Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
TIẾT 55 HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CAO CẤP Ở NGƯỜI I. SỰ THÀNH LẬP VÀ ỨC CHẾ CÁC PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN Ở NGƯỜI
Phản xạ có điều kiện, phản xạ không điều kiện:
Phản xạ có điều kiện ( PXCĐK )ở người được thành lập từ khi nào? Mỗi người thành lập được bao nhiêu PXCĐK trong suốt cuộc đời? PXCĐK ở người được thành lập từ rất sớm, số lượng khác nhau ở mỗi người.Trẻ càng lớn PXCĐK càng nhiều và càng phức tạp. I. SỰ THÀNH LẬP VÀ ỨC CHẾ CÁC PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN Ở NGƯỜI Trả lời câu hỏi:
Khi nào xảy ra quá trình ức chế PXCĐK?quá trình ức chế có thực sự cần thiết không? Lấy ví dụ để chứng minh. Khi các phản xạ đó không được củng cố vì không còn cần thiết hoặc có hại cho đời sống. Em hãy cho biết mối quan hệ giữa hai quá trình hình thành và ức chế PXCĐK? Cho biết ý nghĩa của sự phối hợp giữa 2 quá trình này( thành lập và ức chế các PXCĐK)? Đây là hai quá trình đối lập nhưng phối hợp chặt chẽ nhau. Sự phối hợp đó giúp con người thích nghi với điều kiện sống luôn thay đổi. Quan sát tranh:
Gặp đèn đỏ dừng lại Hút thuốc lá Uống rượu, bia Đội nón bảo hiểm khi đi xe gắn máy Trong những phản xạ có điều kiện trên tranh, theo em phản xạ nào cần được hình thành và củng cố, phản xạ nào cần được ức chế? Tại sao? Sự thành lập và ức chế PXKĐK và PXCĐK:
Là hai quá trình thuận nghịch có quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở để hình thành thói quen, tập quán tốt, nếp sống có văn hóa. I. SỰ THÀNH LẬP VÀ ỨC CHẾ CÁC PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN Ở NGƯỜI Thảo luận:
Phản xạ có điều kiện ở người giống và khác động vật ở những đặc điểm nào? Thảo luận Nghiên cứu thông tin mục I bài 53 phối hợp với những hiểu biết ở bài 52, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi sau: (trong 3 phút) Trả lời:
Điều kiện thành lập và ức chế PXCĐK Giống nhau Khác nhau Các đặc điểm so sánh Quá trình thành lập và ức chế PXCĐK Ý nghĩa sự thành lập và ức chế PXCĐK Số lượng PXCĐK Mức độ phức tạp các PXCĐK X X X ở người nhiều hơn Ở người cao hơn TRẢ LỜI II. VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT
Thí nghiệm:
Hãy thực hiện thí nghiệm 1: Hãy lắng nghe! Thí nghiệm 2: Các em hãy nhìn lên màn hình, đọc mẫu chuyện và cho biết cảm xúc? Ước Hoa: Ước gì bây giờ có một trái xoài chua thiệt là chua, một chén muối ớt….. Bình: Bà ước một cái khăn chùi mép trước đi đã kìa! II. VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT Thí nghiệm:
Hãy thực hiện thí nghiệm 1: Hãy lắng nghe! Thí nghiệm 2: Các em hãy nhìn lên màn hình, đọc mẫu chuyện và cho biết cảm xúc? Em có kết luận gì qua 2 thí nghiệm trên? II. VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
Tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các phản xạ có điều kiện cấp cao. Em hãy đọc đoạn thông tin cuối của mục II.1 II. VAI TRÒ CỦA TIẾNG NÓI VÀ CHỮ VIẾT Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
Tiếng nói và chữ viết giúp người nói (người viết) mô tả sự vật hiện tượng. Còn người nghe (người đọc) tưởng tượng ra sự vật hiện tượng mà không cần có mặt sự vật hiện tượng đó.

Nói cách khác, tiếng nói và chữ viết cũng là tín hiệu gây ra các PXCĐK cấp cao nhưng thuộc hệ thống tín hiệu thứ 2, và chỉ có ở người.

Nhờ có hệ thống tín hiệu này mà PXCĐK ở người nhiều hơn và phức tạp hơn ở đông vật. Vai trò của tiếng nói và chữ viết:
Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau và truyền lại cho thế hệ sau. Con người đã sử dụng tiếng nói và chữ viết để làm gì? III. TƯ DUY TRÌU TƯỢNG
Tư duy trìu tượng:
Ếch,cóc, ễnh ương, chẫu chàng,… Rắn, rùa, thằn lằn, kỳ nhông,…… Thỏ, sóc nhím, trâu, chó, mèo,… Lưỡng cư Bò sát Thú ………. ………. ………. Nhờ có ngôn ngữ( tiếng nói và chữ viết) con người trừu tượng hoá, khái quát hoá các SV, HT hình thành những khái niệm. Kết quả hình thành được rất nhiều khái niệm. III. TƯ DUY TRÌU TƯỢNG Tư duy trìu tượng:
Nhờ có ngôn ngữ( tiếng nói và chữ viết) con người trừu tượng hoá, khái quát hoá các SV, HT hình thành những khái niệm. Kết quả hình thành được rất nhiều khái niệm. Trên cơ sở những khái niệm đó con người phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng xung quanh. Các em hãy quan sát những hình ảnh sau: Tư duy trìu tượng:
Vậy em hiểu thế nào là tư duy trừu tượng? Con người có khả năng phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng của thế giới xung quanh dựa trên những khái niệm mà không cần tiếp xúc với thực tiễn. Tư duy trìu tượng:
Những động vật khác có khả năng này hay không? Tư duy trừu tượng là khả năng đặc biệt chỉ có ở người. Cơ sở của tư duy trừu tượng là gì? Khả năng khái quát hóa, trừu tượng hóa là cơ sở cho tư duy trừu tượng. III. TƯ DUY TRÌU TƯỢNG Ghi nhớ:
GHI NHỚ Sự hình thành và ức chế các phản xạ có điều kiện ở người là hai quá trình thuận nghịch quan hệ mật thiết với nhau, là cơ sở để hình thành thói quen, tập quán, nếp sống có văn hóa. Sự hình thành tiếng nói và chữ viết ở người cũng là kết quả của quá trình học tập, là quá trình hình thành các phản xạ có điều kiện cấp cao. Tiếng nói và chữ viết trở thành phương tiện giao tiếp giúp con người hiểu nhau, là cơ sở của tư duy.