BÀI 1. ĐẶC ĐIỂM VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ
Trang bìa
Trang bìa
Ảnh
CHƯƠNG 1: ĐẶC ĐIỂM VỊ TRÍ ĐỊA LÍ PHẠM VI LÃNH THỔ, ĐỊA HÌNH VÀ KHOÁNG SẢN VIỆT NAM BÀI 1: ĐẶC ĐIỂM VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ
DẪN DẮT
Mục tiêu bài học
Ảnh
MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Trình bày được đặc điểm vị trí địa lí - Phân tích được ảnh hưởng của vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ đối với sự hình thành đặc điểm địa lí tự nhiên Việt Nam
VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ
Hoạt động 1
Ảnh
1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ a) Phạm vi lãnh thổ
Dựa vào hình 1.1 và thông tin trong bài, em hãy cho biết những đặc điểm nổi bật về phạm vi lãnh thổ Việt Nam.
1.1 Bản đồ Việt Nam và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á (2021)
Phạm vi lãnh thổ (vùng đất liền)
*Trả lời: - Lãnh thổ nước ta là một khối thống nhất và vẹn toàn bao gồm: vùng đất, vùng biển và vùng trời - Vùng đất liền: + Gồm toàn bộ phần đất liền và các hải đảo, diện tích 331.212 km² (2006). + Biên giới trên đất liền dài hơn 4600 km, phần lớn nằm ở khu vực miền núi: Phía Bắc giáp Trung Quốc (dài hơn 14 00km); phía Tây giáp Lào (gần 2100 km); phía Tây Nam giáp Campuchia (hơn 1100 km). + Đường bờ biển dài 3260 km chạy theo hình chữ S từ thị xã Móng Cái (Quảng Ninh) đến thị xã Hà Tiên (Kiên Giang). Tính đến năm 2021, Việt Nam có 28/63 tỉnh và thành phố giáp với biển.
Phạm vi lãnh thổ (vùng biển, vùng trời)
- Vùng biển: + Vùng biển của Việt Nam ở Biển Đông có diện tích khoảng 1 triệu km2. + Vùng biển Việt Nam gồm 5 bộ phận: nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa. + Trong vùng biển Việt Nam có hàng nghìn đảo lớn nhỏ, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. - Vùng trời là khoảng không gian bao trùm lên lãnh thổ nước ta: + Trên đất liền được xác định bằng các đường biên giới. + Trên biển là ranh giới bên ngoài lãnh hải và không gian trên các đảo.
Hoạt động 2
Dựa vào hình 1.2 và thông tin trong bài, em hãy trình bày đặc điểm vị trí địa lí nước ta.
b) Vị trí địa lí
Ảnh
Vị trí địa lí
Trả lời: - Việt Nam nằm ở rìa đông của bán đảo Đông Dương, gần trung tâm khu vực Đông Nam Á; vị trí cầu nối giữa hai lục địa (Á - Âu và Ô-xtrây-li-a), hai đại dương (Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương). - Việt Nam nằm gần nơi giao nhau của các luồng sinh vật và các vành đai sinh khoáng lớn trên Trái Đất. - Trên đất liền, Việt Nam có chung đường biên giới với ba quốc gia (Trung Quốc, Lào, Campuchia) và có chung Biển Đông với nhiều nước.
Hệ tọa độ địa lí
- Hệ tọa độ địa lí: + Hệ tọa độ trên đất liền: theo chiều bắc - nam từ 23°23'B đến 8°34'B, theo chiều đông - tây từ 109°24'Đ đến 102°09'Đ. + Trên vùng biển, hệ tọa độ địa lí của nước ta còn kéo dài tới khoảng vĩ độ 6°50'B (ở phía nam) và từ kinh độ 101°Đ (ở phía tây) đến trên 117°20’Đ (ở phía đông).
Ảnh
ẢNH HƯỞNG CỦA VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ PHẠM VI LÃNH THỔ ĐỐI VỚI SỰ HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN VIỆT NAM
Đối với khí hậu, thiên nhiên
2. Ảnh hưởng của vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ đối với sự hình thành đặc điểm địa lí tự nhiên Việt Nam
- Vị trí địa lí và lãnh thổ đã quy định đặc điểm cơ bản của thiên nhiên nước ta mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa và có sự phân hoá. + Đối với khí hậu: Việt Nam nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến ở bán cầu Bắc nên tổng bức xạ hằng năm lớn, cán cân bức xạ luôn dương. Nước ta nằm trong khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của gió Mậu dịch (Tín phong) và gió mùa châu Á nên khí hậu có hai mùa rõ rệt. + Thiên nhiên nước ta chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển do tác động của các khối khí di chuyển qua biển kết hợp với vai trò của Biển Đông.
Đối với sinh vật, khoáng sản
+ Đối với sinh vật: • Việt Nam nằm trên đường di lưu của nhiều luồng sinh vật. • Thiên nhiên nước ta có tính đa dạng sinh học cao với nhiều kiểu hệ sinh thái, thành phần loài và nguồn gen. + Đối với khoáng sản: • Do nằm ở nơi giao thoa của 2 vành đai sinh khoáng lớn Thái Bình Dương và Địa Trung Hải nên nước ta có tài nguyên khoáng sản phong phú. + Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ tạo nên sự phân hoá đa dạng của thiên nhiên nước ta theo chiều Bắc - Nam và theo chiều Đông - Tây. - Tuy nhiên, nước ta cũng nằm trong vùng hay xảy ra thiên tai, nhất là bão.
Hình ảnh minh họa
Ảnh
Ảnh
1.3 Khai thác năng lượng mặt trời và năng lượng gió ở Ninh Thuận
1.4 Bãi biển Mỹ Khê (Đà Nẵng)
BÀI TẬP
BT1
Bài tập trắc nghiệm
Phạm vi lãnh thổ nước ta bao gồm yếu tố nào?
Vùng đất
Vùng biển
Vùng trời
Cả 3 đáp án trên
BT2
Bài tập trắc nghiệm
Đường biên giới dài nhất trên đất liền nước ta là với
Lào
Trung Quốc
Campuchia
Thái Lan
BT3
Bài tập trắc nghiệm
Các nước xếp theo thứ tự giảm dần về dộ dài đường biên giới trên đất liền với nước ta là
Trung Quốc, Lào, Campuchia
Lào, Trung Quốc, Campuchia
Trung Quốc, Campuchia, Lào
Lào, Campuchia, Trung Quốc
BT4
Bài tập trắc nghiệm
Đường bờ biển của nước ta dài 3260 km, chạy từ
Tỉnh Quảng Ninh đến tỉnh Cà Mau
Tỉnh Lạng Sơn đế tỉnh Cà Mau
Tỉnh Quảng Ninh đến tỉnh Kiên Giang
Tỉnh lạng Sơn đến tỉnh Kiên Giang
BT5
Bài tập trắc nghiệm
Điểm cực Bắc phần đất liền nước ta ở vĩ độ 23° 23' B tại xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, thuộc tỉnh
Lào Cai
Cao Bằng
Hà Giang
Lạng Sơn