BÀI 9: KHÁT VỌNG ĐỘC LẬP VÀ TỰ DO. ĐỌC: NAM QUỐC SƠN HÀ - BÀI THƠ THẦN KHẲNG ĐỊNH CHÂN LÍ ĐỘC LẬP CỦA ĐẤT NƯỚC
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
BÀI 9: KHÁT VỌNG ĐỘC LẬP VÀ TỰ DO
VĂN BẢN:
ĐỌC: NAM QUỐC SƠN HÀ - BÀI THƠ THẦN KHẲNG ĐỊNH CHÂN LÍ ĐỘC LẬP CỦA ĐẤT NƯỚC
(Theo Nguyễn Hữu Sơn)
Khởi động
Khởi động
- Khởi động:
Em có biết gì về tác giác Lý Thường Kiệt cũng như bài thơ Nam Quốc Sơn Hà của ông không? Hãy chia sẻ cho các bạn ở lớp cùng biết?
Ảnh
Ảnh
Hình thành kiến thức
I. Tìm hiểu chung (I. Tìm hiểu chung)
Ảnh
Ảnh
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Hữu Sơn và tác phẩm Nam quốc sơ hà - bài thơ thần khẳng định chân lí độc lập của đất nước.
???
Câu hỏi học tập:
1. Tác giả
1. Tác giả
a. Cuộc đời
Ảnh
Nguyễn Hữu Sơn (16/10/1959), quê ở huyện Lục Nam tỉnh Bắc Giang. Ông tốt nghiệp đại học tổng hợp Hà Nội, khoa ngữ văn, chuyên ngành văn học cổ - cận đại Việt Nam 1982. Sau đó ông học chuyên tư Hán - Nôm (1986 - 1989). Ngoài ra, ông cũng tốt nghiệp đại học tiếng Trung năm 2004 và tiếng Nga trình độ C ... Năm 2004 ông được phong học hàm Phó Giáo sư.
b. Phong cách nghệ thuật và tác phẩm tiêu biểu (1. Tác giả)
Phong cách nghệ thuật: Triết lí, chặt chẽ và tài hoa. Tác phẩm tiêu biểu: Về con người cá nhân trong văn học cổ Việt Nam; Về một "hiện tượng" phê bình...
b. Phong cách nghệ thuật và tác phẩm tiêu biểu
Ảnh
Ảnh
2. Tác phẩm
2. Tác phẩm
Ảnh
Tác phẩm Nam quốc sơn hà - bài thơ thần khẳng định chân lí độc lập của đất nước được in trong tập Giảng văn văn học Việt Nam trung học cơ sở. Thể loại: Văn bản nghị luận.
+ Bố cục (2. Tác phẩm)
- Bố cục: 5 phần
Ảnh
Đoạn 1: Cảm nhận về câu đề Đoạn 2: Cảm nhận câu thực Đoạn 3: Cảm nhận câu luận Đoạn 4: Cảm nhân câu kết Đoạn 5: Còn lại - Đánh giá về nội dung và nghệ thuật.
+ Nội dung và nhan đề (2. Tác phẩm)
Nội dung: Văn bản trên bàn về những nét đặc sắc nội dung cũng như nghệ thuật của bài thơ Nam quốc Sơn Hà. Và khẳng định đây xứng đáng là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam. Nhan đề: đã khẳng định nội dung được nhắc đến trong bài.
Ảnh
II. Tìm hiểu chi tiết (II. Tìm hiểu chi tiết)
Ảnh
Chân lí độc lập và chủ quyền dân tộc được tác giả thể hiện thế nào qua câu đề? Việc xưng "đế" mà không phải "vương" có ý nghĩa gì?
Câu hỏi học tập:
Ảnh
???
1. Chân lí độc lập và chủ quyền dân tộc
Ảnh
- Ngay từ câu thơ đầu tác giả đã khẳng định chủ quyền dân tộc thông qua cách xưng "đế" chứ không phải "vương".
1. Chân lí độc lập và chủ quyền dân tộc
Đế là người có quyền lực tuyệt đối với một vương triều chính thống. Vương là người đứng đầu ở các nước nhỏ.
=> Nhằm nâng tâm địa và tầm vóc của người nước Nam.
- Thời Hai Bà Trưng, đến Ngô Quyền đều chỉ xưng vương. Nhưng tác giả Lý Thường Kiệt đã thay bằng "đế" -> Điều đó cho thấy sự trưởng thành của ý thức dân tộc và quyền độc lập.
