Bài 4. Người con gái Nam Xương – Một bi kịch của con người
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
Người con gái Nam Xương – Một bi kịch của con người (Nguyễn Đăng Na)
I. Hoạt động khởi động
Hoạt động khởi động
Ảnh
Câu hỏi
Ảnh
Kể tên một vài tác phẩm văn học Việt Nam viết về số phận bi kịch của con người?
Câu hỏi
Ảnh
Gợi ý
Ảnh
Ảnh
Gợi ý: Các vở chèo Xuý Vân giả dại, Quan Âm Thị Kính; Truyện Kiều của Nguyễn Du; Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương; Tắt đèn của Ngô Tất Tố; Lão Hạc, Chí Phèo của Nam Cao;...
Văn bản 1
Văn bản 1
Ảnh
Trước khi đọc
I. Trước khi đọc
Ảnh
Trước khi đọc
I. Trước khi đọc
Ảnh
Trước khi đọc
I. Trước khi đọc
Trong bài 1, em đã được học tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương. Hãy chia sẻ cảm nhận về một chi tiết mà em ấn tượng nhất trong tác phẩm.
Ảnh
II. Đọc văn bản
Đọc văn bản
Ảnh
1. Đọc
1. Đọc
Ảnh
Ảnh
2. Chú thích
Ảnh
2. Chú thích
Giải thích từ khó
3. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
Ảnh
Tác giả
a. Tác giả
- Nguyễn Đăng Na (1942 – 2014), quê Đồng Tháp - Là nhà nghiên cứu, phê bình văn học ... - Tác phẩm tiêu biểu: Văn xuôi tự sự Việt Nam thời trung đại (tập I, 1997; Con đường giải mã văn học trung đại Việt Nam ...
Ảnh
Tác phẩm
b. Tác phẩm
Ảnh
Ảnh
Bố cục
Bố cục: 5 phần
Ảnh
Phần (1) giới thiệu khái quát về truyện Người con gái Nam Xương và nàng Vũ Thị Thiết.
Phần (2) khái quát về cuộc đời bi kịch của nhân vật Vũ Nương.
Phần (3) phân tích nguyên nhân gây nên bi kịch của Vũ Nương.
Phần (4) phân tích sự kết hợp giữa yếu tố hiện thực và kì ảo trong tác phẩm.
Phần (5) khẳng định sức hấp dẫn của tác phẩm đối với bạn đọc.
Nhận xét
Nhận xét cách triển khai luận điểm?
* Các luận điểm được trình bày theo trình tự: + Mở đầu (1) + Nhận diện bi kịch - phần (2) + Lí giải bi kịch - phần (3) + Hoá giải bi kịch - phần (4). + Kết thúc (5)
Ảnh
III. Tìm hiểu chung
Tìm hiểu chung
Ảnh
1. Tìm hiểu cách nêu vấn đề
Ảnh
Tìm hiểu cách nêu vấn đề
1. Tìm hiểu cách nêu vấn đề của tác giả trong phần mở đầu
Ảnh
Tìm hiểu cách nêu vấn đề
Ảnh
Ảnh
Ảnh
2. Tìm hiểu quan điểm
Ảnh
a. Quan điểm về bi kịch của Vũ Nương
a. Quan điểm về bi kịch của Vũ Nương
HS trao đổi cặp đôi: Dựa vào nhiệm vụ 2 trong phiếu học tập số 2 (đã chuẩn bị ở nhà), chỉ ra bi kịch của Vũ Nương, các lí lẽ và bằng chứng tác giả sử dụng trong phần (2).
Ảnh
Quan điểm về bi kịch của Vũ Nương
Ảnh
Ảnh
Cuộc đời oái oăm đã khiến nàng rơi vào bi kịch: “Ngày sum họp cùng chồng, cũng là ngày nàng phải vĩnh viễn lìa xa tổ ấm. Và đau đớn hơn, kẻ đẩy nàng vào cái chết bi thảm không phải ai xa lạ, mà chính là người chồng nàng hằng “ba năm giữ gìn một tiết” đợi chờ và đứa con trai duy nhất mà nàng suốt ba năm nâng niu bú mớm”.
Bằng chứng
Ảnh
Ảnh
b. Quan điểm của tác giả bài nghị luận
b. Quan điểm của tác giả bài nghị luận về nguyên nhân dẫn đến bi kịch của Vũ Nương
HS trao đổi cặp đôi: thực hiện nhiệm vụ 3 trong phiếu học tập số 2 (đã chuẩn bị ở nhà) để chỉ ra nguyên nhân Vũ Nương tự tử, cách lí giải của tác giả và đánh giá về cách lí giải đó.
Ảnh
Nguyên nhân khiến Vũ Nương gieo mình xuống sông tự tử:
Nguyên nhân khiến Vũ Nương gieo mình xuống sông tự tử:
+ Do Trương Sinh ghen tuông mù quáng, nàng không có cách nào chứng minh sự trong sạch của bản thân, do đó đành gieo mình xuống sông để bày tỏ tấm lòng trong trắng. + Do Vũ Nương không thực sự hiểu tâm lí chồng để tránh đi những ngờ vực, ghen tuông không đáng có.
Ảnh
Cách lí giải của tác giả:
- Cách lí giải của tác giả:
+ Tác giả đã căn cứ trên các tình tiết trong VB để suy luận, lí giải. Tác giả đã suy luận một cách hết sức lô-gíc diễn biến tâm lí của nhân vật Trương Sinh, từ đó cắt nghĩa cách hành xử của chàng. + Tác giả cũng nhìn nhận nguyên nhân gây nên kết cục bi kịch của Vũ Nương từ hai phía: cả phía người chồng và người vợ, khách quan và chủ quan, do đó cách lí giải toàn diện chứ không phiến diện, một chiều.
Ảnh
Quan điểm của tác giả bài nghị luận
Ảnh
HS nêu ý kiến cá nhân về nghệ thuật lập luận trong phần (3): + Chỉ ra cách tác giả làm nổi bật nét độc đáo trong truyện truyền kì của Nguyễn Dữ. + Tìm câu văn trực tiếp bàn luận, làm nổi bật nét độc đáo đó.
- Tìm hiểu nghệ thuật lập luận trong phần (3):
- Tìm hiểu nghệ thuật lập luận trong phần (3):
+ Nghệ thuật sáng tạo chi tiết để đẩy câu chuyện đến đỉnh điểm trong tương quan so sánh với truyện truyền kì trong nước và của các nước Trung Hoa, Nhật Bản, Hàn Quốc,... + Câu văn: “Lấy hình tượng cái bóng người và lời nói ngây thơ của đứa con để đẩy câu chuyện lên tới đỉnh điểm là nét độc đáo riêng của Nguyễn Dữ, không thể tìm thấy trong bất cứ truyện truyền kì nào của Việt Nam cũng như của các nước Trung Hoa, Nhật Bản, Hàn Quốc ...
Ảnh
3. Tìm hiểu cách đánh giá của tác giả
Ảnh
Tìm hiểu cách đánh giá của tác giả
3. Tìm hiểu cách đánh giá của tác giả VB về những đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm “Người con gái Nam Xương”
Ảnh
HS đọc phần (4), chú ý các câu văn khái quát nét đặc sắc trong truyện truyền kì của Nguyễn Dữ.
Tìm hiểu cách đánh giá của tác giả
- Sự dung hoà giữa yếu tố hiện thực và yếu tố kì ảo, giữa đời thực và ước mơ. -Yếu tố kì ảo giúp Vũ Nương được minh oan, hội ngộ với Trương Sinh dù chỉ trong chốc lát, nhưng yếu tố hiện thực lại khiến cho sự đoàn tụ chỉ diễn ra trong khoảnh khắc, còn chia li mới là vĩnh viễn. -Từ đây, tác giả bài nghị luận nâng cao vấn đề: bi kịch của Vũ Nương không chỉ là bi kịch của cá nhân nàng, mà còn là bi kịch của con người, bi kịch của gia đình: “đứa trẻ mồ côi, người chồng cô đơn, người vợ bị chết”. Cũng từ đây, người đọc hiểu hơn về nhan đề bài nghị luận: Người con gái Nam Xương là bi kịch của con người nói chung chứ không giới hạn ở một số phận cụ thể.
