BÀI 33. SƠ LƯỢC VỀ HOÁ HỌC VỎ TRÁI ĐẤT VÀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TỪ VỎ TRÁI ĐẤT
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 33. SƠ LƯỢC VỀ HOÁ HỌC VỎ TRÁI ĐẤT VÀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TỪ VỎ TRÁI ĐẤT
Mở đầu
Mở đầu
Mở đầu
Hãy kể tên một số nguyên tố hóa học chủ yếu trong vỏ Trái Đất. Chúng ở trong các loại hợp chất nào? Các chất này có phải là nguồn tài nguyên vô tận để con người khai thác không?
Trả lời
Trả lời
Trong vỏ Trái Đất chứa nhiều oxygen, silicon, nhôm, sắt, calcium, natri (sodium), kali (potassium), magnesium. Các chất này tồn tại chủ yếu dưới dạng đất, đá, quặng như thạch anh, dolomite, đá hoa cương, đá cẩm thạch, quặng bauxite … Hoạt động khai thác tài nguyên có sẵn từ vỏ Trái Đất đã đem lại lợi ích kinh tế, xã hội to lớn. Tuy nhiên sau một thời gian khai thác chúng sẽ bị cạn kiệt hay nói cách khác các chất này không phải là nguồn tài nguyên vô tận để con người khai thác.
Hàm lượng các nguyên tố hóa học chủ yếu trong vỏ Trái Đất
Hàm lượng các nguyên tố hóa học chủ yếu trong vỏ Trái Đất
Hàm lượng các nguyên tố hóa học chủ yếu trong vỏ Trái Đất
Vỏ Trái Đất là phần cứng (đất, đá) ở ngoài cùng của Trái Đất (1). Hầu hết các nguyên tố hoá học đều được tìm thấy ở vỏ Trái Đất, trong đó nhiều nhất là oxygen, silicon, nhôm, sắt, calcium, natri, kali (potassium), magnesium.
Ảnh
Câu hỏi
Câu hỏi
Dựa vào số liệu ở Bảng 33.1, vẽ biểu đồ thành phần phần trăm về khối lượng các nguyên tố dưới dạng hình tròn và dạng cột. Đọc biểu đồ và rút ra nhận xét về hàm lượng các nguyên tố trong vỏ Trái Đất.
Ảnh
Trả lời
Trả lời
Ta thấy: có 0,91% phần trăm khối lượng các nguyên tố khác trong vỏ Trái Đất. Biểu đồ tròn: Biểu đồ cột:
Ảnh
Ảnh
Nhận xét
Nhận xét: Ta thấy: - Trong vỏ Trái Đất thì phi kim oxygen chiếm hàm lượng % về khối lượng là lớn nhất, chiếm đến 46,1%. Đây cũng là nguyên tố duy trì sự sống, sự cháy. - Nguyên tố chiếm hàm lượng % cao thứ hai là Si, chiếm 28,2%. → Đây là 2 nguyên tố chiếm hàm lượng % về khối lượng lớn nhất trong vỏ Trái Đất. - Nguyên tố chiếm hàm lượng % cao thứ ba là Al, chiếm 8,2%. - Nguyên tố chiếm hàm lượng % cao thứ tư là Fe, chiếm 5,6%. - Nguyên tố chiếm hàm lượng % cao thứ năm là Ca, chiếm 4,15%. - Các nguyên tố Na, Mg, K chiếm hàm lượng khá nhỏ lần lượt là 2,36%; 2,33%; 2,09%. - Các nguyên tố còn lại chỉ chiếm 0,91%.
Các dạng chất chủ yếu trong vỏ Trái Đất
Các dạng chất chủ yếu trong vỏ Trái Đất
Các dạng chất chủ yếu trong vỏ Trái Đất
Lớp vỏ cứng của vỏ Trái Đất được tạo thành từ nhiều loại đất, đá và chứa các khoáng chất khác nhau. Thành phần chủ yếu của các khoáng chất này là các oxide và muối. Các oxide phổ biến nhất là SiLatex(O_2) và ALatex(l_2)Latex(O_3). Silicon oxide là thành phần chính của cát trắng, thạch anh (quartz). Aluminium oxide có nhiều trong quặng bauxite. Muối silicate có trong mica, feldspar, đá hoa cương,... Muối carbonate có trong đá vôi, đá phấn, dolomite, đá cẩm thạch,...