=> Đó chính là thái độ tự hào, tự tôn dân tộc khi coi nước Nam là một nước ngang hàng với các nước phương Bắc, vua Nam bằng vai với hoàng đế Trung Quốc.
- Câu hỏi học tập
Ảnh
Ảnh
Ranh giới bờ cõi nước ta đã được khẳng định như thế nào? Sự kết hợp câu đầu và câu thứ hai đã góp phần khẳng định điều gì về chân lí chủ quyền dân tộc?
???
Câu hỏi học tập:
2. Cảm nhận câu thực
" Tiệt nhiên định phận tại thiên thư"
2. Cảm nhận câu thực
Câu thứ hai tiếp tục khẳng định quyền độc lập và tính chất chính nghĩa của việc phân chia lãnh thổ. Ranh giới bờ cõi của nước Nam không chỉ được ghi nhận qua những trang sử hào hùng của dân tộc mà nó đã được ghi rõ ràng ở "thiên thư" (sách trời). Thực tế không có "sách trời" nào nhưng nó mang tính biểu tượng thể hiện chân lí về quyền được sống của dân tộc. Câu đề cùng câu thực là một sự hô biến có tác dụng khẳng định bờ cõi, truyền thống văn hiến dân tộc.
=> Chân lí hiển nhiên của dân tộc sông núi nước Nam là của vua Nam và là của người nước Nam.
- Câu hỏi học tập
Ảnh
Ảnh
Ở phần này tác giả chỉ ra sự ngang ngược của giặc như thế nào? Từ ngữ nào cho thấy sự "ngông cuồng" của giặc?
???
Câu hỏi học tập:
3. Cảm nhận câu luận
Ảnh
" Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm"
3. Cảm nhận câu luận
Tác giả đã sử dụng những từ gọi bọn giặc như " nghịch lỗ" -> Tức là kẻ đi ngược với lẽ phải trái với đạo trời...
=> Thể hiện thái độ coi thường khinh ghét bọn giặc ngoại xâm. => Ngoài ra nó cũn có ý nghĩa khơi gợi tình yêu nước, đồng thời liên hệ ý thức trách nhiệm của mỗi người.
4. Cảm nhận câu kết
Ảnh
"Nhữ đẳng hành khoan thủ bại hư"
4. Cảm nhận câu kết
Lời cảnh cáo đánh thép dành cho bọn giặc, nếu chúng dám sang xâm phạm vào bờ cõi và chủ quyền của nước Nam thì sẽ chuốc lấy thất bại thảm vong. Đây cũng chính là cái kết xứng đáng cho những kẻ đã phạm vào "sách trời" phạm vào đấng linh thiêng coi thường chân lí cũng như lẽ phải.
- Câu hỏi học tập
Ảnh
Ảnh
Phần cuối tác giả có những nhận xét ra sao về bài thơ Nam quốc Sơn Hà?
???
Câu hỏi học tập:
5. Nghệ thuật tác phẩm
5. Nghệ thuật tác phẩm
Thể thơ đường luật Niêm luật chặt chẽ Âm hưởng hùng tráng, đanh thép.
Ảnh
III. Tổng kết
III. Tổng kết
Ảnh
Ảnh
Qua tìm hiểu văn bản em có nhận xét gì về nội dung và nghệ thuật thể hiện trong văn bản?
???
Câu hỏi học tập:
1. Nội dung
1. Nội dung
Ảnh
Hình vẽ
Tác phẩm đưa ra những ý kiến cảm nhận của tác giả về bài thơ Nam quốc sơn hà. Qua đó khẳng định tài năng của Lý Thường Kiệt.
2. Nghệ thuật
2. Nghệ thuật
Ảnh
Hình vẽ
Lập luận chặt chẽ, chi tiết. Ngôn ngữ triết lí, sắc sảo.
Luyện tập
- Luyện tập
Ảnh
- Luyện tập
Có ý kiến cho rằng Nam quốc Sơn Hà là bản tuyên ngôn đầu tiên của dân tộc? Bạn có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao?
Vận dụng
- Vận dụng
- Vận dụng:
Ảnh
Ảnh
Sử dụng kiến thức đã học để viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về bài thơ Nam quốc Sơn Hà.
Dặn dò
- Dặn dò
Ảnh
Hoàn thành bài tập Khái quát nội dung bài học bằng sơ đồ tư duy. Chuẩn bị bài: "Bài 9: Khát vọng độc lập và tự do. Đọc: Đất nước".
Dặn dò
- Cảm ơn
Ảnh