3. Tìm hiểu cách đánh giá của tác giả VB về những đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm “Người con gái Nam Xương”
Ảnh
4. Tìm hiểu cách kết thúc VB
Ảnh
Tìm hiểu cách kết thúc VB
4. Tìm hiểu cách kết thúc văn bản
HS đọc phần (5), HS nêu ý kiến cá nhân về các nội dung sau: + Vị trí của phần (5) trong chỉnh thể VB. + Vai trò của phần (5) trong bài nghị luận. + Câu văn thể hiện vai trò của phần (5).
Ảnh
Tìm hiểu cách kết thúc VB
4. Tìm hiểu cách kết thúc văn bản
- Phần (5) đóng vai trò kết thúc vấn đề trong bài nghị luận. - Vai trò: Khái quát và nâng cao các ý đã phân tích trong bài, khẳng định sức sống của tác phẩm Người con gái Nam Xương. - Câu văn: “Có lẽ vì vậy mà “Người con gái Nam Xương” vẫn còn sức hấp dẫn đối với bạn đọc ngày nay”.
Ảnh
Tìm hiểu cách kết thúc VB
* Tìm hiểu nghệ thuật lập luận của phần (5)
HS suy nghĩ và chỉ ra nghệ thuật lập luận của tác giả bài viết trong phần (5): + Chỉ ra cách tác giả làm nổi bật nét độc đáo trong truyện truyền kì của Nguyễn Dữ. + Tìm câu văn trực tiếp bàn luận, làm nổi bật nét độc đáo đó. + Điểm giống nhau giữa phần (5) và phần (3) trong biện pháp làm rõ nét độc đáo của truyện truyền kì Nguyễn Dữ.
Ảnh
* Nghệ thuật lập luận của phần (5)
* Nghệ thuật lập luận của phần (5)
+ Xây dựng hình tượng người phụ nữ trong tương quan so sánh với các truyện khác thuộc thể truyền kì. + Câu văn: “Có thể nói, với “Người con gái Nam Xương”, Nguyễn Dữ đã vượt khỏi những công thức thông lệ về hình tượng người phụ nữ trong thể truyền kì”. + Điểm giống nhau trong biện pháp làm rõ nét độc đáo của truyện truyền kì Nguyễn Dữ trong phần (3) và phần (5) là đặt trong tương quan so sánh.
Ảnh
Tổng kết
Tổng kết
Ảnh
1. Nội dung, nghệ thuật
Ảnh
Nội dung, nghệ thuật
1. Nội dung, nghệ thuật
- Nội dung: VB thể hiện quan điểm của tác giả Nguyễn Đăng Na về nội dung và đặc sắc nghệ thuật, sức hấp dẫn của tác phẩm Người con gái Nam Xương (Nguyễn Dữ). - Nghệ thuật: - Hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng rõ ràng, mạch lạc, giúp làm sáng tỏ luận đề. - Lí lẽ và bằng chứng trong VB hướng vào trọng tâm vấn đề, người viết không phân tích tất cả chi tiết hay nhân vật có trong tác phẩm mà phân tích một cách chọn lọc.  - Sử dụng phương pháp so sánh trong lập luận.
Ảnh
2. Một số lưu ý
2. Một số lưu ý khi đọc văn bản nghị luận về tác phẩm văn học
Em hãy rút ra một số lưu ý khi đọc văn bản nghị luận văn học?
Ảnh
Lưu ý
Lưu ý + Xác định luận đề, bố cục VB. + Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng trong bài viết. + Phân tích nội dung, hình thức của VB cùng với sự lí giải của người viết về các phương diện đó. + Đánh giá cách sử dụng lí lẽ, bằng chứng trong VB.
Ảnh
Hoạt động luyện tập
Hoạt động luyện tập
Ảnh
Hoạt động luyện tập
Hoạt động luyện tập
Ảnh
Hoạt động luyện tập
Ảnh
Hoạt động vận dụng
Hoạt động vận dụng
Ảnh
Hoạt động vận dụng
Ảnh
Dặn dò
Dặn dò
Ảnh
Kết thúc
Kết thúc
Ảnh