Hình 33.1
Ảnh
Hoạt động
Hoạt động
Tìm hiểu thành phần hóa học của một số loại đá Quan sát Hình 33.1 và cho biết: 1. Các loại đá trong hình được tạo thành chủ yếu từ các nguyên tố hóa học nào? 2. Các chất có trong thành phần chủ yếu của các loại đá trên thuộc loại hợp chất hóa học nào?
Trả lời
Trả lời
1. a) Thạch anh được tạo thành từ các nguyên tố hóa học Si, O. Dolomite được tạo thành từ các nguyên tố hóa học Ca, Mg, C, O. Đá hoa cương được tạo thành từ các nguyên tố hóa học Al, Na, K, Ca, Si, O… Đá cẩm thạch được tạo thành từ các nguyên tố Ca, Mg, C, O. 2. Các chất có trong thành phần chủ yếu của các loại đá trên thuộc loại hợp chất oxide, muối silicate và muối carbonate.
Câu hỏi
Câu hỏi
Hãy cho biết các dạng chất chủ yếu trong vỏ Trái Đất.
Trả lời
Các dạng chất chủ yếu trong vỏ Trái Đất là oxide và muối. - Các oxide phổ biến là SiLatex(O_2) và ALatex(l_2)Latex(O_3). - Muối phổ biến là muối silicate và muối carbonate.
Khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất
Khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất
Khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất
Nhiều nhiên liệu, nguyên liệu, vật liệu phục vụ cho hoạt động sống và sản xuất của con người được khai thác từ vỏ Trái Đất. Các nhiên liệu như dầu, than và khí đốt được khai thác từ mỏ dầu, mỏ than và mỏ khí thiên nhiên. Các quặng giàu nguyên tố kim loại nhôm, sắt, đồng,... được khai thác để sản xuất kim loại hay hợp kim, dùng làm vật liệu cho các ngành công nghiệp. Các quặng giàu nguyên tố phi kim như lưu huỳnh, phosphorus, nitrogen dùng làm nguyên liệu để sản xuất hoá chất và phân bón. Đá vôi dùng làm nguyên liệu cho ngành sản xuất vật liệu xây dựng, công nghiệp silicate,...
Hoạt động khai thác
Hoạt động khai thác tài nguyên sẵn có từ vỏ Trái Đất đã đem lại lợi ích kinh tế, xã hội to lớn. Tuy nhiên, sau nhiều năm khai thác, các mỏ này đang dẫn cạn kiệt, đồng thời xuất hiện các bãi phế thải khổng lồ, gây ô nhiễm môi trường. Do đó, bắt buộc con người phải biết cùng nhau tiết kiệm, bảo vệ nguồn tài nguyên, sử dụng vật liệu tái chế,... để hướng tới sự phát triển bền vững.
Hoạt động 1
Hoạt động 1
Hãy tìm hiểu thành phần hóa học và ứng dụng của cát. Việc khai thác cát trái phép ở các lòng sông, bãi biển có thể gây ra hậu quả gì?
Trả lời
Trả lời
- Thành phần hóa học chủ yếu trong cát là SiLatex(O_2) . - Ứng dụng: Cát có nhiều ứng dụng quan trọng, đặc biệt là trong xây dựng. Cát là vật liệu chính trong xây nhà. Ngoài ra, cát còn là nguyên liệu để chế tạo ra các sản phẩm thủy tinh. - Việc khai thác cát trái phép ở các lòng sông, bãi biển có thể gây ra các hậu quả sau: + Làm thất thoát tài nguyên. + Gây ra tình trạng xói mòn, sạt lở bờ sông tác động xấu đến các công trình ven bờ, gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản.
Hoạt động 2
Hoạt động 2
Viết bài thuyết trình và trình bày trước lớp về: - Lợi ích cơ bản về kinh tế, xã hội của việc khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất. - Lợi ích của việc tiết kiệm, bảo vệ nguồn tài nguyên và sử dụng vật liệu tái chế.
Trả lời
Trả lời
Các em tham khảo khung dàn ý sau: * Lợi ích cơ bản về kinh tế, xã hội của việc khai thác tài nguyên từ vỏ Trái Đất Thưa quý thầy cô và các bạn. I. Khai thác tài nguyên và kinh tế II. Khai thác tài nguyên và xã hội II. Kết luận * Lợi ích của việc tiết kiệm, bảo vệ nguồn tài nguyên và sử dụng vật liệu tái chế Kính thưa quý thầy cô và các bạn. I. Tiết kiệm tài nguyên II. Bảo vệ nguồn tài nguyên III. Sử dụng vật liệu tái chế IV. Kết luận
Cảm ơn
Cảm ơn
Ảnh