và vua Lê.
Ảnh
Hình vẽ
Hoạt động 1
2, Đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược
II. NHỮNG THẮNG LỢI TIÊU BIỂU CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN
2, Đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược
- Mô tả những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn trong quá trình đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược. - Nêu những nét độc đáo về nghệ thuật quân sự của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong quá trình đánh bại quân Xiêm và quân Thanh xâm lược.
Ảnh
Hình vẽ
Hoạt động 2
a) Đánh bại quân Xiêm xâm lược (1785)
a) Đánh bại quân Xiêm xâm lược (1785)
Em có biết?
Sách Đại Nam thực lực của Quốc sử quán triều Nguyễn cũng thừa nhận: “Người Xiêm từ sau cuộc bại trận năm Giáp Thìn [năm 1785], ngoài miệng tuy nói khoác, nhưng trong bụng sợ quân Tây Sơn như cọp.”
Ảnh
Ảnh
Ảnh
2. Kết luận 1
Ảnh
2. Kết luận 1
- Sau khi chính quyền chúa Nguyễn bị lật đổ (1777), Nguyễn Ánh đã tập hợp lực lượng, chống lại quân Tây Sơn. Sau nhiều lần bị quân Tây Sơn đánh bại, Nguyễn Ánh sang Xiêm cầu viện. - Cuối năm 1784, vua Xiêm sai tướng Chiêu Tăng và Chiêu Sương đem 5 vạn quân tiến vào Gia Định, với sự dẫn đường của Nguyễn Ánh. - Nguyễn Nhạc cử Nguyễn Huệ đem binh thuyền vào đánh đuổi quân Xiêm. Nguyễn Huệ đóng đại bản doanh ở Mỹ Tho, chọn khúc sông Tiền làm trận địa quyết chiến. - Sáng ngày 19-1-1785, Nguyễn Huệ cho quân đánh nghi binh, sau đó bất ngờ chặn đánh. Quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết, chỉ còn vài nghìn quân chạy thoát về nước
b) Đại phá quân Thanh xâm lược (1789)
b) Đại phá quân Thanh xâm lược (1789)
Em có biết?
Ngày 30 Tết Kỷ Dậu (1789), vua Quang Trung mở tiệc cho quân sĩ ăn Tết Nguyên đán trước và hẹn ngày mồng 7 (âm lịch) năm mới vào Thăng Long mở tiệc lớn mừng thắng lợi. Lời hẹn đó đã đến sớm hơn 2 ngày. Hằng năm, cứ đến ngày mùng 5 Tết, nhân dân lại tổ chức lễ hội kỉ niệm chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa.
Ảnh
Ảnh
Ảnh
2. Kết luận 2
Ảnh
2. Kết luận 2
- Giữa năm 1788, Lê Chiêu Thống cùng một số quan đại thần chạy lên phía bắc, rồi cho người sang cầu viện nhà Thanh. - Vua Thanh cử Tôn Sĩ Nghị chỉ huy 29 vạn quân, chia làm bốn đạo tiến vào Đại Việt theo ba hướng chính: Tuyên Quang, Cao Bằng và Lạng Sơn. - Cuối tháng 12-1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế (niên hiệu là Quang Trung) rồi thần tốc tiến quân ra Bắc. - Trên đường đi, Quang Trung dừng lại ở Nghệ An và Thanh Hoá để tuyển thêm quân. Ra đến Tam Điệp (Ninh Bình), Quang Trung hội quân với Ngô Thì Nhậm và Ngô Văn Sở, cùng bản kế sách đánh đuổi quân Thanh.
ý 2
Ảnh
2. Kết luận 2
- Đêm 30 Tết Kỷ Dậu (1789), 5 đạo quân Tây Sơn cùng tiến ra Thăng Long với khí thế từ lời hịch của Quang Trung. "Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ" (Đánh cho sử sách biết nước Nam anh hùng là có chủ). - Sau 5 ngày (từ đêm 30 Tết đến trưa ngày mồng 5 Tết Kỷ Dậu), quân Tây Sơn đã đánh tan 29 vạn quân Thanh, trong đó thắng lợi tiêu biểu là trận Ngọc Hồi - Đống Đa. - Tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống không kịp thoát thân đã thắt cổ tự tử. Tôn Sĩ Nghị hoảng sợ, phải bỏ lại quân sĩ phía sau để tháo chạy về nước.
III. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN
1. Hoạt động
III. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN
1. Hoạt động
Nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn.
Ảnh
2. Kết luận
Ảnh
2. Kết luận
- Nguyên nhân bùng nổ
Bắt nguồn từ ý chí đấu tranh chống áp bức, bóc lột cùng truyền thống yêu nước chống ngoại xâm của dân tộc. Tinh thần đoàn kết, đồng lòng của nghĩa quân và sự ủng hộ của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Sự lãnh đạo, chỉ huy tài tình cảu bộ chỉ huy nghĩa quân, đặc biệt là vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung.
2. Kết luận
Ảnh
2. Kết luận
- Ý nghĩa lịch sử
Thể hiện và minh chứng sức mạnh to lớn của quần chúng nhân dân. Với việc xóa bỏ ranh giới sông Giang (phân chia Đàng Trong, Đàng Ngoài) và lật đổ chính quyền phong kiến Nguyễn – Trịnh – Lê, phong trào Tây Sơn đã dặt cơ sở cho sự nghiệp thống nhất đất nước. Bảo vệ vững chắc nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Để lại nhiều bài học quý báu về nghệ thuật quân sự.
Luyện tập
Câu 1
Ảnh
LUYỆN TẬP
Câu 1: Lập bảng thống kê những thắng lợi tiêu biểu trong quá trình phát triển của phong trào Tây Sơn theo gợi ý: thời gian, tên chiến thắng và ý nghĩa lịch sử.
Câu 2
Ảnh
LUYỆN TẬP
Câu 2: Đánh giá vai trò của Nguyễn Huệ - Quang Trung trong phong trào Tây Sơn và trong lịch sử dân tộc.
Vận dụng
Vận dụng
Ảnh
VẬN DỤNG
Kể tên một số tỉnh/ thành phố của Việt Nam có đường phố, trường học được mang tên của các tướng lĩnh trong phong trào Tây Sơn. Điều đó có ý nghĩa gì?
Củng cố
Củng cố
Ảnh
CỦNG CỐ
Đọc lại bài đã học. Làm bài trong SBT. Chuẩn bị bài có tiết sau.
Cảm ơn
Ảnh