BÀI 8. KINH TẾ, VĂN HÓA VÀ TÔN GIÁO ĐẠI VIỆT TRONG CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
LỊCH SỬ 8
BÀI 8. KINH TẾ, VĂN HÓA VÀ TÔN GIÁO ĐẠI VIỆT TRONG CÁC THẾ KỈ XVI – XVIII
Mục tiêu bài học
Mục tiêu
Học xong bài này, em sẽ:
Ảnh
- Nêu được những nét chính về tình hình kinh tế của Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII. - Mô tả và nhận xét được những nét chính về sự chuyển biến văn hóa, tôn giáo ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII.
Hình vẽ
Khởi động
Khởi động
Đô thị cổ Hội An (Quảng Nam) là một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa tiêu biểu của Đại Việt thế kỉ XVI – XVIII, đồng thời là thương cảng quốc tế sầm uất bậc nhất khu vực Đông Nam Á thời bấy giờ. Năm 1999, đô thị cổ Hội An được UNESCO ghi danh là Di sản Văn hóa Thế giới.
Ảnh
Vậy từ thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII, tình hình kinh tế Đại Việt ra sao? Sự chuyển biến về văn hóa và tôn giáo có những biểu hiện như thế nào?
Ảnh
I. TÌNH HÌNH KINH TẾ
1. Hoạt động
I. TÌNH HÌNH KINH TẾ
1. Hoạt động
Đọc thông tin, tư liệu và quan sát hình 8.1, 8.2, nêu những nét chính về tình hình kinh tế Đại Việt trong thế kỉ XVI – XVIII.
Ảnh
Hình vẽ
2. Kết luận
Ảnh
2. Kết luận
Nông nghiệp
+ Đàng Ngoài - Trong các thế kỉ XVI – XVII: Tiếp tục phát triển. Công cuộc khai hoang, mở rộng diện tích đất đai canh tác, đắp đê,... được thực hiện ở nhiều địa phương. - Đầu thế kỉ XVIII: Sa sút nghiêm trọng + Đàng Trong - Thi hành nhiều chính sách khuyến khích sản xuất nông nghiệp và khai hoang lập làng xóm mới. - Kinh tế nông nghiệp có bước phát triển mạnh, diện tích đất đai canh tác được mở rộng trên quy mô lớn.
Ý 2
Ảnh
2. Kết luận
Thủ công nghiệp
- Các nghề thủ công truyền thống được tiếp tục duy trì và phát triển với nhiều làng nghề và sản phẩm nổi tiếng như: gốm Thổ Hà (Bắc Giang), lụa La Khê (Hà Nội), rèn sắt Nho Lâm (Nghệ An), đường mía (QuảngNam),... - Hoạt động khai mỏ có quy mô lớn hơn trước, tiêu biểu là mỏ đồng ở Tụ Long (Hà Giang), mỏ bạc ở Tuyên Quang, mỏ thiếc ở Cao Bằng,...
Ý 3
Ảnh
2. Kết luận
Thương nghiệp
- Ở vùng đồng bằng và ven biển, nhiều chợ, phố xã hình thành. - Xuất hiện thêm một số đô thị như Phố Hiến (Hưng Yên), Thanh Hà (Thừa Thiên Huế), Hội An (Quảng Nam),... - Nhiều thương nhân châu Á (Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Đông Nam Á) và thương nhân châu Âu (Bồ Đào Nha, Hà Lan,...) đến Đại Việt buôn bán, lập thương điếm. - Sản phẩm trao đổi đa dạng như len, dạ, đồ trang sức, tơ tằm, trầm hương, ngà voi, đường, hương liệu quý,... - Khoảng đầu thế kỉ XVIII, hoạt động trao đổi, buôn bán giữa Đại Việt với cácnước phương Tây dần sa sút, duy trì buôn bán với thương nhân Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á.
II. II. NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ VĂN HÓA
1. Hoạt động
II. NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ VĂN HÓA
1. Hoạt động
Dựa vào thông tin và hình ảnh trong mục II, mô tả và nhận xét những nét chính về sự chuyển biến văn hóa ở Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII.
Ảnh
Hình vẽ
Hình 8.3 (Giáo sĩ A-lếch-xăng đờ Rốt (1593-1660) hình vẽ)
Ảnh
Chữ cái La-tinh để ghi âm tiết tiếng Việt là sản phẩm của nhiều giáo sĩ phương Tây và người Việt qua một quá trình lâu dài, tiêu biểu là giáo sĩ A-lếch-xăng đờ Rốt. Năm 1651, cuốn Từ điển Việt – Bồ - La-tinh của ông được xuất bản tại Rô-ma.
2. Kết luận
Ảnh
2. Kết luận
Tư tưởng, tôn giáo, tín ngưỡng
- Nho giáo tiếp tục được chính quyền đề cao trong giáo dục, khoa cử. - Phật giáo và Đạo giáo từng bước phục hồi và phát triển. Nhiều chùa mới được xây dựng như chùa Tây Phương, chùa Sùng Nghiêm, chùa Quỳnh Lâm, chùa Thiên Mụ,... - Đầu thế kỉ XVI, các giáo sĩ phương Tây đã theo thuyền buôn vào Đại Việt truyền bá Thiên Chúa giáo. Sang các thế kỉ XVII – XVIII, hoạt động này ngày càng gia tăng. - Các tín ngưỡng truyền thống được duy trì
Chữ viết: Thế kỉ XVII, chữ quốc ngữ ra đời
Ý 2
Ảnh
2. Kết luận
Văn học
- Văn học chữ Hán tiếp tục chiếm ưu thế. - Văn học chữ Nôm phát triển hơn trước, gồm nhiều thể loại như thơ, truyện, gắn liền với tên tuổi của Nguyễn Bỉnh Khiêm (Bạch Vân quốc ngữ thi tập), Đào Duy Từ (Tư Dung vãn),.... - Văn học dân gian phát triển rực rỡ phong phú với nhiều thể loại, như truyện Nôm (Thạch Sanh, Nhị Độ Mai,...), thơ lục bát, song thất lục bát,...
Ý 3
Ảnh
2. Kết luận
Nghệ thuật
- Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc đạt nhiều thành tựu, tiêu biểu là điêu khắc gỗ trong các đình, chùa với những nét chạm khắc tinh xảo. - Nghệ thuật sân khấu phát triển phong phú, với các loại hình như chèo, tuồng,... - Thế kỉ XVII – XVI xuất hiện nghệ thuật tranh dân gian như tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống,...
Luyện tập
Luyện tập
Ảnh
LUYỆN TẬP
Lập bảng thống kê những nét chính về tình hình kinh tế, văn hóa Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII.
Vận dụng
Câu 1
Ảnh
VẬN DỤNG
Câu 1: Tìm hiểu một làng nghề thủ công nổi tiếng của Đại Việt trong các thế kỉ XVI – XVIII còn duy trì hoạt động cho đến ngày nay. Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về làng nghề đó.
Câu 2
Ảnh
VẬN DỤNG
Câu 2: Sưu tầm tư liệu về sự ra đời của chữ Quốc ngữ. Giới thiệu những tư liệu đó với thầy cô và bạn học.