Công ty Cổ phần Mạng giáo dục Bạch Kim - 27 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, Hà Nội
Trang bìa
Trang bìa:
BÀI 27 DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU: LUYỆN TẬP (tiếp theo) I. Củng cố kiến thức
Khái niệm:
I. Củng cố kiến thức. - Khái niệm: Khi nói hoặc viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị (cụm C –V), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng. - Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu: chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ. - Tác dụng: Làm cho nội dung ý nghĩa của câu cụ thể, đầy đủ. BT nhanh:
Hãy xác định thành phần câu và cho biết các câu trên mở rộng thành phần nào? a. Chiếc bàn này chân đã gẫy. Chiếc bàn này chân đã gẫy. C V CN VN Cụm C – V làm vị ngữ. b. Cô giáo ốm là một tin buồn. Cô giáo ốm là một tin buồn. C V CN VN Cụm C – V làm chủ ngữ. c. Mẹ luôn hi vọng tôi sẽ thi đỗ cấp 3. Mẹ luôn hi vọng tôi sẽ thi đỗ cấp 3. ĐT C V CN VN Cụm C – V làm phụ ngữ cho động từ. d. Tôi rất thích con gấu Lan tặng. Tôi rất thích con gấu Lan tặng. CN DT C V VN Cụm C – V làm phụ ngữ cho danh từ. BT nhanh:
1 - Con thuyền sang sông. CN VN 2 - Con thuyền chở gạo đang sang sông. C V CN VN => Miêu tả cụ thể, đầy đủ hơn. II. Luyện tập
1. Bài tập 1 ( SGK – T 96):
BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V làm thành phần gì?

a) Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn mùa.

Hồ Chí Minh

b) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.

Hoài Thanh

c) Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài […]

Theo Thạch Lam

- Gợi ý câu a:
c v a) Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn mùa. c v BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V làm thành phần gì? ĐT CN VN Có một cụm C – V làm chủ ngữ và một cụm C – V làm phụ ngữ cho động từ. - Gợi ý câu b:
BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V làm thành phần gì? b) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay. CN VN 1 VN 2 … nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non,hoa cỏ trông mới đẹp; C1 V1 DT C2 V2 VN 1 … (nói) từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay DT C1 V1 C2 V2 VN 2 - Gợi ý câu c:
BÀI TẬP 1: Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V làm thành phần gì? c)Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài . CN VN … thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài. DT C1 V1 C2 V2 V2 Tiểu kết:
2. Bài tập 2 ( SGK – T 97):
BÀI TẬP 2 : Mỗi câu trong từng cặp câu dưới đây trình bày một ý riêng. Hãy gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng. b. Nhà văn Hoài Thanh khẳng định: ”Cái đẹp là cái có ích”. c. Tiếng Việt rất giàu thanh điệu. Điều đó khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc. d. Cách mạng tháng Tám thành công. Từ đó, tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới. a. Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.

Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.

Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích.

Tiếng Việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.

Cách mạng tháng Tám thành công đã khiến cho tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới.

Tiểu kết:
3. Bài tập 3 ( SGK – T 97):
BÀI TẬP 3: Gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu in đậm dưới đây thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ.(Khi gộp có thể thêm hoặc bớt những từ cần thiết nhưng không làm thay đổi nghĩa chính của các câu và vế câu ấy).

a. Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy.

Ca dao

b. Đây là cảnh một rừng thông. Ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại. Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này mỗi năm lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc có người nhìn cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc ấy mới có văn thơ.

Hoài Thanh

c) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,…ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.

Theo Đình Quang

- Gợi ý bài 3:
BÀI TẬP 3: Gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu in đậm dưới đây thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ.(Khi gộp có thể thêm hoặc bớt những từ cần thiết nhưng không làm thay đổi nghĩa chính của các câu và vế câu ấy). c) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,…ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước. b. Đây là cảnh một rừng thông. Ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại. Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này mỗi năm lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc có người nhìn cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc ấy mới có văn thơ. a. Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy.

Anh em hoà thuận khiến hai thân vui vầy.

Đây là cảnh một rừng thông ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại.

Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,…ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.

Tiểu kết:
4. Bài tập bổ sung:
Biến đổi các câu sau thành câu có cụm C – V làm thành phần câu, thành phần của cụm từ? c. Quyển báo này rất đẹp. b. Cả lớp đã làm xong bài tập. a. Tôi đã gặp bạn ấy.

Tôi đã gặp bạn ấy đi học về.

Cả lớp đã làm xong bài tập cô cho về nhà.

Quyển báo này bìa rất đẹp.

Kết bài
Dặn dò:
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ Hoàn thiện các bài tập. Viết đoạn văn nghị luận bàn về lợi ích của việc đọc sách trong đó có sử dụng câu C – V làm thành phần. Chuẩn bị bài : Liệt kê. Tạm biệt: